Türkü nedir? Türkünün özellikleri, çeşitleri, türkü hakkında bilgi.
Türkü; Türk halk müziğinin en tanınmış ve önemli şeklidir. Klâsik müzikteki şarkının karşılığıdır. Türkü güfteleri genel olarak hece vezniyle yazılır, nadiren vezinsizdir. Güfte, çok kere düzgün ve belirli bir konuda değildir; bazıları gelişigüzel söz yığınından ibaret olur. Fakat son derece anlamlı ve lirik olanları da az değildir. Aruz kullanılmaz. Hecenin halk şiirinde kullanılan kısa ölçüleri görülür; uzun ölçüler pek az kullanılmıştır. En fazla 4 mısraları olan türkülerin yanında 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, mısralı kıt’alardan yapılmış türküler de vardır. Türkü müzik kompozisyonu bakımından aynen şarkı gibidir. Anadolu ve Rumeli türkülerinde en çok görülen makamlar Uşşak, Hüseyni, Karcığar, Muhayyer, Hicaz, Gerdaniye, Beyati, Eve, Çargâh vs.’dir. Halk sanatkârı bu makamları kolay ve estetik maksadına uygun bulmuştur. Suznâk, Kürdi’li Hicazkâr, Ferahfeza, Sultani-Yegâh, Sûz-i Dil gibi klâsik müziğe pek has ve yeni makamlar hemen hiç görülmez. Elimizde bulunan derlenmiş birkaç bin türkünün hepsinin bestekârı ve ezici çoğunluğunun şairi meçhuldü. Daha derlenmiş binlerce türkü de vardır. Klâsik bestekârlar da türkü şeklini çok kullanmışlardır. Mustafa Çavuş, Dede Efendi, Dellâl-Zade, Şakir Ağa gibi büyük klâsik bestekârlar pek güzel türküler bestelemişlerdir Anadolu türküleri çok kere parlak ve sanat bakımından başarılı eserlerdir» Yalnız klâsik müziği kapalı bölgelerin müzikleri ilkeldir. Rumeli türküleri ise istisnasız son derece parlak parçalardır. Bunların, müziği çok iyi bilen gerçek sanatkârlar tarafından bestelendiği muhakkaktır. Eskiden klâsik Türk müziğinde güftesi hece vezni ile yazılan bütün eserler «türkü» denirdi; XV.- XVII. yüzyıl klâsik eserlerinde tamamen bu anlamdadır.
