Stenografi nedir ve ne anlama gelmektedir? Stenografi neden kullanılır, ne işe yarar ve stenografi hakkında bilgilerin yer aldığı yazımız.
Söylenen sözleri, aynı hızda çabuk yazmaya elverişli, pek kısa işaretlerden meydana gelen bir yazıdır. Kısaca «steno» da denir. Gazetecilikte, iş hayatında, siyasi hayatta stenografinin büyük önemi vardır. Muhabirler demeç veren bir başkanın sözlerini, sekreterler bir konuşmanın tam metnini stenografiyle çabucak kaydedebilirler. Bugün ses alma cihazları yapılmış, elektronik cihazlar gelişmiş olmasına rağmen stenografi öneminden kaybetmemiştir. Stenografi elle yazılacağı gibi «stenotip» denen, yazı makinasına benzer özel makinalarla da yazılabilir.
İnsanlar konuşulanları kaçırmadan, aynı hızla yazabilmek için kullandıkları yazının çok yavaş olduğunu görmüşler, buna bir çare aramışlardı. Stenografiye benzeyen yöntemlerin en eskisi Eski Yunanlılar’da görülür. Sokrates‘in ve öğretmenlerinin verdikleri dersleri Ksenofon, kendine mahsus işaretlerle çabuk yazmanın kolayını bulmuştu. Eski Romalılar’da çabuk yazı yazma usulleri daha da geliştirildi. Bu arada Ennius, ilk olarak kullanılan yazıyı basitleştirmeyi düşünmüş, bunun için 1.100 işaret kullanmak zorunda kalmıştı. Tiron da pek çok sayıda işaretlerden faydalanarak arkadaşı Çiçeron’un nutuklarını kaydetmeye çalışmıştı.
Bugünkü anlamı ile ilk stenografi örnekleri Dr. Tymothy Bright tarafından 1588’de İngiltere’de yayınlandı. Ortaya konan esaslara göre bazı kelimelerin sonlarındaki ekler kaldırılıyor, bazı kelimelerdeki ses bakımından fazla heceler atlanıyordu. Kullanılan işaretler küçük halkalar, değişik yatıklık ve uzunlukta çizgilerden ibaretti.
Bugün stenografide değişik metotlardan faydalanılır. Hepsinde de kulanılan işaretler düz çizgi (dikey, yatay, sağa yatık, sola yatık), daire, yay, ilmik ve noktadan meydana gelmiştir. Konuşmayı stenografi usulü ile kaydedecek olan kimsenin tecrübeli, eli yatkın olması gerekir. Stenoyu iyi yazan kimse konuşulanları kolayca not eder. Yalnız, bu kayıtların çözülmesi, okunması, makinada temize çekilerek faydalanılabilir hale gelmesi için gene stenodan anlayan biri gerekir.
