Kesirler İle İlgili Hikaye, Kesirlerin Günlük Hayatta Kullanımı Hikaye

0
Advertisement

Kesirler ile ilgili kısa ama güzel bir hikayecik. Kesirlerin gündelik yaşamdaki kullanımı, önemini anlatan, kesirler hakkında hikaye

Kesirler İle İlgili Etkinlikler

Kesirler İle İlgili Hikaye

İlhan’ın ne zamandan beri merak ettiği bir şey vardı: Çeyrek kelimesini sık sık işitir, anlamını pek iyi kavrayamazdı.
— “Saat biri çeyrek geçiyor…” derlerdi, İlhan saate bakardı, l’i 15 dakika geçiyor.

Annesi bir gün pazardan gelmiş, geri kalan parasını saydıktan sonra: “Bakkal bir çeyrek eksik vermiş…” demişti. İlhan: “Onbeş kuruştan ne çıkar!” diyerek, annesini avutmak istedi. Annesi kaşlarını çattı:

  • —”Ne çıkar olur mu! Para paradır. Beş kuruşun değerini bilmeyen beş bin liranın da değerini bilemez. Hem bakkalın bana eksik verdiği para on beş kuruş değil, beş kuruş.”

İlhan gene şaşırmıştı:

  • — “Beş kuruş mu? Çeyrek beş kuruş mu demek?”

Annesinin çok işi vardı, lafı uzatmak istemedi.

Advertisement
  • —”Evet.” dedi, geçti.

İlhan gene şaşkın şaşkın düşünüyordu:

  • —”Saatten söz ederken çeyrek onbeş dakika anlamına geliyor; paradan söz ederken beş kuruş. Biri onbeş, biri beş. Bu nasıl iş?”

Bilmeyeniniz varsa kısaca söyleyelim: Çeyrek, aslında, dörtte-bir demektir. Eskiden 20 kuruşluk bir para birimi vardı. Bunun adına da, mecidiye derlerdi. Şimdi nasıl 1 lira paramızın birim’i ise, o zamanlar da 20 kuruşu birim sayarlar, bunun dörtte-birine, yani beş kuruşa da çeyrek derlerdi. Beş kuruşa verilen çeyrek adı oradan kalmadır. 1 saat ise, bilirsiniz, 60 dakikadır. Saat konusunda çeyrek denince 1 saatin dörtte-biri, yani 15 dakika anlaşılır.

Bunun gibi, her şeyin dörtte-birine çeyrek denilebilir ama, biz bugünkü dilimizde bu anlamda doğrudan doğruya dörtte-bir diyoruz: Çeyrek gün = Dörtte-bir gün, bir günün dörtte-biri (6 saat); çeyrek ekmek = Dörtte-bir ekmek, bir ekmeğin dörtte-biri gibi. Bir de buçuk var.

  • — “Bir buçuk saat sonra gelirim.” dediğimiz zaman, 1 saat, bir de 1 saatin yarısı (yarım saat) sonra geleceğimizi anlatmış oluruz; demek oluyor ki buçuk “yarım” demek. Üç buçuk kilometre; beş buçuk metre; iki buçuk kilo gibi.

İşte burada, her günkü hayatımızın içinde, konuşmamız arasında tamsayılar’la kesir’leri kullanmış oluyoruz.

  1. Bir bütünü anlatan, bölüntüsü (kesiri) olmayan sayılara tamsayı denir.
  2. Bir bütünün bölündüğü eşit parçaların herbiri bir kesir’dir.


Leave A Reply