Akvaryum nedir nasıl yapılır ve nasıl kullanılır? Akvaryum ile ilgili genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Yeryüzünde karada, denizde, havada yaşayan hayvanlar içinde en ilgi çekicileri balıklarla kuşlardır. Çünkü bu hayvanların çok hareketli bir yaşayışları vardır. Balık suyun içinde hızla yüzer; kuş havada ok gibi uçar.
AKVARYUM NEDİR?
Balıkların su içinde nasıl yaşadıklarını merak edersiniz elbette. Bunu deniz kıyısında durup izlemek hiç de kolay değildir. Balıkların yaşayışını en iyi bir akvaryumda görüp inceleyebilirsiniz. Evinizde ufak bir akvaryum yapmak hiç de zor değildir. Bilirsiniz, su hayvanlarını, su bitkilerini doğadakine benzer bir ortamda besleyip yetiştirmek için yapılan içi su dolu cam kaplara akvaryum denir.
BİR AKVARYUM NASIL YAPILIR?
Akvaryum yapmak için ihtiyacınız olan öteberiyi bu işlerle uğraşan dükkanlardan sağlayabilirsiniz. Balıklarla yosunlara gelince, onları da ya gene öyle bir dükkandan alır, ya da akarsulardan, göllerden toplayabilirsiniz.
Akvaryum kurmak için, her şeyden önce çok temiz bir cam kutu bulmalısınız. Ayrıca, yıkanmış kum, su bitkileri, su hayvancıkları ile su’ya ihtiyacınız olacaktır. Yalnız, dikkat edin: Su, deniz suyu değil, tatlısu olmalı; çünkü akvaryumlarda tatlısu balıkları beslenir.
Cam kutunun içine, aşağı yukarı 5 sm. kadar kalınlığında kum döşeyin. Sonra, kumun üzerine bir sayfa kâğıt koyun. Suyu bu kâğıdın üzerine boşaltın. Su kumun 6-7 sm. kadar üzerine çıkmalıdır.
Bundan sonraki işiniz, birtakım su bitkileri, yosunlar bulmak olacaktır. Yalnız, bunları akvaryumunuzun kumuna dikmeden önce, iyice gözden geçirmelisiniz. Bitkilerin kökleri uzun mu, kısa mı? İçlerinde büsbütün köksüz olanlar var mı? Su bitkileri, kendilerine gerekli olan suyun çoğunu, genellikle, her yerlerinden içlerine alabilirler. Bitkileri kumun içine gömün. Temiz, yuvarlak çakıl taşlarıyla, bunları kuma tutturun, su yüzüne çıkmalarını önleyin.
Bitkilerin üzerine bir sayfa kâğıt koyduktan sonra, yavaş yavaş suyu dökün. Cam kutunuzu tepesine kadar suyla doldurun. Yalnız, dikkat edin, yukarıda 2-3 sm.’lik bir boşluk kalsın.
İki, üç gün kadar, bırakın su olduğu gibi kalsın. Çünkü, musluk sularının içinde kimi vakit bitkilerin, hayvanların yaşamasına pek elverişli olmayan klor gibi gazlar vardır. Suyu birkaç gün akvaryumda bırakırsanız, bu gazlar uçarlar; dolayısıyla, akvaryuma konacak hayvanlara bir zararları da dokunmaz.
Su bitkilerinin günde birkaç saat kadar ışığa ihtiyacı vardır. Bu, ya güneş ışığıyla sağlanır, ya da akvaryum lambasıyla.
AKVARYUMDA SALYANGOZLAR BULUNMALI
Akvaryumunuz artık ilk tatlı su hayvanları için hazırdır. Birkaç salyangoz bulup, akvaryumunuza koyun. Çünkü akvaryum için salyangozlar çok yararlıdır: Camın dibinde biten minik yeşil bitkileri yerler, suyun temiz kalmasmı sağlarlar.
Salyangozların akvaryumda nasıl dolaştıklarına bakın. Önlerindeki cisimleri bulup tanımalarına yarayan duyargaları olduğunu göreceksiniz. Salyangozlardan birinin duyargasının ucuna bir kalemle hafifçe dokunun. Salyangoz hemen kendisini korumaya çalışacaktır.
Salyangozun gözü, karanlıkla aydınlığı birbirinden ayırdedebilir ama, cisimleri göremez. Salyangozun dünyayı ne biçim gördüğünü anlamak isterseniz, mumlu bir kâğıdı gözünüzün önüne tutup onunla çevrenize bakın.
