Fidel Castro kimdir? Küba’nın efsanevi devrimci lideri olan ve günümüzdeki Küba’nın kurucusu Fidel Castro’nun macera dolu hayatı hakkında bilgiler.
Fidel Castro’nun hayatı
Fidel Castro, 13 Ağustos 1926 yılında Biran yakınlarında dünyaya gözünü açmıştır. Adının tam hali ”Fidel Alejandro Castro Ruz”dur. Babası bir İspanyol göçmenidir ve adı Angel Csstro y Argiz’dir. Annesi ise babasının aşçısı Lina Ruz Gonzales’tir ve Fidel Castro bu çiftin beşinci gayri meşru çocuğudur. Annesi ve babası, babasının ilk evliliği bittikten sonra nikahlanmışlardır. Babası İspanya’dan Küba’ya, Küba’nın bağımsızlık savaşı döneminde gelmiş ve askerlik görevinde bulunmuştur. Savaş süresince Küba’da kalmış ve savaş bittikten sonra İspanya’ya geri dönmüştür.
Ancak kısa bir süre sonra tekrar Küba’ya dönüp tamamen oraya yerleşmişler ve Oriente ilinde yaşamaya başlamışlardır. Babası o bölgede şeker kamışı yetiştiricilerinin arasında en iyilerde yer almaktadır. Fidel Castro, çocukluğunu fakir sayılabilecek bir yöre olan Mayari’de geçirmiştir. Lise eğitimine kadar ilk önce Santiago’daki Katolik okullarında ve Havana’da yer alan Belen İlahiyat Okulu’nda eğitimini almıştır. Daha sonra 1945 yılında Fidel Castro Havana Üniversite’sine girmiş ve 1950 yılında da hukuk doktoru olarak mezun olmuştur. Üniversite eğitimi aldığı dönemlerde Fidel Castro, 1947 yılında Dominik Cumhuriyeti’ne karşı bir çıkarma hareketinde bulunmuş ve hezeyana uğramıştır.
Bu ayaklanmayı devrimci bir hareket olarak gerçekleştirmeye çalışmış ve düşünce olarak Rafael Trujillo’nun sağcı askeri tutumuna karşıt olarak bir düşünce yapısı takınmıştır. Aynı yıl Küba Halk Partisi’ne mensup olan Fidel Castro, bir sonraki yıl Bogota’da çıkan kent ayaklanmalarında aktif rol oynamıştır. Daha sonra 1950 ve 1952 yılları arasında aktif bir şekilde avukatlık yapan Fidel Castro, 1953 yılında Santiago’da yer alan Monaco askeri kışlasına yine başarısızlıkla sonuçlanacak bir baskın düzenlemiştir. Bu baskın girişiminden sonra tutuklanmış, çıkarıldığı mahkemece suçlu bulunarak 15 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır. Juventud isimli adada ceza evine koyulan Fidel Castro, bir süreliğine hapis yattıktan sonra suçunun affedilmesi neticesinde 1955 yılında serbest kalmıştır.
26 Temmuz Hareketi
Fidel Castro, o yıl Küba’dan ayrılıp Amerika’ya geçmiş ve orada örgütlediği insanlarla ”26 Temmuz Hareketi” adlı oluşumu kurmuştur. Bu oluşumdaki her bir birey, zamanında İspanya Savaşı’na katılmış olan Kübalı asker Alberto Bayo’dan gerilla savaşı eğitimleri hakkında sürekli ders almışlardır. 1956 yılında ise örgüt bir yatla birlikte Küba’ya gitmiş ve Oriente’de topluca karaya çıkmışlardır. Bu bölgede çatışma başlamış, Fidel Castro’nun kurduğu örgüt ve hükümetin askeri kuvvetleri birbirlerine saldırmışlardır.
