Patoloji ne demektir, ne iş yapar? Patoloji bilimi neyi inceler, çalışma alanları nelerdir? Patoloji bilimi hakkında bilgi.
Patoloji Nedir? Ne İş Yapar?
Patoloji, tıpta, hastalık durumlarında ortaya çıkan yapı ve işlev değişiklikleriyle hastalık nedenlerini saptamayı amaçlayan uzmanlık dalıdır. Bu alandaki ilk çalışmalar çoğunlukla dinsel yasaklar nedeniyle engellendiyse de ortaçağ boyunca yasakların gevşemeye başlaması ve zamanla ölüm nedenini belirlemek amacıyla otopsiye izin yerilmesi patolojinin temelini oluşturdu. İtalyan hekim Giovanni Morgagni 1761’de yayımladığı ilk sistemli patolojik anatomi ders kitabında hastalıkların ortaya çıktığı organlan ilk kez belirledi. Klinik belirtilerle patolojik değişiklikler arasındaki ilişki 19. yüzyılın ilk yarısında kurulmaya başladı. Hastalıkların oluşmasını vücudun suyuk dengesindeki değişimlere bağlayan kuramların yerini bilimsel hücre kuramı aldı. Rudolf Virchow 1858’de hastalıkların özelliklerinin hasta hücrelerin mikroskopla incelenmesiyle anlaşılabileceğini ileri sürdü. 19. yüzyılın sonlarına doğru Louis Pasteur bakteriyolojik hastalık kuramını geliştirdi; Robert Koch birçok hastalık sürecinin anlaşılmasına katkıda bulundu.
Patolojinin ayrı bir uzmanlık dalı olarak gelişmesi de bu döneme rastlar. Patoloji alanındaki çalışmalar büyük ölçüde laboratuvar incelemelerini ve hastayla klinikte ilgilenen hekimin bu incelemeleri değerlendirmesini kapsar. Laboratuvarda incelenen örnekler cerrahi girişimle alınan vücut dokuları, kan ve öbür vücut sıvıları, idrar, dışkı ya da cerahat olabilir. Patoloji uygulamaları, hastalık süreçlerine ilişkin değerli ve başka yollarla elde edilemeyecek bilgi sağlayan otopsiyi de içerir. Genel patoloji alanındaki bilgi birikiminin hızla artması çeşitli alt uzmanlık dallarının ayrılmasını gerekli kılmıştır; bunlardan bazıları nöropatoloji, pediatrik patoloji, dermatopatoloji ve adli tıp patolojisidir.
Enfeksiyonlarda hastalık etkenini saptamaya yönelik mikroorganizma kültürlerinin yapılması, biyopsi yapılırken optik elyaf aygıtların yardımıyla iç organlara kolayca erişilebilmesi, elektron mikroskopuyla hücrenin içindeki yapıların daha iyi ve ayrıntılı tanımlanması ve çeşitli kimyasal boyama yöntemlerinin geliştirilmesi hastalık nedenlerinin belirlenmesini büyük ölçüde kolaylaştırmıştır.
Kaynak 2
Pataloji; hastalıkları belirtileri bakımından değil, yalnızca kendi çerçeveleri içinde inceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalı, insanlarda ve hayvanlarda görülen şekil ve işlev bozukluklarıyla, bunların fizyolojik ve biyokimyasal mekanizmalarında hastalık nedeniyle oluşan değişiklikleri inceler.
Tıbbi patoloji ve cerrahi patoloji olarak ikiye ayrılır. Patoloji konusunda yapılan bir başka ayırım da klinik ve doku patolojisi ayırımıdır. Beden sıvıları dokular ve öbür maddelerle ilgili işlev bozukluklarını ele alıp inceleyen ve biyokimya, mikrobiyoloji ve klinik mikroskopi olarak üç büyük inceleme alanından oluşan klinik patolojisi denilir. Patolojik anatomi olarak da adlandırılan doku patalojisi ise cerrahi patolojisinden hücre patalojisi ise, özellikle neoplastik hastalıkların, yani hücrelerin yeniden büyüme ve çoğalmasına dayanan hastalıkların, hücrelerde oluşturduğu değişimleri inceler. Genel patolojide kullanılan temel bilgilere dayanılarak, hastalığın deneysel olarak oluşturulup incelenmesine ise deneysel patoloji denilir. Daha çok laboratuar hayvanlarının kullanıldığı deneysel patoloji, yeni araştırma tekniklerinin uygulandığı bir alandır.
