Türkiye’de kütle hareketleri nelerdir? Heyelan, kaya düşmesi gibi hareketleri oluşturan etmenler ve en sık görülen bölgeler.
Türkiye’de heyelan olma sıklığının dağılışı
Türkiye’de Kütle Hareketleri
Yeryüzünün şeklini değiştiren doğal olaylardan bir kısmı da kütle hareketleridir. Çeşitli nedenlerden dolayı geniş veya dar bir arazi parçasının hissedilir bir şekilde yer değiştirmesine kütle hareketi denir. Bunlar; heyelan, akma ve kaya düşmesi gibi hareketlerdir.
Her üç hareket de sökülme bölgesi, hareket yolu ve yığılma yerine sahiptir. Bu hareketlerin olduğu her yerde tabiatın şekli bozulduğu gibi insan eliyle yapılmış yapılar da tahrip olmaktadır.
Heyelanları oluşturan etmenler;
✓ Yağışın fazla olması
✓ Eğimin fazla olması
✓ Kaya ve toprağın cinsi (Killi arazi)
✓ Tabakaların uzanış doğrultusu
✓ Yamacın doğal dengesinin bozulması
Heyelanlar ekonomik yönden büyük zararlara neden olmaktadır.
Yerleşme alanlarında, tarım ve orman bölgelerinde, tünel, taş ocağı, maden ocağı, kanal, baraj, karayolu, demiryolu gibi yerlerde zararlara neden olur.
Türkiye’de 182 yerleşme alanında heyelandan 4557 konut ve 12 kaya düşmesi olayından da 258 konut yıkılmıştır. Ayrıca 1055 heyelanda 45617 konutun bu afete maruz kaldığı tesbit edilmiştir.
Türkiye’de en çok heyelan görülen bölge Karadeniz Bölgesi’dir.
✓ Trabzon’da 1927’den beri meydana gelen sel ve heyelanlar sonucunda 330 kişi ölmüş, 3230 bina oturulamaz hale gelmiştir.
✓ Sadece 1988 yılında meydana gelen Çatak heyelanında 64 kişi ölmüştür.
Akma şeklindeki kütle hareketinde suya doymuş toprak tabakası hızla bir vadiyi izleyerek çamur akıntılarını oluşturur. Isparta Senirkent’te 1995 yılında yoğun ve uzun süren yağmur yağışı sonunda meydana gelen çamur akıntısında 74 kişi yaşamını kaybetmiştir.
