Bapediler kimdir? Pediler olarak da bilinen ve Günay Afrika’da yaşayan ve Bantu dilini konuşan bir halk olan Bapediler ile ilgili bilgiler.
Bapediler Kimdir? Bapediler Hakkında Bilgi
Bapediler, pediler ya da transvaal bosotholari olarak da bilinir, Güney Afrika’da, Transvaal’ın kuzeydoğusunda yaşayan ve Bantu dili konuşan bir halk. Yaşadıkları bölge Bopedi olarak bilinir ve Olifants ile Steelpoort ırmakları arasında yer alır. Bapedilerin oturmak zorunda bırakıldığı resmî “yurtluk”, Bopedi topraklarının bir bölümünü kapsayan Lebowa adlı bağımlı Siyah devletidir.
Bapedilerin atalarının 500 yıl önce Orta Afrika’dan göç ederek bu bölgeye yerleştikleri sanılmaktadır. Bu tarihten sonra bir krallık altında yaşayan Bapediler, çeşitli refah ve güçlük dönemlerinden geçtiler. Barışçıl bir yerleşme döneminin ardından komşu halklarla bir dizi askeri çatışmaya girerek ve diplomatik yollardan bazı topraklar kazanarak Bapedi İmparatorluğu’nu kurdular. 19. yüzyılın başlarında Kral Thulare’nin yönetimi sırasında en parlak dönemlerini yaşadıktan sonra, bir düşüş içine girdiler. Eski bir Zulu savaşçısı olan ve zamanında Bandebele (Matabele) halkını çevresinde toplayan Mzilikazi, bir ordunun başına geçerek Bapedileri yenilgiye uğrattı. 1830’lara değin süren karışıklıklar, kırsal bölgelerin yıkımına yol açtı. Bapediler yüzyılın ortalarında göçmen Boerlerin ilk saldırılarıyla karşılaştı. Bapedi tahtına geçmek isteyen Nampurulardan ve Svazi savaşçılarından yardım gören İngilizler, 1878’de Kral Sekukune yönetimindeki Bapedileri yendiler. 20. yüzyıla girerken patlak veren Boer Savaşı, rakip Bapedi önderleri arasındaki anlaşmazlıkları daha da artırdı.
Bopedi, 1913 tarihli Yerli Toprakları Yasası ve 1936 tarihli Yerli Vesayeti ve Toprakları Yasası uyarınca, yalnızca Bapedilerin yerleşimine ve kullanımına ayrılmıştır. Bölgenin egemen yüzey şekli çalılık ve ağaçlarla kaplı tepe ve dağlardır. Güney Afrika Cumhuriyetinde üretilen asbest ile kromun önemli bir bölümü burada çıkarılır. Çok sayıda Bapedi çalışmak üzere Güney Afrika Cumhuriyeti’nin başka yörelerine götürülmüştür.
Bopedi’ye az yağmur düşmekle birlikte, mısır, buğday, kocadan, kumdan ve fasulye ekilir. Sığır, keçi, koyun, kümes hayvanları ve domuz gibi değişik hayvanlar yetiştirilir. Bapedilerin bitki ve hayvan yaşamı konusunda geniş bilgileri vardır. Doğadaki mevsim değişikliklerine ilişkin bilgileri, astronomik kavram ve gözlemlere dayanan oldukça geniş bir kavrayışı da içerir.
Bapedi toplumunun ve yaşantısının temel birimi kgoro’dur. Kgoro, bir grup akraba erkeğin çevresinde oluşan, ama başka insanları da kapsayabilen geniş bir ailenin barındığı yarım daire biçiminde sıralanmış evlerden oluşan bir topluluktur. Yönetim ve yargı yetkileri kgosi denen şefte toplanmıştır. Şefin oğullarından biri sivrildiğinde, ayrılarak yeni bir kgoro kurar.