Fidel Castro ve Che
Bu saldırı sırasında gruptaki pek çok arkadaş vefat eden Fidel Castro, hayatta kalan yakın arkadaşı Erneste Che Guevara ve kardeşi Raul Castro‘nun da aralarında bulunduğu kalan 12 arkadaşıyla Maestra Dağları’na çıkıp yerleşmişlerdir. Bu dağda grupça 2 yıl süreyle yaşamışlar ve Batista’nın askeri kuvvetlerine karşı tam anlamıyla bir gerilla gibi savaşmışlardır. Bu savaş süreçlerinde iyice nüfusunu ve siyasi gücünü yitiren Batista, 1958 yılında görevini bırakarak Dominik Cumhuriyeti’ne firar etmiştir. Yıl 1959 olduğu andan itibaren de Fidel Castro tamamen Havana’ya girmiş; kendisi başbakan olmuş, hukukçu doktor olan Manuel Urrutia Leo da devlet başkanlığına getirilmiştir.
Fidel Castro’nun iktidar dönemleri
Fidel Castro hükümete geldikten sonra ilk olarak toprak reformunu başlatarak 40 hektardan büyük olan arazileri halk çiftliklerine dönüştürerek o şekilde işletmeye başlamıştır. Ardından genel kiraları ve fiyatları düşürmüştür. Başlarda Castro hükümetine karşıt olan Küba Sosyalist Halk Partisi de bu tutumlardan sonra Castro’ya yakın bir tutum izlemeye başlamıştır. Ancak durumun böyle bir gidişata girmesinden endişelenen Urrutia Leo, toprak reformunu ertelemeye çalışmış ve Fidel Castro’yla ilişkileri bozulmuştur.
Fidel Castro bu süreçlerde istifa etmiş ancak halkın kendisine gösterdiği yoğun ilgi ve tepkiler karşısında Urrutia Leo kendisi istifa etmek zorunda kalmış; Castro yeniden başbakan olmuştur. Urrutia’dan boşalan görev yerine ise Osvaldo Doticos getirilmiştir. Tabi bu süreçlerde toprakların kamu malına dönüştürülmesinden etkilenen ABD otomatikman Küba’ya ambargo koymaya başlamış, Küba’nın tek mali kalkınma kaynağı olan şeker ABD’ye satılamamaya başlayınca satımlar SSBC’ye yönlendirilmiştir. Şeker ve rafineri karşılığında işletim konusunda anlaşamayan ABD ve SSBC’nin durumu, Küba’nın ABD’yle daha da zıtlaşmasına sebep olmuştur.
Domuzlar Körfezi Çıkarması
Fidel Castro bu süreçte rafinerilerini devlet işletmesine bırakmıştır. Bu süreçlerin ardından 1961 yılında Domuzlar Körfez Çıkarması adlı bir çıkarma gerçekleştiren Fidel Castro, bu girişiminde de başarısız olmuştur. Bu başarısızlıktan sonra Havana Bildirgesi’ni yayımlamış ve bildirgenin içerisinde sosyalist politikalarından bahsetmiştir. 1962 yılında SSBC Küba’ya balistik füzeler yerleştirmiş ve dönemin en önemli ismi John Kennedy de Küba’yı deniz yoluyla ablukaya almış; bu gelişmeler sonucunda büyük bir nükleer savaş patlama noktasına gelmiştir. Süreç ABD’nin Küba’yla ilgili bir problem çıkarmayacağı açıklamasının yapılması ve SSBC’nin Türkiye’de yer alan Amerika’ya ait füze rampalarının etkisiz hale getirilmesi karşılığında Küba’da bulunan nükleer silahlarını geri çekmesi sözünü vermesiyle çözülmüştür.
Fidel Castro, genel olarak görevde bulunduğu süreçler içerisinde her konuda geniş kapsamlı politikalar izleyerek Küba’yı sosyalist bir şekilde kalkındırmayı amaçlamıştır. Bir çok yeni okul açarak ülkenin eğitim ve okuma – yazma oranını yükseltmeye çalışmıştır. Sağlık ve ülke zenginliği konusunda pek çok atılım yapmış ve değişimler meydana getirmiştir. İşsizliği çok büyük bir oranda düşürüp tüm vatandaşlarına çalışma zorunluluğunu getirmiştir. Küba’da 1959 yılının ardından ilk kez 1976 yılına yapılan yerel seçimlerde Bakanlar Kurulu başkanı ve Devlet konseyi başkanı olan Fidel Castro, merkezi bürokrasiyi esas alarak ekonomik ve toplumsal standartlar için devletin başındaki yönlendirici isim olmuştur.
