Monosakkaritler (tek şekerler) nedir, ne işe yarar? Monosakkaritlerin görevleri, çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgi.
Monosakkarit Çeşitleri ve Görevleri
Monosakkaritler (Tek Şekerler); Genel formülleri C6H12O6 olmasına rağmen kendi aralarında oldukça değişik farklılıklar gösterirler. Bu farklılıklar genelde bulundukları yiyeceğin özelliğine göre değişir.
Çeşitleri;
glikoz formülü
a. Glikoz:
Üzüm şekeri veya dekstroz adı da verilir. Serbest hâlde insan vücudunda kanda bulunur. Normal olarak kanın her 100 mililitresinde 70 ilâ 120 miligram sınırları arasında olması gerekir. Bu miktardan az veya fazla oluşu insanda bazı sağlık sorunlarının işareti sayılır.
Glikoz, hiçbir değişikliğe uğramadan kana karışır, bu yüzden kan şekeri üzümde çok bulunduğu için üzüm şekeri de denir. Üzüm suyu ve üzümden yapılan bütün yiyecek, içeceklerde ve balda bulunur.
Sanayide satılan saf glikoz, şekerleme ve tatlı yapımında kullanılmaktadır. Glikoz, bileşik karbonhidratların yapılarında en çok bulunan mono sakkarit türüdür. Bu tip karbonhidratların hidrolizi ile glikoz oluşur.
b. Früktoz-Levüloz:
Meyve şekerlerinin sembolüdür, meyve şekeri adı da verilir. Serbest hâlde, tatlı olan her türlü meyve, incir, dut, üzüm, bal ve pekmezde bulunur. Üzüm ve pekmezdeki oranı glikoza nazaran azdır. Bazı di sakkaritleıin yapısında vardır. Balda yarı yarıya früktoz bulunur.
c. Galaktoz:
Serbest hâlde bulunmaz. Glikozla birleşerek süt şekeri olan di sakkarit lâktozu meydana getirir. Yani süt şekeri lâktoz = galaktoz + glikozdur.
