Yapısal Kişilik Kuramı Nedir? İd, Alt Benlik, Ego ve Süperego Ne Demek?

0
Advertisement

Yapısal kişilik kuramı nedir? Freud’a göre yapısal kişilik kuramı, id, alt benlik, ego, süperego nedir hakkında bilgi.

Sigmund Freud

Kaynak: commons.wikimedia.org

YAPISAL KİŞİLİK KURAMI

Freud tarafından kişiliğin parçalan olarak tanımlanan id (alt benlik), ego (benlik) ve süper ego (üst benlik) bir soyutlama olarak algılanmalı, birtakım işlevleri, eğilimleri, özellikleri içeren dizgeler olarak düşünülmelidir. Ayrıca bunlar arasında kesin sınırlar yoktur ve sürekli olarak birbirleri ile dinamik bir etkileşim içerisinde bulunmaktadırlar.

İd (alt benlik)

Kişiliğin ilkel bölümüdür. Güdülerden kaynaklanan enerji (libido) ile doludur. Haz(zevk) ilkesine hareket eden bir yapıdır. Yani her yerde, her zaman, her şekilde dürtülerini, ihtiyaçlarını, isteklerini bir engelleme ve sınırlama olmaksızın doyurulmasını talep eder.

Elbette id’in tüm isteklerini gerçekleştirmesi mümkün değildir. Bu nedenle isteklerini bastırma yolunu seçer, (bilinçaltına atar) Bu durum zamanla davranış bozukluklarına sebep olur ve iradenin zayıf olduğu durumlarda (rüyalarda, sarhoşluk anlarında) kendini dışa vurur.

Doğuştan sadece id vardır, id bilinçdışıdır. İstekleri kontrol eder.

Ego (benlik)

Kişiliğin zaman içinde gelişen, oluşan parçasıdır. Gerçeklik ilkesine göre davranan kişilik yapısıdır. Yani kişiliğin rasyonel-mantıklı yanıdır. Kişinin nerede, ne zaman davranması gerektiğini belirler, (denge unsurudur) Ego, id ile Süperego arasındaki çatışmayı sona erdirmek ister. Bunun için kişinin dürtülerini, ihtiyaçlarını, isteklerini vb. toplumun beklentileriyle uyum içinde doyurmada aracılık eder.

Advertisement

İd ile olan ilişkisinde benliğin rolü, at sırtındaki bir adam gibidir. Atın gücünü sürekli denetlemek ama bir yandan da gitmek istediği yöne doğru atı sürdürmek zorundadır.

Ego, kişiliğin psikolojik yanıdır ve kişinin mantığını kontrol eder.

Süperego; (üst benlik)

Mükemmeliyetçi bir kişilik anlayışına sahiptir. Ahlaki değerleri, toplumsal kuralları temsil eder. Bu doğrultuda id’in doyuma ulaştırmak istediği dürtüleri, ihtiyaçları, istekleri vb.” Hiçbir yerde, hiçbir zaman, hiçbir şekilde” gibi kurallarla engellemek ister, (zekâ geriliği olan insanlarda ve ruh hastalarında süper ego gelişmemiştir. Bu nedenle bu bireylere id hâkimdir.)

Süperego’nun başlıca işlevleri şunlardır:

  • id’den gelen dürtüleri bastırmak (Özellikle cinsellik, saldırganlık dürtüleri)
  • Ego’yu gerçekçi amaçlar yerine törel amaçlara yöneltmeye, inandırmaya çalışmak.
  • Kusursuz olmaya çabalamak.

Süperego, kişiliğin toplumsal yanıdır ve kişinin vicdanını kontrol eder.


Leave A Reply