İnaloğulları Beyliği ne zaman ve nerede kurulmuştur? İnaloğulları kurucusu, tarihi, yıkılışı hakkında kısaca bilgi.
İnaloğulları; İnallar olarak da bilinir, 1098-1183 arasında Amid (bugün Diyarbakır) çevresinde hüküm süren Türk hanedanı.
Hanedanın kurucusu İnal Türkmani’dir. Yerine geçen oğlu Fahrü’d-Devle İbrahim (hd 1098-1110), sırasıyla Büyük Selçuklulara, Anadolu Selçuklularına ve Sökmenlilere bağlı kalarak emirliğini korudu. Oğlu Sadü’d-Devle İlaldı (hd 1110-42), Nureddin Zengi’nin ve Mardin Artuklu emiri Timurtaş’ın saldırılarını, kent surlarının aşılmazlığı sayesinde önledi. Oğlu Cemaleddin Mahmud döneminde (1142-83) beyliğin fiili yönetimi vezir Nisanoğlu Müeyyededdin’in eline geçti. Daha sonra oğlu Cemalü’d-Devle Kemaleddin Ali ve onun oğlu Bahaeddin Mesud da bu durumu korudular. 1151’den sonra Emir Timurtaş’ın birkaç kez Amid’i kuşatması üzerine Mardin Artuklularına bağlanan İnaloğulları, 1163’te Hısn Keyfa (bugün Hasankeyf) emiri Fahreddin Kara Arslan’ın yarattığı tehlikeden Danişmendlilerin yardımıyla kurtulabildiler. 1183’te, Salaheddin Eyyubi Amid’i alarak Hısn Keyfa Artuklularına bağladı ve İnaloğullarının varlığına son verdi.