Salyangozlardan biri su yüzüne çıkarsa, hafifçe vurarak onu ürkütün. Sonra, nasıl battığım seyredin. Salyangozun suyun içine dalmak için bir hava kabarcığı salıverip, bir damla su yuttuğunu göreceksiniz. Bu, salyangozun sudan daha ağır olmasını, dolayısıyla batmasını sağlar.
SALYANGOZ YAVRULARI
Salyangozunuz nasıl geziniyor? Akvaryumun içinde dolaşırken neler yapıyor? Bunları izlemek pek eğlencelidir.
Salyangozunuz akvaryumda yumurtlayabilir de. Akvaryumunuzun içinde yumurta akı kümeciklerini andıran küçük parçacıklar görürseniz, bilin ki salyangozunuz yumurtlamıştır. Salyangoz yumurtalarını birkaç gün gözleyin; yumurtaların üzerinde minik minik lekecikler göreceksiniz. Bunları bir büyüteçle incelerseniz, bu minik noktacıkların bebek salyangozlar olduğunu görürsünüz. Çok geçmeden, yumurtalar çatlayacak, içlerinden bebek salyangozlar çıkacaktır.
AKVARYUMDA BALIKLAR DA YUMURTLARLAR
Akvaryumunuz hazır olunca, balıkları koyabilirsiniz. Balıkları aldığınız dükkândan bunların özelliklerini, neyle beslendiklerini, akvaryum suyunu ne sıcaklıkta tutmak gerektiğini öğrenin.
Balıklarınız akvaryumda yumurtlayabilir. Balıkların çoğu yumurtalarını suyun içine bırakırlar. Bu yumurtalar, sonradan, suyun içinde çatlar, içinden yavru balıklar çıkar. Bunları yakından görebilirsiniz. Kimi balıklar da, yumurtalarını vücutlarında saklarlar; bu yumurtalar ana balığın içinde çatlayıp açılır.
AKVARYUM ÇOK GÜNEŞ ALMAMALI
Kimi vakit, akvaryumun suyu bulanık yeşil bir renge döner. Bu durum, akvaryumunuz çok güneş alıyorsa meydana gelir. Akvaryumunuzun güneş alan kesimini bir kartonla kaplarsanız, aşırı güneş almasını önleyebilirsiniz.
Bulanık yeşil rengi yapan küçük su yosunlarıdır. Bunlar, akvaryumunuz için aldığınız öbür bitkilerle birlikte buraya gelmişlerdir. Bütün yeşil bitkiler gibi, su yosunları da karbondiyoksit solunurlar; oksijen çıkarırlar.
Bu küçük su yosunları zararlı değildir. Balıklarla salyangozlar bunların bir kısmını yerler. Gene de, gereğinden çok çoğalmaları akvaryumunuz için iyi değildir. Onun için, akvaryumun güneş alan yanını kartonla kaplayarak, bunların üremesini önlemek daha iyi olur. Ayrıca, akvaryumun çok güneş alması balıklar için de iyi değildir. Çünkü güneşi gördükçe daha hızlı gidip gelirler, yorulurlar. Loşlukta ise, bir köşeye çekilip dinlenirler. Geceleri de, aydınlıktan rahatsız olmamaları için, akvaryum lamba yanan odadaysa, üzerine kalın bir bez örtmeli, aydınlığı kesmelidir.
AKVARYUMDA HAYAT ALIŞVERİŞİ
Bir akvaryum küçük bir dünyadır. Bu dünyada yaşayan her küçük canlı, yaşadığı ortamdan bir şeyler alır, ona bir şeyler katar. Hayvanlar oksijen alır, karbondiyoksit çıkarırlar. Bu karbondiyoksiti bitkiler alır, buna karşılık, hayvanlara gerekli olan oksijeni salıverirler. Bu böyle sürüp gider.
AKVARYUMDA HANGİ ÇEŞİT BALIKLAR BESLENİR?
Akvaryumda beslenen balıklar tatlı su balıklarıdır. Bunların çeşitli türleri vardır. Çoğu çok küçük balıklardır. Derelerden, göllerden tuttuğumuz tatlısu balıklarını da bir akvaryumda besleyenleyiz; çünkü bunlar daha önce bulundukları çevreye alışmışlardır. Akvaryum balıkları akvaryumda dünyaya gelmiş, orada yetişmiş olmalıdır. Bunun için, bizim de onları akvaryum balıkları satan yerlerden almamız gerekir.
