Fosgen Nedir? Kimyasal Özellikleri, Kullanımı ve Zararları Nelerdir?

0
Advertisement

Fosgen nedir, nasıl bir gazdır? Fosgen gazının özellikleri, formülü, zararları hakkında bilgi.

Fosgen Kimyasal Formülü

Fosgen; Kimyasal savaşlarda kullanılmış olan en korkunç silâhlarından biridir. Boğucu gazlar sınıfındandır. İlk defa 21 şubat 1916’da Fransızlar tarafından Almanlar’a karşı, 19 mayıs 1916’da da Almanlar tarafından Fransızlar’a karşı kullanıldı. Soğuk, rutubetli ve yağmurlu havalarda etkisi yoktur.

Fosgen “ışıkta meydana gelen” demektir. Karbon monoksit (CO) ile klor (Cl) dan ışıkta meydana gelir. Formülü COCl2, kaynama noktası +8° dir. Soğukta sıvı, normal sıcaklıkta gaz halindedir. Küflü kuru ot kokuludur. Su ile derhal birleşerek karbondioksit (CO2) ve hidroklorik asit (HCl) haline geçer. Bu özelliğinden dolayı rutubetli havalarda sis halinde görülür, insanlara daha az zararlı hale gelir. Çünkü hidroklorik asit (HCl), boğucu olmakla beraber, zehirli değildir, akciğer hücreleri içine geçemez. Gaz halinde fosgen ise akciğer hücreleri içine geçerek orada hidroklorik asit haline gelir, hücreleri parçalar.

fosgen

Üretimi ve Kullanımı

Endüstriyel olarak fosgen, saflaştırılmış karbon monoksit ve klor gazının bir katalizör görevi gören gözenekli aktif karbon yatağından geçirilmesiyle üretilir:

Advertisement

CO + Cl2 → COCl2 (ΔHrxn = −107.6 kJ/mol)

Reaksiyon ekzotermiktir, bu nedenle reaktör soğutulmalıdır. Tipik olarak reaksiyon, 50 ila 150 ° C arasında gerçekleştirilir. 200 ° C’nin üzerinde fosgen, karbon monoksit ve klora dönüşür, Keq (300 K) = 0.05. Bu bileşiğin dünya üretiminin 1989’da 2.74 milyon ton olduğu tahmin ediliyordu.

Güvenlik sorunları nedeniyle, fosgen genellikle aynı tesiste üretilir ve tüketilir ve onu kontrol altına almak için olağanüstü önlemler alınır. Kimyasal Silahlar Konvansiyonu Çizelge 3’te listelenmiştir: Yılda 30 tondan fazla üretim yapan tüm üretim sahaları OPCW’ye (Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü) beyan edilmelidir.

Sarin gibi diğer birçok kimyasal silahtan daha az tehlikeli olmasına rağmen, fosgen hala uygulanabilir bir kimyasal savaş ajanı olarak kabul edilmektedir çünkü birinci nesil sinir ajanı tabun gibi teknik olarak daha gelişmiş kimyasal silahların üretim gereksinimlerine kıyasla üretimi çok kolaydır. .

İkinci Dünya Savaşı'ndan ABD Ordusu fosgen tanımlama posteri

İkinci Dünya Savaşı’ndan ABD Ordusu fosgen tanımlama posteri

Fosgen Gazını Kim Buldu?

Fosgen, 1812’de Kernevek kimyager John Davy (1790-1868) tarafından bir karbon monoksit ve klor karışımını güneş ışığına maruz bırakarak sentezlendi. Reaksiyonu desteklemek için ışığın kullanımına atıfta bulunarak buna “fosgen” adını verdi; Yunanca, phos (ışık) ve genden (doğmuş). 19. yüzyıl ilerledikçe kimya endüstrisinde, özellikle boya üretiminde giderek önem kazandı.

Güvenlik

Fosgen sinsi bir zehirdir çünkü koku fark edilmeyebilir ve semptomların ortaya çıkması yavaş olabilir. Fosgen için koku algılama eşiği eşik sınır değerinin dört katı olan 0.4 ppm’dir. Yüksek toksisitesi, fosgenin, gaz değişim bölgesi olan pulmoner alveollerdeki proteinler üzerindeki etkisinden kaynaklanır: hasarı kan-hava bariyerini bozarak boğulmaya neden olur. Proteinlerin aminleri ile reaksiyona girerek, yukarıda tartışılan reaksiyonlara göre üre benzeri bağlantılar oluşturarak çapraz bağlanmaya neden olur. Fosgen algılama rozetleri, maruz kalma riski taşıyan kişiler tarafından takılır.

Advertisement

Sıvı fosgen dökülmelerini nötralize etmek için sodyum bikarbonat kullanılabilir. Gazlı dökülmeler amonyak ile hafifletilebilir. 23 Ocak 2010’da, West Virginia’daki bir DuPont tesisinde kazara salınan fosgen gazı bir çalışanı öldürdü.


Leave A Reply