Onluk Sayma Sistemi Nedir? İlk Kim Kullanmıştır?

0
Advertisement

Onluk sistem nedir, temel özellikleri nelerdir? Onluk sistem ilk nasıl ve kimler tarafından kullanılmaya başlanmıştır? Tarihçesi hakkında bilgi

Onluk Sayma Sistemi Nedir? İlk Kim Kullanmıştır?

Onluk Sistem Nedir?

Bir birimi belirli bir sayıyla çarpıp yeni bir basamağa geçeriz ya; işte o çarpılan sayıya taban denir. Örneğin, çok miktarda nesneyi sayarak 10 birimlik küçük pakt, sonra 10 küçük paketi sayıp 100’lük büyük paket yapılır. Böylece 10’luk tabanda (ondalık sistem) birimleri 10’la çarpıp onluklara, onları da 10’la çarpıp yüzlüklere geçeriz.

İlk Kim Kullanmıştır?

Onluk sayma sistemi modern uygarlıkların çoğunda kullanılır ve çoğu zaman insanların 10 parmağı olduğu için eski uygarlıkların en yaygın sistemi olmuştur. Mısır hiyeroglifleri M.Ö. 3000 Ondalık bir sistemin kanıtını göster. Yunanlılar ve Romalılar yaygın olarak beşlik sayma sistemini kullanmasına rağmen, bu sistem Yunanistan’la birlikte anıldı. Ondalık kesirler ilk olarak Çin’de 1. yüzyılda kullanılmaya başladı.

Diğer bazı medeniyetler farklı sayı sistemleri kullandılar. Mayalar, Aztekler, Basklar ve Eskimolar bu iş için hem el hem de ayak parmaklarını kullandılar. Böylece 20 lik tabanda saymayı öğrendiler. 20’şer saymanın izleri bugün de varlığını koruyor: 80 sayısı (Fransızca’da 4×20 olarak söylenir.) gibi.

60’lık tabanda saymayı bugünkü Irak topraklarının eski sakinleri Sümerler oldu. Bunu, sağ elin dört parmağının 12 boğumunu sağ baş parmağıyla tek tek sayarak yapmış olmalılar. 12’yi bulunca sol el serçe parmağını kapatıyorlardı. Sonra yine aynı eli ve baş parmağı kullanıp dört parmağın boğumlarını 13’ten 24’e kadar saymaya devam ediyor, 24’e geldiklerinde bu kez sol elin yüzük parmağını kapatıyorlardı. Sonra yine sağ elle 25’ten 36’ya kadar sayıyor, 36’ya geldiklerinde bu kez sol elin orta parmağını kapatıyorlardı. Sol elin her parmağı 12 sayı değerinde olduğu için böyle böyle 60’a kadar sayıyorlardı.

Advertisement

Diğer Sayı Sistemleri

Temel hesaplama, yalnızca iki basamaklı bir ikili veya taban-2 sayı sistemine dayanır: 0 ve 1. Programcılar ve matematikçiler ayrıca, 16 farklı sayısal sembolün olduğu, temel 16 veya onaltılık sistemi de kullanırlar. Bilgisayarlar ayrıca, aritmetiği gerçekleştirmek için taban-10’u kullanır. Bu önemlidir, çünkü ikili kesirli gösterimleri kullanarak mümkün olmayan kesin hesaplamaya izin verir.


Leave A Reply