Gelibolu nerededir? Gelibolu hangi ilimize bağlıdır? Gelibolu ilçesi özellikleri, tarihçesi hakkında bilgi.
Gelibolu; Çanakkale İli’ne bağlı ilçe ve merkezidir. 2 bucağı (Bolayır, Evreşe), 26 köyü vardır. Aynı adı taşıyan yarımadanın kuzeyinde; kuzey-kuzeydoğudan Tekirdağ’ın Malkara ve Şarköy, kuzeybatıdan Edirne’ nin Keşan, güneyden ilin Eceabat ilçeleri, batıdan Ege, doğudan Marmara denizleriyle çevrilidir. İlçe topraklarının kuzey-kuzeydoğusu Koru Dağları’nın uzantılarıyla kaplı olmakla birlikte, yükselti, Kömürtepe (405 m) dışında 400 m’yi aşmaz. Kavak ve Cumalı gibi küçük dereler, başlıca ırmaklardır. Saroz Körfezi, Çanakkale Boğazı ve Marmara kıyılarında çok sayıda doğal liman, koy ve kumsal vardır. İklim, Akdeniz ikliminin özelliklerini taşımasma karşın, kışlar sert ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 15°C, yağış tutarı 850 mm’ dir. Bitki örtüsünü maki toplulukları ve zeytinlikler oluşturur. 1995 yazında Gelibolu ormanları büyük bir yangında çok zarar gördü. Ardından yapılan ağaçlandırma çalışmalarıyla eski görünümüne kavuşturuldu. Ekonomi genelde tarım (buğday, arpa, şekerpancarın, ayçiçeği, fasulye), meyvecilik (elma, üzüm, zeytin) ve balıkçılığa dayanır. Ancak, ilçe merkezinde küçük yapım atölyeleriyle bir selektör, çok sayıda konserve (balık, sebze) fabrikası vardır. Turizm etkinlikleri son yıllarda hızlı bir gelişme içindedir.
Çanakkale Boğazı’nın batı kıyısında, denize doğru sekiler biçiminde alçalan bir alanda kurulu olan ilçe merkezi, il merkezinden 48 km uzaklıktadır. İstanbul-Çanakkale Karayolu’nun kentten geçmesi, Gelibolu’nun gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Gelibolu Limanı, özellikle dışsatım-dışalım açısından önemlidir.
Tarih: Bir Yunan koloni yerleşmesi olarak kurulan Gelibolu İÖ 8. yüzyılda Lidya, İÖ 514’te Perslerin eline geçti. İÖ 479’da Atina, İÖ 334’te de İskender’in egemenliğine girdi. İÖ 196’da Seleukoslar Gelibolu’yu ele geçirdi. Daha sonra Roma (İÖ 84), ardından Bizans etkinliğine girdi. 1305’te Katanlanları bastırmak için Bizans İmparatoru II. Andronikos’un emriyle yakıldı, yıkıldı. 1354’te Süleyman Paşa tarafından ele geçirildi. Gelibolu’nun ele geçirilmesi Osmanlıların Trakya’ya yayılma noktası oldu. 1367’de kent, Haçlı kuvvetlerince işgal edildiyse de I. Murat tarafından yeniden alındı. Yıldırım Bayezit Gelibolu’ya bir tersane kurdurarak önemli yerini korudu. Fatih Sultan Mehmet döneminde Kaptanı-derya aynı zamanda Gelibolu Muhafızı yetkisine sahipti. 1854’te İngiliz ve Fransız askerlerinin Kırım Savaşı nedeniyle Osmanlı müttefiki olarak Osmanlı topraklarında konakladıkları yer oldu. Birinci Dünya Savaşı içindeki Çanakkale Savaşları yörede cereyan etti. Cumhuriyet ile birlikte ilçe konumu kazandı 1926’da Çanakkale’ye bağlandı.
