Uyku Hastalıkları nelerdir? Uyku Hastalıklarının belirtileri, çeşitleri, nedenleri ve tedavisi hakkında bilgi.
Uyku Hastalıkları
Başlıca iki çeşit uyku hastalığı vardır.
1 — Afrika Uyku Hastalığı (Trypanosomiasis)
Yalnız Afrika’nın belirli bölgelerinde görülen bu hastalığa hayvani bir asalak sebep olur. Hastalığı Glosina Papalis sinekleri insandan insana bulaştırır Çe-Çe (Tse Tse) adı da verilen bu sinekler hastaların kanını emerek asalakları kendi vücutlarına alır. Hastalığın asalakları sineğin vücudunda 20 gün süren bir evrim geçirir ve bu süre sonunda hayvanın tükürük bezlerine gelirler. İşte bu asalağı taşıyan sinekler, sağlam bir insanı ısırın-ca hastalığı ona da aşılamış olur.
Hastalığın “tripanosom” adı verilen asalakları başlıca kan ve lenf damarlarına yerleşir. Hastalık, lenf bezlerini ve merkez sinir sistemini tahrip eder
Hastalığın gidişinde genel olarak iki safha vardır. Ateş safhası ve uyku safhası. Ateş safhasında, düzensiz nöbetler, deri döküntüleri, lenf bezlerinde iltihap, solunum sıklığı ve halsizlik vardır. İkinci safhada bu belirtiler şiddetlenir. Zayıflama, titremeler, felçler, akıl bozuklukları ve uyku görülür. Daha ilerlerse ölüme götürür.
Afrika uyku hastalığı çeçe sineklerinin yaşadığı bölgelerde yayılmıştır. Bu bölge Senegal’den Angola’ya; Albert ile Viktorya Gölü’nden, Banguelo Gölü’ne kadar uzanır.
Hastalığın Rhodesia tipi “Trypanosoma Rhodesiense” parazitleriyle husule gelir. Görüldüğü bölgeler Rhodesia, Tanganika, Portekiz Doğu Afrikası ve Nyasaland’dır.
2 — Salgın Ansefalit (Encephalitis Lethargica-Economo Hastalığı)
Salgın ansefalif, bir virüs tarafından meydana getirilen önemli bir hastalıktır. İlk defa, Birinci Dünya Savaşı sırasında (1916-1917) Viyanada Von Economo tarif etti. Halkın, İspanyol nezlesi, adını verdiği bu hastalığın, yakalananlara fazla uyku verişi Economo’nun dikkatini çekmişti. Hastalığa “Ansefalit Letarjik” adını verdi. Bazı vakalarda uykunun olmaması sebebiyle sonradan, Ansefalit Letarjik adı, “Salgın Ansefalit”e çevrildi.
1918-1919 kışında, yabancı askerlerin gelmesi, esirlerin yurda dönmesiyle memleketimizde de görülmüştür.
Belirtileri. — Hastalığın belirtileri çok çeşitli olmakla beraber başlıcaları ateş yükselmesi, çift görme ve uyku halidir. Genel olarak kırıklık, iştahsızlık, baş ağrısı, tepe yanmasıyla başlar ve arkadan sistem ve organlardaki belirtiler meydana çıkar.
Hastalar uyandırılınca dalgınlık ve sersemlik halleri dikkati çeker. Uyku, günlerce, haftalarca çlevam eder; ancak yemek için uyanırlar. Kuvvetli uyartılarla uyandırılabilen hastalar, göz kapaklarını zorla aralar ve hemen gene uykuya dalar. Bazı vakalarda ise tam aksine uykusuzluk görülebilir.
Hastalığın başka bir belirtisi de göz kapağı düşüklüğü, şaşılık ve çift görmedir.
Ayrıca irade dışı hareketler, hıçkırık, esneme, bazan gülme, yüzde tikler, titreme ve. felçler görülür.
Hastalığın gidişi şiddetine ve şekline bağlıdır. Birkaç günden, birkaç haftaya kadar sürebilir. İyileşme sırasında tekrar şiddetlenmeler gösterdiği olur. Olüın nispeti % 25-40 arasındadır. Tikler, felçler, Parkinson gibi arızalar bırakabilir.
Tedavi. — Had devrede özel bir tedavi yoktur. Hasta bir ay yatakta tam tamamına istirahate terk edilir. Kuvvetli uyaranlardan sakınılır. Sulu yiyecekler verilir. İlaç tedavisi uygulanır.
