Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemindeki padişahlar kimlerdir? Kuruluş dönemi padişahlarının isimleri ve yaptıkları hakkında bilgi.
Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu ve Kuruluş Dönemi Padişahları:
Büyük Selçuklu Devleti’nin 1071’de Malazgirt Savaşı’nda Bizansı mağlup etmesiyle Türkler’in Anadolu artık Türkler için yaşanabilir bir yurt haline gelmiştir. 15. yüzyıla kadar Türk boylarının Anadolu’ya olan göçler devam etti. Bu göç eden boylardan biri de Kayılardı. Kayılar’ın başında Ertuğrul Gazi vardı. Alaeddin Keykubat (Türkiye Selçuklu Devleti hükümdarı) Ertuğrul Gazi’den gaza ve cihat yapmasını ve Bizans topraklarını fethetmesini istemiştir. O dönemde Bizans çok yıpranmıştır. Halk yönetimden memnun değildir. O dönemde Kayılar ile Bizans’ın başı şehirleri komşudur ve aralarında ticaret vardır. Ertuğrul Gazi halkına davrandığı gibi Bizans halkına da adaletli davranmıştır.
Türkiye Selçuklu Devleti’nin Moğollara yenilmesi üzerine (1243 Kösedağ Savaşı) Anadolu’nun siyası yapısı değişmiştir. Türkiye Selçuklu Devleti zayıflamaya başlamıştır ve böylece Moğol baskısı artmıştır. Kayı boyu’nun bu baskıdan kaçan gazilerle askeri gücü artmıştır.
1. Padişah: I. Osman (Gazi)
Ertuğrul Gazi’nin ölümüyle (1281) beraber yönetime cesaretiyle tanınan küçük oğlu Osman Bey geçmiştir. Babasının yürüttüğü gaza ve cihat anlayışını sürdürmüştür. Ayrıca İnegöl, Yarhisar, Bilecik, Karahisar gibi birçok yeri fethetmiştir. Sadece Bizans ile mücadele etmesi kısa zamanda önemli bir güç olmasını sağlamıştır. Moğol baskısından kaçan çok sayıda zanaatkar, tüccar, ilim ve devlet adamları topraklarına sığınmıştır. Bunlardan biri de Osman Bey’in kızıyla evlendiği Şeyh Edebali idi. Şeyh Edebali Ahiler’in başı idi. Böylece Ahiler’in desteğini de almış oldu. Tüm fethettiği yerlerde din, dil, ırk gözetmeksizin herkese adil davranmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti’nin Moğolların baskısına girmesiyle diğer Türk beylikleri gibi bağımsız hale gelmiştir. Ardından Bizans büyük bir orduyla beraber hareket geçmiştir ve 1302’de Koyunhisar Savaşı’nda Bizans’ı yenmiştir.
2. Padişah: Orhan (Gazi)
1324’te Osman Bey’in ölümünden sonra oğlu Orhan Bey tahta geçmiştir. 1326 Bursa’yı fethetmiş ve orayı başkent yapmıştır. Aynı zamanda Kocaeli yarım adasına kadar fetihler yapmıştır. Bizans ordusunu Malazgirt (Pelekanon) savaşında mağlup etmiştir. 1331’de İznik’i ve 1337’de İzmit’i almiştir. Fethettiği yerlerde ise Türk şehrine dönüştürmek amacıyla cami, medrese, imaret, han ve hamam gibi çeşitli eserler yaptırmıştır.
O dönem iç karışıkları olan Karesioğulları beyliğini kolayca almıştır. Böylece hem Çanakkale boğazına hakim olmuştur hem de Bizans’ın Rumeli’deki topraklarını alabilecektir. O sırada taht kavgası yaşayan Bizans’ta tahta geçmek isteyen Kantakuzen Orhan Bey’den yardım ister. Orhan Bey’in desteğiyle Kantakuzen başa geçer. Bizans’ın Sırp ve Bulgar saldırıları yüzünden yardım istemesiyle Orhan Bey’in oğlu olan Süleyman Paşa’nın komutasındaki orduyu göndermiştir. Bu iyiliğin karşılığında ise 1353’te Çimpe Kalesi’ni bırakmışlardır. Bu Çimpe Kalesi’ni fetihlerde kullanarak kısa zamanda Tekirdağ ve Gelibolu’yu almaya başarmıştır. Sınırların ve fetihleri artması sayesinde “Yaya ve Müsellem” adında düzenli bir ordu kurmuştur. Sınırlar genişledikçe devletin yönetiminde Orhan Bey’e yardımcı olması amacıyla vezir tayin etmiştir. Aynı zamanda devlet adamlarından oluşan Divan-ı Hümayun’u kurmuştur.
