Işık Kirliliği Nedir? Nasıl Önlenir? Nedenleri Nelerdir? Zararları Nelerdir?

Işık kirliliği nedir? Işık kirliliğinin nedenleri nelerdir? Işık kirliliği nasıl önlenir, zararları nelerdir, etkileri nelerdir, hakkında bilgi.

Kaynak: pixabay.com

IŞIK KİRLİLİĞİ

Aydınlatma, insan hayatının vazgeçilmez unsurlarından bir tanesidir. Ancak gereksiz ölçülerde ve yanlış zamanlı aydınlatma bazı çevre sorunlarına neden olmaktadır. Işık kirliliği hava ya da su kirliliği gibi zehirleyici bir etkiye sahip değildir. Fakat gereksiz aydınlatma, ışığı üretmek için harcanan enerjinin önemli bir kısmının boşa gitmesi demektir. Bu nedenle büyük ekonomik kayıplara neden olur.

Işık kirliliğinin önlenmesi için alınacak tedbirler

• ***Gereksiz aydınlatmadan kaçınılmalıdır.
• ***Aydınlatılması gereken bölgelerde uygun güçte ve verimi yüksek olan aydınlatma araçları kullanılmalıdır.
• ***Doğal alanlarda canlıların ışık ile ilişkileri göz önünde bulundurularak aydınlatma saatlerine özen gösterilmelidir.
• ***Sokak lambaları da dahil olmak üzere aydınlatmada doğru yöntemler kullanılmalıdır.

Işık Kirliliğinin Etkileri

Hayvanlar üzerindeki etkiler

Işık kirliliği, göç eden kuşların, göç ettikleri yönde gezinmek için kullanmaları gereken ayı ve yıldızları görmekten alıkoyar, dolayısıyla doğru yere göç edemez. Ayrıca deniz kaplumbağaları ışıklardan korktukları için kıyıya gelip yuva yapamazlar. Ayrıca, bir kamera flaşı hayvanların görme yeteneğini zayıflattığı için hayvanların gözlerini de etkiler.

İnsanlar üzerindeki etkiler

Parlama, insanlarda uyku problemlerine neden olur. Örneğin, yakındaki bir reklam panosundan gelen bir apartman dairesinde çok fazla ışık parlaması, uyku düzenini bozacaktır. Ayrıca bilim de, ışık kirliliğinden etkileniyor. Gökbilimcilerin karanlık gökyüzünde gözlemleme veya keşif yapma imkanı yoktur. Ayrıca ışık doğrudan gözümüze düştüğünde ve duyu sinirlerini etkilediğinde baş ağrısına neden olur.

Karanlık gökyüzü

Kentlerimizin parlak ışıkları nedeniyle karanlık bir gökyüzünün güzelliğini görmek giderek daha da zorlaşıyor. Tarih boyunca havanın açık olduğu gecelerde insanlar yukarıya bakıp gökyüzünün bir ucundan diğerine uzanan, yıldızlardan oluşan parlak belkemiğini görebilmiştir. Buna Samanyolu deriz. Ona baktığımızda galaksimizin merkezi düzlemine baktığımızı artık biliyoruz. 50 yıl önce büyük kentlerde bile Samanyolu’ndaki parlak yıldızlardan bazılarını görmek mümkündü. Ne yazık ki günümüzde birkaç yıldız görebilmek gökyüzünü örten sarı dumanlı sisten dolayı kasabalarda hatta taşrada bile zor hale geldi. Bizden önceki bütün kuşaklara esin kaynağı olan görüntü artık kararıyor. Bunun sorumlusu sodyum buharlı sokak lambalarıdır – özellikle yalnızca yere doğru yukarıya doğru da ışık verenleri. İçlerinde birçok astronotun da yer aldığı Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği (International DarkSky Association) gibi gruplar ışık kirliliğini önlemek ve Evren manzaramızı korumak için kampanyalar düzenlemektedir.