Nişanlanmak nedir, nasıl gerçekleşir? Nişanlanma önemi, gelenekleri, hakkında bilgi.
Nişanlanmak
Nişanlanma, kadın ve erkeğin evlenme vaadiyle yaptıkları sözleşmedir. Şekle bağlı bir hukuki işlem olmadığından, geçerli olması için tarafların bu yöndeki iradelerini açıkça ya da üstü kapalı olarak açıklamaları yeterlidir. Türk Medeni Kanunu’na (TMK) göre tam eylem ehliyetine sahip olanlarla kendilerine yasal vasi atanmış sınırlı ehliyetliler serbestçe nişanlanabilir. Temyiz kudretine sahip olmayanlar, evli ya da nişanlı kişiler ve yasanın evlenmelerine izin vermediği akrabalar nişanlanamaz.
Nişanlanma tarafları, yaptırımı salt ahlaksal olan evlenmeyi gerçekleştirme, birbirlerine karşı özel bağlılık ve yakınlık gösterme yükümü altına koyar. Ayrıca evlilik dışı bir çocuğun var olması durumunda nesebin düzeltilmesine, bütün kişisel sonuçlarıyla babalığa hükmolunmasına ve ananın babadan manevi tazminat istemesine olanak sağlar. Nişanlılardan birinin haksız eylem sonucu ölmesi durumunda öteki nişanlı destekten yoksun kalma tazminatı ile manevi tazminat isteminde bulunabilir. Nişanlılardan biri ötekinin taraf olduğu davada tanıklık ya da yargıçlık yapmaktan kaçınabilir. Nişanlılık ilişkisi ölüm, evlenme, irade bozuklukları nedeniyle nişanlanmanın ortadan kalkması, tek taraflı olarak nişanın bozulması gibi nedenlerle sona erebilir. Nişanı önemli bir neden olmaksızın bozan ya da kusuru sonucu bozulmasına neden olan taraf ortaya çıkan maddi ve manevi zararı gidermekle yükümlüdür. Ölüm ya da evlilik dışında bir nedenle nişanın sona ermesi, tarafları birbirlerinden aldıkları hediyeleri geri verme yükümü altına koyar. Özel yaşama ilişkin mektup ve fotoğraflar kişilik hakları kapsamına girdiğinden hediye kavramı dışında kalır. TMK nişanın bozulmasından doğabilecek istemleri bir yıllık zamanaşımına bağlı tutmuştur.
Nişanlıların, yakınlarının ve davetlilerin huzurunda parmaklarına yüzük takmalarına dayanan nişan töreni genellikle kız evinde yapılır. Kırsal kesimde erkek ve kadın konuklar ayrı odalarda ağırlanır. Geleneksel nişan törenlerinde önce kahve, ardından şerbet sunulur. Daha sonra gelin adayı için erkek tarafının getirdiği armağanlar ortaya konur ve gelin adayına erkeğin yakınları tarafından “takı” denen ziynetler takılır. Nişanlılık dönemine rastlayan dinsel bayramlarda oğlan evinden kıza armağanlar gönderilir. Özellikle Kurban Bayramı’nda kız tarafına kurbanlık koç gönderilmesi önem verilen geleneklerdendir. Ramazan ayında ise taraflar birbirlerini iftara çağırırlar ya da karşılıklı iftar sinisi gönderirler.
