1. Ardeşir (Ardaşir) kimdir? Sasani hükümdarı 1. Ardeşir (Ardaşir) hayatı, biyografisi, hükümdarlık dönemi hakkında bilgi.
1. Ardeşir (Ardaşir);İran’da egemen olan Sasani Hanedanı‘nın kurucusudur (saltanatı İS yak. 224-yak. 240).
İstağır’da hüküm süren ve Bazrangi Hanedanı’ndan olan Göçihir 3. yüzyılın başlarında Persis şahıydı. Sasan’ın oğlu Papak, annesinden ötürü Bazrangi ailesinin yakını olduğu gibi, şahın da komutanlarından biriydi. Küçük oğlu Ardaşir, Darabgird valisi olunca birkaç komşu kentin denetimini ele geçirdi. Bu arada Goçihir’i öldüren babası Papak kral unvanını aldı ve Part Şehinşahı (krallar kralı) V. Artabanus’tan tacın büyük oğlu Şahpur’a geçmesi için izin istedi. Bu öneriyi geri çeviren Artabanus, onu ayaklanmacı olarak damgaladı. Papak’ın ölümünden sonra Şahpur babasının yerini alınca iki kardeş arasında başlayan taht kavgası Şahpur’un ölümüyle sonuçlandı. 208’de Persis kralı olarak taç giyen Ardaşir, tüm kardeşlerini öldürttü, komşu Kerman Eyaleti’ni ardından da Basra Körfezi kıyılarını fethedip Gur’u (bugün Firuzabad) Ardaşirpur adıyla başkent yaptı. Daha sonra batıya yönelerek İsfahan’ı ve Ahvaz’ı aldı, 224’te üzerine yürüyen Parth Ordusu’nu Hürmüzdoğan’da bozguna uğratarak büyük bir zafer kazandı. Artabanus’un boynunu vurdurdu ve şehinşah olarak İran tahtına oturdu. Yunanlıların Artaxerxes diye andığı bu ünlü komutan 226’da Babil fatihi oldu.
Ayrıca, Baş rahip Tosar ile birlikte Zerdüştlüğü devletin resmi dini yaptı. Zerdüşt dininin bir bilimsel incelemesi olan Karnamag-i Ardaşir (Ardaşir’in Vasiyetnamesi) adlı kitabın da yazarıdır.
