Bandırma nerededir? Balıkesir’in üniversitesi dahi olan büyük ve ünlü ilçelerinden birisi olan Bandırma ile ilgili olarak genel bilgiler.
Bandırma Eski Fotoğrafı
Bandırma İle İlgili Bilgiler
Bandırma, Marmara Bölgesi’nde Balıkesir iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kent. Yüzölçümü 599 kilometrekare olan Bandırma ilçesi doğuda Bursa ili, güneyde Manyas, batıda Gönen ilçeleri, kuzeyde de Erdek ilçesinin yanı sıra Erdek ve Bandırma körfezleriyle çevrilidir. Düzlüklerin geniş alanlar kapladığı ilçenin hiçbir kesiminde yükselti 1.000 metreyi bulmaz. Yer yer alçak tepelere rastlanan ilçenin kuzeydoğu kesimini Karadağ’ın batı uzantıları engebelendirir. İlçenin başlıca akarsuyu Sığırcı Deresidir.
Bu küçük akarsuyun döküldüğü Manyas Gölünün büyük bölümü ilçe sınırları içindedir. Marmara Denizine komşu olan ilçenin hem Erdek Körfezi, hem de Bandırma Körfezi güneyinde kıyısı vardır. Bu körfezlerin birbirine en çok yaklaştığı alanda yer alan bir kıstak Kapıdağ Yarımadasını Anadolu’ya bağlar. Erdek ilçe sınırı, Belkıs Tombolosu adıyla anılan bu kıstaktan geçer.
İlçenin geniş ve verimli ovalarında önemli miktarda bitkisel üretim yapılır. Yetiştirilen başlıca bitkiler tahıl, şeker pancarı, ayçiçeği, baklagiller, zeytin ve üzümdür. Sebzecilik de yapılan ilçe maydanozuyla ünlüdür. Sığır ve koyun yetiştirilir. İlçede kurulu olan Koyunculuk Araştırma Enstitüsü’nde yüksek nitelikli damızlık koç ve koyun üretilirken, bitkisel üretim, koyunculuk, tavukçuluk, sığırcılık ve atçılık konularında yetiştirme, bakım, ıslah ve verim çalışmaları yapılmaktadır. Bandırma’da hayvancılığın gelişkin kollarından bir başkası da tavukçuluktur. Balıkçılık ise ilçenin Marmara Denizine olan kıyılarında ve Manyas Gölünde yapılır. Son yıllarda özel ve kamu kuruluşlarınca yapılan yatırımlar, özellikle kimya sanayisinde yoğunlaşmıştır. İlçede Etibank’a ait boraks ve asitborik fabrikası ile bir sülfürik asit fabrikası vardır. Özel sektöre ait iki fabrikanın birinde yapay gübre, öbüründe sülfürik asit ve fosforik asit üretilmektedir. Kimya sanayisi kuruluşları önemli ölçüde çevre kirliliğine neden oldukları gerekçesiyle yoğun eleştirilere uğramaktadır. İlçede un, yağ ve salça gibi besin maddeleri üreten fabrikalar da vardır. Bandırma’da turizm de önemli bir gelir kaynağıdır. Marmara Denizi kıyılarındaki plajlar çok sayıda turist çeker, Manyas Gölü ve çevresindeki Kuş Cenneti Milli Parkı da turistlerin ilgisini uyandıran bir yöredir.
İlkçağda Misya bölgesinde yer alan yöredeki en önemli merkez, bir liman kenti olan Panormos’tu. Kazılarda bulunan bir lahitten İÖ 10-8. yüzyıllar arasında kurulduğu sanılan Panormos’un Kyzikoş kenti ile ilişkisi olduğu sanılmaktadır. İlkçağlarda Misya bölgesi sınırları içerisinde kalan ve Panormos adıyla anılan yöre, İÖ 334’te İskender tarafından Perelerden alındı. Roma yönetiminden sonra Bizanslıların eline geçti. 1076’da Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından alınan yöre, 1106’da yeniden Bizanslıların egemenliğine girdi. 13. yüzyılda Karesioğullarının eline geçtikten sonra, Orhan Gazi tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. 16. yüzyıl sonlarında İstanbul kadılığına, 1830’da da Erdek kazasının Kapıdağı nahiyesine bağlandı. Bandırma, 1880’de kaza yapıldı. 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Kırını ve Romanya’dan göçmenlerin gelmesiyle nüfusu arttı. 2 Temmuz 1920’den 15 Eylül 1922’ye değin yöreyi işgalleri altında tutan Yunanlılar geri çekilirken çevreyi yakıp yıktılar.
Kentin ilk adı olan Panormos, zamanla Panormus, Panormes, Panorme biçiminde söylendikten sonra Panderma’ya dönüştü. Daha sonra Türkler tarafından Bandırma biçiminde söylenmeye başladı. 1874’te büyük bir yangın geçiren, 1922’de işgalden kurtulduğunda yıkıntı halinde olan Bandırma kenti, Bandırma Körfezi kıyısında az eğimli bir alanda kuruludur.
Kentte başlıca ekonomik etkinlik ticarettir. Bandırma Cumhuriyet öncesinde, kapitülasyonlardan yararlanan yabancı tüccarlar tarafından dış ticaret limanı olarak kullanılıyordu. Bu dönemde ticaretin önemli bir bölümü Rumların elindeydi. Kent ticari önemini Cumhuriyet’in ilk yıllarında sürdüremedi. 1960’lara değin görece durağan bir yaşama ve ağır bir nüfus artışına sahne oldu. Liman inşaatının tamamlanması ve yeni sanayi yatırımlarının gerçekleşmesiyle birlikte, Bandırma göç alan bir kent durumuna geldi. Kent bugün ülke çapında önemli ticaret ve ulaşım merkezlerinden biridir. Bandırma limanı aynı zamanda bir ihraç merkezi durumundadır. Limandan yüklenen maddeler arasında borasit, tinkal, konserve, salamura zeytin ve domates salçası ağırlıktadır.
İlçe halkının dörtte üçünden de fazla bir bölümünün yaşadığı kente İstanbul’dan düzenli vapur seferleri yapılır. Bandırma ile İzmir arasındaki bağlantıyı sağlayan demiryolu ise 1912’den beri hizmet vermektedir. İstanbul ile İzmir arasındaki ulaşımda önemini hâlâ koruyan Bandırma limanında gemi-tren aktarması yapılır. Kent nitelikli karayollarıyla Balıkesir ve Bursa’ya bağlanır. II merkezi Balıkesir’e 96 km uzaklıktaki kent yakınında eskiden sivil amaçlarla da yararlanılan bir askeri havaalanı vardır. Kentteki en önemli tarihsel yapı, 19. yüzyıl başından kalma Haydar Çavuş Camisi’dir. İlçedeki en eski yapılar ise Edincik kasabasındadır. Bunlar Edincik Ulucamisi (1382), Kız Dede Türbesi (1413) ve Semiz İlyas Minaresi’dir (1672). Bandırma Belediyesi 1881’de kurulmuştur. 2015 yılına Bandırma’da Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi açılmıştır.