3. Padişah: I. Murad (Hüdavendigar)
Orhan Bey’in tahtan inmesinden sonra yerine I. Murad geçmiştir. İlk “sultan” unvanı kullanan padişahtır. Gaza ve cihat anlayışını Rumeli’de sürdürmüştür ve Bulgaristan ile Sırbistan seferler yapmıştır. 1363’te Sazlıdere Savaşı’nda mağlup etmiştir. Sonra ise Edirne’yi fethetmiş ve başkent yapmıştır. Aynı zamanda Rumeli’deki fetihlere üs olmuştur. Orduların ilerleyişi karşısında Osmanlı’yı topraklardan atmak amacıyla Sırp, Eflak ve Bulgar Balkanlar’daki tüm krallıklar birleşip Haçlı ordusunu oluşturmuşlardır. Haçlılarla yapılan 1371’de Çirmen ve 1389’da İ. Kosova savaşını kazanmıştır. Böylece Osmanlı’nın hakimiyeti’ni kabul etti.
Oğlu Beyazid’i Germiyanoğulları ile evlendirmiştir. Bunun üzerine Germiyanoğulları beyi, çeyiz hediyesi içiin Kütahya ve çevresinde vermiştir. Artık sınırlar artmasıyla yaya ve müsellemler yetmemeye başladığı için savaş esirlerini ve hristiyan ailelerin çocuklarını Türk ailelere vermiştir. Böylece hem Türk adet ve geleneklerini tanımalarını hem de daha sonra Kapıkulu Ocağına alarak asker ihtiyacının çoğunu burdan karşılamışlardır.
4. Padişah: I. Bayezid (Yıldırım)
I. Murat’ın şehit edilmesinden sonra yerine oğlu Bayezid geçmiştir. Bazı Türk Beylikleri’nin arkasında devletine ittifak yaptığını öğrenen Bayezid bazı Türk Beylikleri’ne son vermiştir. Ardından Bizans İmparatorluğu’na son vermek amacıyla İstanbul’u kuşatmıştır. Ama Haçlı ordusu yüzünden kuşatmayı kaldırmak zorunda kalmıştır. 1396 yılında gerçekleşen Niğbolu Savaşı’nda Bayezid galip gelmiştir. Bu savaştan sonra toplanan ganimetlerle Bursa’da Ulucami inşa edilmiştir. Ardından tekrar İstanbul’u kuşatmıştır. Ancak Timur ve ordusu yüzünden tekrardan kuşatmayı kaldırmak zorunda kalmıştır. Timur sınırlarını genişletmek genişletmek ve üstünlüğünü Osmanlıya kabul ettirmek istiyordu. 1402’de Ankara savaşında Bayezid yenilmiştir.
Fetret Devri
Timur ve ordusu ile yapılan savaştan sonra Osmanlı dağılmanın eşiğine gelmiştir. 11 yılda taht mücadeleleri başlamıştı. Bu fetret devrini Çelebi Mehmet sonlandırmıştır.
5. Padişah: I. Mehmed (Çelebi)
Osmanlının birliğini sağlamak için kardeşleri ile mücadele etmiştir. Bazı Türk Beylikleri ve Rumeli ile savaşmıştır. O zaman önemli donanıma sahip olan Venedik ile ilk deniz savaşlarını yapmıştırlar ve bu savaşta yeterli donanıma sahip olmadıkları için yenilmişlerdir. Devlete yaptıkları için Osmanlı’nın ikinci kurucusu olarak bilinir.
6. Padişah: II. Murad
Tahta çıkar çıkmaz amcası Mustafa Çelebi’nin ayaklanmasını bastırmak için uğraşmıştır. Amcasını destekleyen Bizans İmparatorluğu Osmanlı için büyük tehdit oluşturuyordu. İstanbul’u kuşatmıştır. Ancak o da İstanbul’u alamamıştır. Rumeli üzerine sefere çıkmıştır ve Macaristan ve Eflak içlerine kadar akınlar gerçekleştirmiştir. Macarların birlikleri yenmesi üzerine 1444’te Segedin Antlaşmasını imzalamıştır. Ardından Macarlara güvenerek tahtı oğlu Mehmet bırakır ancak Macarlar sözlerini tutmayınca geri gelmek zorunda kalır. Ardından Varna Savaşı’nı kazanmıştır. İntikam almak amacıyla tekrar 1448’de 2. Kosova savaşı yapılmıştır.
