Carl Linnaeus (Carl Linne) Kimdir? Hayatı ve Botanik Alanındaki Çalışmaları

0
Advertisement

Carl Linnaeus ve ya diğer bilinen adı ile Carl Linne kimdir, ne yapmıştır? Modern botaniğin babası sayılan Carl Linnaeus hayatı ve çalışmaları

Carl Linnaeus (Carl Linne)

İsveçli bir doğa bilginidir. Aynı zamanda hekim ve fizikçidir de. Biyoloji ve botanikte hayvanların ve bitkilerin sınıflandırılmasında yeni bir düzen kurmuştur. Bu düzende hayvanlar, bitkiler iki adla belirtilir. Latince kelimelerden üretilen adlardan biri hayvanın, bitkinin cinsini, öteki de sınıfını göstermeye yarar. Carl Linnaeus (Carl Linne) bu başarısından dolayı bilim tarihine “modern botaniğin babası” diye geçmiştir.

Carl Linnaeus

Eserlerinde kullanmış olduğu latince “Linnaeus” adiyle de tanınan Carl Linne 23 Mayıs 1707’de İsveç’in Rashult şehrinde doğdu. Babası bir köy papazıydı. Oğlunun da aynı mesleğe girmesini istiyordu. Carl Linnaeus (Carl Linne) ise daha pek küçükken bitkilerle ilgilenmeye başlamıştı. Bu yüzden okulda da gerekli başarıyı sağlayamadı. Babası onu bir ayakkabıcının yanına çırak vermek zorunda kaldı. Carl Linnaeus (Carl Linne)’nin bitkiler üzerindeki çalışmaları köylerindeki doktorun dikkatini çekti. Onun üniversiteye gönderilmesi için babasına yol gösterdi. Böylece Carl Linnaeus (Carl Linne) Uppsala Üniversitesi’ne girdi. Öğrenimini tamamladıktan sonra da aynı üniversitede botanik asistanlığına başladı. Daha sonra Amsterdam’lı bir bankacının özel doktoru oldu. Bu bankacının bir fidanlığı vardı. Carl Linnaeus (Carl Linne) bir yandan da bu fidanlıkta bilimsel incelemeler yapabiliyordu. Üç yıllık bir çalışmadan sonra ünlü sınıflandırma sistemini içine alan “Systema naturae” (Tabiat Sistemi), “Genera plantarum” (Bitki Türleri) adlı eserlerini yazdı. 1742’de Uppsala Üniversitesinin botanik profesörü oldu.

Çalışmaları

Carl Linnaeus (Carl Linne)’nin bitkileri sınıflandırma düzeninde bitkiler, erkek organlarının sayısına, kuruluşuna göre 24 sınıfa ayrılıyordu. Bitkilerin alt şubeleri ise dişi organlarını meydana getiren meyva yapraklarının sayılarına kuruluşuna göre ayrılmıştır. XIX. yüzyılda gelişen evrim bilimi sayesinde bitkilerin daha doğal sınıflandırılması yapılabilmiştir.Yalnız Carl Linnaeus (Carl Linne)’nin sistemi bu sınıflandırmaya bir temel olmuştur.

Carl Linnaeus (Carl Linne) sistemini cins, takım, sınıf gruplarını ekleyerek daha da geliştirdi ve 10 Ocak 1778 tarihinde İsveç – Uppsala’da hayata veda etmiştir.

Advertisement

KAYNAK 2 KISA BİYOGRAFİ

Carl Linnaeus (Carl Linne)

Carl Linnaeus; İsveçli doğabilimci ve fizikçidir (Smaland/Rashuld 1707 – Uppsala 1778).

Carl Linnaeus

Lund ve Uppsala üniversitelerinde tıp ve doğa bilimleri öğrenimi gördü. 1730’da Uppsala Üniversitesi öğretim görevlisiyken, 1732’de Bilimler Akademisi adına Lapland ülkesinde araştırmalar yaptı 1734’te dönemin en ünlü botanik merkezi sayılan Harderwijk Üniversitesi’ne (Hollanda) giderek, 1735’te “master”ını tamamlarken Leiden Üniversitesi bilim adamları aracılığıyla yayımladığı Systema Naturae (Doğa Düzeni) adlı eseriyle ünü yayıldı. Kitabı, tüm bitki, hayvan ve minerallerin kapsamlı bir sınıflamasını içeriyordu. Aynı zamanda kapsamlı bir sistematik kuramı geliştiriyordu.

Bu arada botanik meraklısı Amsterdamlı varlıklı bir bankacının özel hekimliğini yaparken, onun geniş bitki ve hayvan koleksiyonunu incelemek fırsatını buldu, tüm bunları ve İsveç’ten getirdiği araştırma notlarını yayımlamak olanağına kavuştu: Horius Chiffortianus (Bay Clifford’un Bahçe Bitkileri Tanımı) 1737, Fundamenta botanica (Botaniğin Temeli) 1736, Bibliotheca Botanica (Botanik Kaynakçası) 1737, Genera Plantarum (Bitki Sınıflandırması) 1737. 1738’de Paris’i ziyaretten sonra, İsveç’e dönüp Stockholm’da hekimliğe başladı. 1741’de Uppsala Üniversitesi botanik profesörlüğüne atandı. Çağdaş biliminin öncülerindendir. Öteki önemli eserleri: Species Plantarum (Bitki Türleri) 1735, Systema Naturae (Doğal Sistem) 1758.


Leave A Reply