Ali Fuat Cebesoy Kimdir? Milli Mücadele Dönemi Yaptıkları ve Hayatı

0
Advertisement

Ali Fuat Cebesoy kimdir? Ali Fuat Cebesoy hayatı, biyografisi, siyasi kariyeri, dönemi hakkında bilgi. Mili Mücadele döneminde yaptıkları ve siyasi hayatı.

Ali Fuat Cebesoy; asker ve siyaset adamıdır (İstanbul 1883 – ay. y. 1968). 1905’te Harbiye’yi bitirdi, kurmay yüzbaşı oldu. Beyrut ve Selanik’te stajını yaparak kolağalığına yükseldi (1907). Osmanlı-İtalyan Savaşı’ndan önce Roma’da ataşemiliter olarak görev aldı (1908-1911). Balkan Savaşı sırasında Kolordu Erkânı Balkan Savaşı sırasında Kolordu Erkânı Harp Başkanı sıfatıyla Yanya’nın savunmasında gösterdiği yararlılık sonucu kaymakamlığa (yarbay) yükseltildi. Birinci Dünya Savaşı’ndaki komutanlık başarıları nedeniyle miralay (albay) (1915) ve mirlivalığa (tuğgeneral) terfi ettirilerek (1916) 20. Kolordu Komutanlığı’na atandı.

Ali Fuat Cebesoy Kimdir? Milli Mücadele Dönemi Yaptıkları ve Hayatı

1918’de kolordunun karargâhını Konya Ereğlisi’ne taşıdı. Amasya Genelgesi’ne imzacı olarak katıldı. Daha sonra kolordusuyla Ankara’ya gelip Yunan kuvvetlerinin Batı Anadolu’da ilerlemeleri karşısındaki ilk çete birliklerini kurarak direnme cephesi oluşturulmasına katkıda bulundu. Sivas Kongresi ile benimsenen ilkeler ışığında Umum Kuvayı Milliye Komutanlığı’na getirildi. Bir süre Batı Cephesi’nde, içinde Çerkez Ethem kuvvetlerinin de bulunduğu çetelere ve yeni yeni oluşturulmaya başlanan düzenli birliklere komuta etti. Yerine İsmet Paşa atanınca kendisi olağanüstü yetkilerle Moskova’ya büyükelçi olarak gönderildi (1920). Moskova’da Lenin ve Stalin ile yaptığı görüşmeler sonucu Ulusal Kurtuluş Savaşı’na silah ve para desteği sağlanmasında etkili oldu.

Yurda dönüşünde Konya’dan milletvekili seçilerek Büyük Millet Meclisi’ne ikinci reis oldu (1922) ve uzun süre bu görevde kaldı. Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması ve Cumhuriyet’in ilanından sonra orduda çalışmak istediği için tümgeneral rütbesiyle II. Ordu Müfettişliğine atandı. 1924’te ordudan ayrıldı ve Konya’dan TBMM’ye girdi. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurucuları arasında yer aldı (17 Kasım 1924), fırkanın ilk genel sekreteri oldu. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Şeyh Sait Ayaklanmasının doğurduğu kargaşalıklar nedeniyle Ankara İstiklal Mahkemesi’nce kapatıldıktan sonra Cebesoy, Atatürk’e karşı suikast girişimine katılma suçuyla İstanbul’da tutuklanarak İzmir İstiklal Mahkemesi’nce yargılandı, ancak Kâzım Karabekir ile birlikte aklandı.

Bu dönem politikadan uzak kaldı. 1931’de Eskişehir’den milletvekili seçilerek Meclis’e girdi. 1935-1939 arasında yerini korudu ve Nisan 1939-Mart 1943 arasında Nafıa (Bayındırlık) Bakanlığı yaptı. Münakalat (Ulaştırma) Bakanlığı (9 Mart 1943-5 Temmuz 1946), TBMM Başkanlığı (Ocak-Kasım 1948 arası) görevlerinde bulundu. Demokrat Parti’ nin iktidarı döneminde bu kez DP’den İtanbul milletvekili seçildi (1950). 1957’de İstanbul’dan bağımsız milletvekili seçildi. 1960’tan sonra politikadan çekilerek anılarını yazmakla uğraştı: Milli Mücadele Hatıraları (1953), Moskova Hatıraları (1955), Siyasi Hatıralar (2 cilt, 1957-1960) ve Sınıf Arkadaşım Atatürk (1967).

Advertisement

Leave A Reply