Osmanlı döneminde konar-göçer yaşayanlar ile köylülerin yaşamları ve bunlardan alınan vergiler ile ilgili kısa ve genel bilgiler.
Köylüler
Osmanlı ekonomisinin temeli tarıma dayalıydı. Osmanlılarda tarım yapılan topraklar genel olarak miri topraktı. Devlete ait olan bu tarım toprakları, çiftlik denilen bölümlere ayrılarak köylüye dağıtılırdı. Köylü, kullanım hakkını aldığı bu toprağı satamaz veya bağışlayamazdı. Köylü, toprağını gerektiği gibi ekip biçmek ve vergilerini ödemek zorundaydı.
Köylüler, ellerinde bulundurdukları topraklar için ‘çift resmi‘ adında vergi öderdi. Köylü, aldığı toprağı ekmezse, ekilmeyen her yıl için ‘çift bozan‘ vergisi alınırdı. Üç yıl üst üste ekilmezse, toprak köylünün elinden tamamen alınırdı.
Toprağı kullanma hakkını devletten almış olan köylü, öldüğü zaman toprağın kullanım hakkını erkek çocuklarına miras bırakırdı.
Tımar sahipleri köylerde otururlardı. Köylülerin denetlenmesini ve üretimin devamlılığını kontrol ederlerdi.
Köylerde; devlete hizmet eden yaya ve müsellemler, kale görevlileri, derbentçiler, emekli sipahiler, köprücüler, çeltikçiler, din görevlileri, şeyhler, bilim adamları ve sipahi oğulları gibi kişilerden vergi alınmazdı.
Göçebeler (Konar-Göçerler)
Belli bir yerleşim alanı olmayan, yaz ve kış aylarında yaylak ve kışlaklar arasında göç ederek yaşayan insanlara konar-göçer ya da yörük deniliyordu.
Göçebelerin devletle olan ilişkilerini boy beyleri düzenlerdi. Boy beylerinin yardımcılıklarını kethüdalar yapardı.
Konar-göçerler, geçimlerini hayvancılıkla sağlardı. Devlete, besledikleri hayvanların sayısına göre ağnam adı altında vergi verirlerdi. Ayrıca; devlete ait otlakları kullanmaları nedeniyle kışlak ve yaylak vergileri de öderlerdi.
Konar-göçerler; yol kavşaklarını, dağ geçitlerini korur, kale, yol, köprü ve limanların yapım ve onarımında görev alırlardı.
