7. sınıflar için makaralar konusu konu anlatımı, makara çeşitleri, özellikleri, kazançları hakkında bilgi.
MAKARALAR
Makaraları iki kısımda inceleyebiliriz:
Sabit Makaralar
Sabit bir yere asılan ve cisimlerin hareket etmelerine dönerek kolaylık sağlayan basit makinelerdir. İnşaat işçileri ağır yükleri yukarı çıkarmak için sabit makara kullanırlar.
Sabit makara kuvvetten ve yoldan kazanç sağlamaz. Yalnızca uygulanan kuvvetin yönünü veya doğrultusunu değiştirerek iş kolaylığı sağlar.
Örnek:
K cisminin ağırlığı yukarıdaki gibi farklı şekillerde ölçülüyor.
Buna göre, dinamometrelerin gösterdiği değerler, D1 ve D2 arasındaki ilişki nedir?
Çözüm
Sabit makarada kuvvetten kazanç sağlanmaz. K cismini kaldırırken uygulanması gereken kuvvet cismin ağırlığına eşittir.
Yani iki dinamometrenin gösterdiği değer, K’nin ağırlığı kadardır ve birbirine eşittir.
Hareketli Makaralar
Yükle birlikte hareket eden makara türüdür. Hareketli makaralarda kuvvetten kazanç sağlanır. Bu kazanç da yükü ve makarayı taşıyan ip sayısıyla doğru orantılıdır.
Aşağıdaki şekilde yük ve makara iki ip tarafından taşınmaktadır. O hâlde yükü kaldırmak için uygulanması gereken kuvvet, cismin ağırlığının yarısı kadardır. Yani kuvvetten 2 kat kazanç sağlanır.
Basit makinelerde işten kazanç sağlanmaz. Hareketli makarada kuvvetten iki kat kazanç sağladığımıza göre, yoldan iki kat kaybederiz. Yani yükün 1 m yukarı kaldırılması için ipin 2 m çekilmesi gerekir.
Uyarı:
Sabit ve hareketli makaraların birlikte kullanılmasıyla palanga adı verilen bir sistem oluşur. Palangalarda yükü kaldırmak için uygulanması gereken kuvvet aşağıdaki formülle bulunur.
