Bellek (hafıza) nedir? İnsanlarda belleğin özellikleri, bellek nasıl çalışır, bellek, hafıza kaybı nedir, hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Bellek (Hafıza)
Bellek (Hafıza); yaşantıları, öğrenilen konuları ve bunların geçmişle ilişkisini bilinçli olarak zihinde saklayabilme gücüdür (hafıza). Belleğin gelişmesi daha yaşamın ilk gününden başlar. Birkaç aylık bebeğin ağlarken annesini ya da süt şişesini görünce susması bir tanımayı ya da önceden görülmüş bir şeyin iz bıraktığını gösterir. Belleme süreci küçük evrelere ayrılarak incelenebilir. Bir şeyin bellekte yer etmesi için öncelikle algılanması gerekir. Algılama sonucu elde edilen izlenimlerin bellekte saklanması ikinci evredir. Her öğrenilen şeyin zihinde izi kalır. Daha sonra karşılaşıldığında önceden görülmüş olduğu anımsanır. Buna tanıma denir. Birkaç kez görüp zihinde iyice yer etmiş nesne ve olayların istenildiği zaman zihinde canlandırılmasına ise hatırlama denir. Hatırlama, belleğin tanımadan daha ileri bir işlevidir. İyi öğrenilmiş şeyler yenilenirse alışkanlık oluşur. Belleğin çalışmasını tiplere ayırmak olasıdır. Zaman açısından yapılan ayırmada bellek, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek olarak ele alınabilir. Örneğin, bir telefon numarasını, telefonu çevirinceye kadar hatırda tutma olayına kısa süreli bellek denir. Bunun yanı sıra yıllar önce öğrenilen bir şarkı o zamandan bu yana yenilenmemesine karşın hatırlanabilir. Buna uzun süreli bellek denir.
Bellek Kaybı.
Sarsıntı, yüksek ateş, beyin zedelenmesi, baskı gibi nedenlerle anımsama gücünün bir parçasının ya da tümünün yitirilmesi. Bellek kaybı bir bakıma unutmaktır. Bazı durumlarda unutmak sürekli, bazen de geçicidir. Unutma, aralıklı sınırlı olur. insanın belirli bir anda önceki yaşamına ait tüm anıları unutmasıyla beliren “tam unutma” az görülür. Yakın zamana ait unutmalara daha çok ihtiyarlık bunamalarında rastlanır. Sınırlı unutmalarda ise, kişi yalnızca kendisi için şiddetli duyusal değerleri olan belirli olayları unutur.
Bellek kaybının (amnesia) paramnesia ve hyperamnesia biçiminde iki değişik türü vardır, ilk kez duyulan ya da görülen bir olay karşısında, aynı şeyi daha önce, yeri ve zamanı kestirilmeden görmüş ya da duymuş duygusuna kapılma durumuna paramnesia denir. Bu durum kimi saralılarda ve kimi zamanda normal insanlarda görülür. Bunun nedenlerinin, önceden yaşamış ve unutulmuş, gerçek bir deneyimin yeniden anımsanması olduğu sanılıyor. Hyperamnesia belirli olaylar hakkında belleğin aşırı derecede canlı oluşudur. Kimi çok üstün zekâlı insanlarda rastlanır.
