Antarktika kıtası nerededir ve özelliği nedir? Antarktika kıtası tarihçesi, temel bilgiler, yaşayan canlılar, çalışmalar hakkında kısa bilgi.
ANTARKTİKA
Antarktika beşinci büyük kıtadır. Güney Kutbu’nu çevreler ve % 98’i kalın bir buz tabakasının altında gömülüdür.
TEMEL BİLGİLER
• Yüzölçümü: 14.000.000 kilometrekare
• Nüfusu: kalıcı bir nüfusu yoktur
• Ülke sayısı: sıfır, ancak bazı ülkeler kıtanın belli bölümleri üzerinde hak iddia etmektedirler.
• En yüksek yeri: Vinson dağ kütlesi (4.897 metre)
• En geniş buz şelfi: Ross buz şelfi (192.000 -208.000 kilometrekare)
• Güney Kutbu ile pozisyonu: en yakın sahil şeridinden 1.235 km mesafededir.
Buzlarla kaplı Antarktika’nın üstünde yalnızca, birkaç dağ ve verimsiz kayalık alanlar göze çarpar. Buzul tabakalarının kalınlığı Antarktika’yı en yüksek kıta konumuna getirmektedir. Aynı zamanda; en fazla rüzgar alan kıtadır. Geniş bir buz çölü olup, kutuplara yakın alanlara yağan kar miktarı, yıllık 150 mm’den daha azdır. Vostok Bilim Istasyonun’da yapılan ölçümlerde, dünyanın en düşük hava sıcaklığı olan -89,2 santigrat derece, bu kıtada kaydedilmiştir.
ATEŞ VE BUZ
Sıra dağlar buz kütleleri boydan boya keserler. Sıra dağların doğusunda, sahile yakın olan yerde, buz tabakasının derinliği 4.800 metredir. Batıda yer alan Ross Adası’nda aktif bir volkan olan Erebus Dağı bulunur. Buz, buzullar halinde sahile doğru akar ve denizin üzerine yayılarak burada büyük buz tabakaları oluşturur. Buzun ağırlığı arttıkça bir kısmı parçalanır ve yüksekliği 60 metre olan, uzunluğu kilometrelerle ölçülebilen devasa buzdağları meydana gelir.
KÜRKLER VE TÜYLER
Yazın bile kıtanın büyük bir bölümünün buzlarla kaplı olması nedeniyle Antarktika’da çok az kara hayvanı yaşamaktadır. Hayvanlar çoğunlukla havada ya da denizde yaşarlar. Kalın kürkleri, tüyleri ya da onları sıcak tutmaya yarayan yağ depoları vardır. Okyanus, karidese benzeyen krille’ e, mürekkep balığına, balıklara, foklara, balinalara ve sekiz ayrı tür penguene ev sahipliği yapar. Yırtıcı martılar ve geniş kanatlı albatroslar Antarktika’da yaşayan kuşlardır.
BUZDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Antarktika’da 18 ülkeden gelen 10.000’e yakın bilim adamı bulunmaktadır. Bilim adamlarının ilgi alanları yer çalışmalarından mikrobiyolojiye kadar oldukça çeşitlidir. Görev yaptıkları sürece Antarktika Antlaşması’ na uymaları zorunludur. Bu antlaşma, buzun altında bulunan değerli maden yataklarının çıkarılmasını, kıtada askeri ya da sanayi faaliyetlerde bulunulmasını yasaklamaktadır. Her yıl yaz aylarında 10.000′ lerce turist Antarktika’yı ziyaret etmektedir.
Antarktika Haritası:
