Difüzyon Nedir? Difüzyon Nasıl Gerçekleşir? Hızına Etki Eden Faktörler

0
Advertisement

Difüzyon (yayınma) olayı nedir? Difüzyon nasıl gerçekleşir, özellikleri nelerdir? Difüzyon hızına etki eden faktörler hakkında detaylı bilgi.

difuzyon-1

DİFÜZYON (YAYINMA) OLAYI

Farklı yoğunlukta iki ayrı fazda bulunan iki madde moleküllerinin birbiri içine yayılması olayına Difüzyon (Yayınma) denir. Difüzyonun özelliklerine, enerji veya enzim harcanmaması, cansız ve canlı ortamlarda görülebilmesi, denge sağlanana kadar devam etmesi sayılabilir.

Difüzyon olayı, MOLEKÜLLER HAREKET SAYESİNDE olduğu gibi, difüzyon hızı, yani farklı madde moleküllerinin birbirlerine dağılmaları çabukluğu, molekül hareketlerinin az veya çok oluşuna da bağlıdır. Bu molekül hareketlerinin çabukluğu ise molekül iriliği ve ağırlığı ile ilgilidir.

Difüzyon hızına etki eden faktörler;

  • *Küçük moleküller,büyük moleküllere göre daha kolay geçerler.
  • *Nötr moleküller iyonlara göre daha kolay geçer. Çünkü zarın dış kısmı da iyonik yapıdadır. Negatif iyonlar biraz daha kolay geçer.
  • *Yağda çözünen maddeler de çözünmeyenlere göre daha kolay geçer.(A,D,E,K vitaminleri)
  • *Yağı çözen maddelerde kolay geçer.(Alkol ve eter gibi.)
  • *Por sayısı ve sıcaklık arttıkça difüzyon hızı da artar.
  • *İki ortam arasındaki yoğunluk farkı ne kadar çoksa difüzyonda o kadar hızlı olur.
  • *Akışkanlığı fazla olan ortamlarda difüzyon hızlı olur.

Katının sıvıya difüzyonu;

Erimeyen cisimlerle, su ile gerçek eriyikler yapmayan cisimler dışında diğer bütün sıvı ve eriyiklerde, gazlarda olduğu gibi, difüzyon meydana gelir. Bunlarda da difüzyon olayları genel olarak aynı kurallara dayanırlar. Yani sıvı ve eriyiklerde de difüzyon, yoğunluk farkının bulunduğu durumlarda moleküller hareket sayesinde olur. Su dolu bir bardak içinde potasyum permanganat billurunun erimesi ile meydana gelen mor renk, bardağı dolduran bütün su boyunca yayınır. Ancak bölgesel yoğunluk değişiklikleri sebebiyle rengi, billur etrafında koyu, billurdan uzaklaştıkça, açık olduğu görülür. Yoğunluk farkı kalktığında denge oluşur ve renk her yerde aynı koyulukta görülür. Bu deney de bize katının sıvıya difüzyonunu gösterir.

Sıvının sıvıya difüzyonu;

Su dolu bir bardağın dibine bir damlalık vasıtasiyle boyanmış çok yoğun şeker eriyiğinden bir miktar konursa, bir müddet sonra bardağın dibindeki şeker eriyiğinin bardağı dolduran su içine tamamen difüzyon ettiği görülür. Bu da sıvının – sıvıya difüzyonuna dair bir örnektir. Aralarında yoğunluk farkı olan ve iki ayrı fazda bulunan maddelerin moleküller hareket sayesinde bulundukları hacmi doldurmaya çalışmaları sonucunu difüzyon oluşur.

Advertisement

Fiziksel sistemlerde açıkladığımız bu olay, uygun şartlarda canlı hücre için de aynen yürürlüktedir.


Yorum yapılmamış

Leave A Reply