Kuşlar Hakkında Ansiklopedik Bilgi, Özellikleri, Üremesi, Beslenmesi

5
Advertisement

Kuşlar nasıl hayvanlardır? Nerede yaşarlar, türleri, özellikleri, beslenmesi, üremesi. Kuşlar hakkında ansiklopedik bilgi.

kuşlar

Kaynak: pixabay.com

Kuşlar

Kuşlar (Lat. Aves): Omurgalı hayvanların bir sınıfıdır. Jura ya da Trias döneminde ortaya çıkmış, uçmaya elverişli sürüngenlerin evrimleşmesiyle oluşmuşlardır. İlk kuşların günümüzden 140 milyon yıl kadar önce yaşadıkları, bulunan kuş fosillerinden anlaşılmaktadır. Dünyanın her yanında yaşamakla birlikte daha çok ılıman bölgeleri yağ tutarlar. 10.000’den fazla türü vardır. Büyüklükleri, renkleri, biçimleri, yaşama biçimleri çok değişiktir. Boyca en büyük kuş, kanatsız olan devekuşudur. En küçüğü ise kuştan çok bir böceğe benzeyen sinekkuşudur. Öteki hayvan sınıflarına göre en önemli özellikleri vücutlarının tüylerle kaplı olması ve uçmalarıdır.

Yapısı

Kuşlar yumurtlayarak üreyen omurgalılardır. Akciğerlerle solunum yaparlar. Sıcakkanlı hayvanlardandırlar. Çeneleri boynuzsu maddeden oluşmuş olan gagadır. Ön ayakları kanat biçiminde gelişken arka ayakları yürümeye yarar. Bazı kuşların ayaklan perdeli olduğundan yüzebilirler. Hatta suya dalabilirler. İskelet ve kas yapılan hareketli olmalarını sağlar. Vücutları genellikle mekik biçimindedir. Ayak ve kanat kemikleri uzundur. Kemiklerin içinde genellikle hava kesecikleri vardır. Akciğerlere bağlı olan kesecikler uçma anında havayla dolarak hayvanın hafiflemesini, dolayısıyla kolayca uçmasını sağlar. Boyunları 2-23 arasında değişen omurdan oluşmuştur. Kuyruk 4-6 arasında değişen omurdan oluşur ve omurganın sonunda yer alır. Kasları çok güçlüdür. Ağırlığının büyük çoğunluğunu kaslar oluşturur. Vücut sıcaklığı 45°C civarındadır; yaz kış bu sıcaklık değişmez. Bu sıcaklığı sağlayan da tüylerdir. Ayrıca tüyler uçmayı kolaylaştırır. Devekuşu gibi uçmayan kuşlarda kuyruk tüyleri körelmiştir, yalnız örtü tüyleri bulunur.

Çok değişik ve güzel renklerde tüylere sahip olan kuşlar, bunları yılda 1-2 kez değiştirirler. Gaga, kuşların en belirgin özelliklerinden biridir. Yiyecekleri yakalamaya ve savunmaya yaradığı gibi kuşlara bir el gibi de görev yapar. Gaganın biçimini gösteren hayvanlardır. Akbaba ve kartal gibi etle, martı ve karabatak gibi balıkla, kırlangıç gibi böceklerle, bir çoğu da bitki taneleri ve meyvelerle beslenir. Dişleri olmadığından yiyecekleri tümüyle yutarlar. Yedikleri besinlere göre kuşların sindirim sistemleri değişiktir. Genellikle kuşlarda alınan besin hemen mideye inmez. Örneğin otla beslenen devekuşunun dilinin arkasında bir kesecik vardır. Yediği otlar önce burada birikir. Daha sonra başını yukarıya kaldırarak besinlerin mideye inmesini sağlar. Etle beslenen kuşlarda bağırsakları memelilerde olduğu gibi dar ve kaim çeperli olur. Kuşların ayak yapılan yaşadıkları bölgelere ve beslenme biçimlerine göre değişiklikler gösterir. Bu ayaklar koşucu, yakalayıcı, yürüyücü, tırmanıcı, tutucu, sıçrayıcı gibi özelliklere sahiptir. Çoğunda üç parmak vardır. Kuşlar dünyasında yalnız devekuşu iki parmakları arasında yüzmeyi kolaylaştıran perde vardır.

Ağaççıltarlakuşu (Orman Toygarı) Yumurtaları

Kaynak: commons.wikimedia.org

Üreme

Yumurta ile yürüyen kuşların erkeğinde bir sperma kesesi vardır. Dişide de bir yumurtalık ve yumurta kanalı bulunur. Döllenme sonrası kuluçka dönemi çok değişiktir. Küçük boylu kuşlarda 14-15 gün arasında değişirken, büyük boylu kuşlarda 80 güne kadar uzanır. Yumurtaların boylan da kuşların boylarına göre değişir. En büyük yumurtayı devekuşu yumurtlarken, en küçüğünü de sinekkuşu yumurtlar. Kuşların en gelişmiş duyu organları gözleridir. Gözler genellikle kafanın sağında ve solunda yer alır. Bazı kuşların ise iki göze de kafanın önündedir. Gözün kafanın her iki yanında olması görüş alanını büyütür. Örneğin atmaca, insana oranla 10 kez daha keskin görür. İşitme duyuları da oldukça iyi gelişmiştir. Dış kulakları yoktur. Genellikle koku ve tat almazlar. Kuşlar çiftleşme zamanlarında birbirlerine kur yaparlar. Özellikle güzel tüylere ve sese sahip olan erkek kuşlar, bu dönemde güzel renkli tüylerini ya da ahenkli seslerini dişilerine duyurarak onların ilgisini çekmeye çalışırlar. Dişi kuş yumurtlamadan önce erkeğiyle birlikte yumurtaların konulacağı bir yuva yaparlar. Yuva yapımında kullandıkları malzeme çok değişiktir.

Saman, kuru ot, çalı çırpı, yaprak, tüy gibi maddelerden yararlanarak yaptıkları yuvalarını çok değişik yerlere kurarlar. Bazı kuşlar da ağaç ya da kaya kovuklarında yuva yapmayı yeğ tutarlar. Genellikle kuşlar her yıl yeniden yuva yaparlar. Bu yuvalara yumurtlanan yumurta sayısı her kuşa göre değişir. Çoğunluğu 4-8 yumurta yumurtlar. Doğuma kadar geçen süre içinde dişi kuşlar kuluçkaya yatarlar, yavrular yumurtadan çıkıncaya kadar da kalkmazlar. Bu dönem içinde dişileri erkekler yakaladıkları besinlerle beslenirler. Yumurtadan çıkan yavruları dişi ve erkek 7-14 gün arasında beslerler. Bu dönem sonunda uçan yavru kuş yuvadan ayrılır ve kendi başına avlanmaya başlar. İri yapılı kuşlarda kuluçka süresi gibi uçma dönemi de küçük kuşlara oranla daha uzundur. Kuşların büyük çoğunluğu göçücüdür.

Advertisement

Göçler

Genellikle sıcak bölgelerde yaşayan kuşlar, bu bölgelere kış gelince sürüler halinde öteki sıcak bölgelere göç ederler. Bu göçler sırasında binlerce kilometre yol aldıkları saptanmıştır. Bazı türler ise yiyecek bulabilecekleri daha yakın bölgelere göç ederler. Kuşların kimileri gece, kimileri de gündüz göç ederler. Yapılan araştırmalar sonucunda kuşların göç sırasında genellikle aynı yolu izledikleri gözlenmiştir.


5 yorum

Leave A Reply