Emeviler kimlerdir? Emevi devletinin kuruluşu, tarihi, Yezid veVelid dönemi, Emevilerin yıkılış sebepleri hakkında bilgi.
EMEVİLER (661-750)
Emevi devleti Şam Valisi Muaviye tarafından kurulmuştur. İslam tarihinde 3. dönem olarak başlar.
Muaviye dönemi
a) Suriye, Mısır, Filistin, Muaviyenin halifeliğini tanımıştır.
b) Halifelik babadan oğula geçen saltanat haline getirilmiştir.
c) İstanbul ilk kez Müslümanlar tarafından kuşatılmıştır.
d) Kuzey Afrika’da fetihler devam etmiştir bugünkü Tunus fethedilmiştir.
NOT: Parçalanmış olan devleti yeniden birleştirmiş ülke içindeki asayişi sağlamış ve fetihleri yeniden başlatmıştır.
Halifeliğin saltanat haline gelmesi halifeliğin doğuş kurallarına ve hukukuna aykırıdır, bu anlamda halifelik sona ermiş ve sadece hükümdarlık şekline dönüşmüştür.
YEZİD DÖNEMİ
a) Kerbela olayı (681) Hz. Ali’nin oğlu Hüseyin’in halifeliği ele geçirmesini önlemek amacıyla yanındaki yakınlarıyla beraber Ye-zid’in orduları tarafından Kerbelada öldürüldüğü olaydır.
Bu olay Hakem Olayı ile başlayan Müslümanlar arasındaki ayrılıkların kökleşmesini ve kesinleşmesini sağlamıştır.
b) Yezid devrinde Kuzey Afrikadaki fetihler devam etmiş Ukbe Bin Nafi Atlas Okyanusuna kadar ilerlemiştir.
ABDULMELİK DÖNEMİ
a) Ülkede birliği sağladı. Kuzey Afrika, Anadolu, Hindistan taraflarında fetihler başlattı.
b) Arapçayı resmi dil olarak kabul etti.
c) İlk İslami sikkeyi bastırdı
VELİD DEVRİ
a) İslam tarihinde ikinci büyük fetih hareketi Velid döneminde gerçekleşmiştir.
b) Horasan Valiliğine tayin edilen Kuteybe Bin Müslim Maveraünnehr ve Toharistanin fethine girişti.
c) Türklere karşı ikinci cephe Kafkaslarda açıldı. Hazar Türkleri ile yapılan savaşta üstünlük sağlanamadı.
d) Kuzey Afrika’nın fethi tamamlanarak İspanya’nın fethine girişildi. 711 yılında İspanya fethedildi.
e) Puvatya savaşı 732 yapıldı.
Emevilerin İspanya’dan Fransa’ya geçerek Avrupa’da İslamiyeti yaymak istemeleri savaşın nedenidir.
Frank Ordusu karşısında başarısız olan Emevilerin, İspanyadaki ilerlemesi durmuştur.
NOT: Puvatya savaşı Avrupadaki İslam fetihlerinde bir dönüm noktasıdır. Emevilerin Avrupadaki fetihlerini kolaylaştıran en önemli etken kavimler göçünün Avrupa’da merkezi krallığı sarsmış olmasıdır.
EMEVİLERİN YIKILIŞ NEDENLERİ
a) Kendi soylarına aşırı bağlılıkları. Suri-ve’li Arapları devlet idaresinde birinci planda tutuyor ve onlara ayrıcalıklar tanıyorlardı, ganimetlerin büyük kısmı onlara veriliyordu.
b) Arap olmayan müslümanlara, ikinci sınıf vatandaş uygulaması yapıyorlardı.
c) Halifelerin yanlı davranışları nedeniyle kabileler arasındaki eski rekabeti yeniden canlandı ve mücadeleler başladı.
d) Abbasi ailesinin gizli ve başarılı muhalefeti
d) Fetihlerin durması ile gelirler azaldı. Bu açığı kapatabilmek için vergiler artırıldı.
NOT: Arap olmayanlara (mevali) yapılan uygulama Türkler, İran’lılar ve Berberilerin zaman zaman Emevi otoritesine karşı ayaklanmalarını doğurmuştur.
Emevilerin başkenti Şam’dır.
