Orman yangını nedir, neden çıkar? Orman yangını nedenleri, nasıl oluşur, nasıl önlenir, hakkında ansiklopedik bilgi.
Orman Yangını
Orman Yangını; ormanda diri ya da ölü her türlü bitkinin tutuşmasıyla ortaya çıkan yangındır. Çevresi açık olduğundan serbest yanma eğilimindedir ve bu nedenle denetlenmesi oldukça güçtür.
Orman Yangını Nasıl Çıkar, Nasıl Büyür?
Orman alanlarında yangın tehlikesi hava koşullarına göre değişir; kuraklık, sıcaklığın artması ve rüzgâr, bitkisel yanıcı maddelerin kurumasına neden olarak, tutuşmalarını kolaylaştırır. Bu etkenler yangın başladıktan sonra yangının daha da büyümesine yol açar. Yüzey şekilleri de yangını etkileyen unsurlardan biridir; yokuş yukarı hızla ilerleyen yangının yokuş aşağı hızı kesilir. Kuru otlar, yapraklar ve ince dallar çabuk tutuşarak yangının hızla yayılmasına yol açarlar. Ayrıca bunların yanarken oluşturduğu ısı kalın dallar, kütükler ve orman tabanındaki organik madde katmanı (ham humus) gibi daha zor yanan maddelerin tutuşmasına neden olur. Tutuşması zor olan maddelerin söndürülmesi de zordur. Canlı bitkilerin yangına olan direnci yükselen sıcaklık karşısında ortadan kalkar. Özellikle çam, sedir, göknar, ladin gibi iğneyapraklı ağaçlar, yeterince ısındığında tutuşan yağlar içerdiklerinden kolayca yanarlar.
Orman yangını, ormanın alt katmanlarındaki ot, çalı, kuru dal, kütük ve yaprak gibi yanıcı maddeleri yakarak ilerliyorsa örtü yangını adını alır. Ağaçların tepe taçlarını yakarak ilerleyen orman yangınına ise tepe yangını adı verilir. Tepe yangını örtü yangınından daha hızlı ilerler ve orman yangınının en tehlikeli biçimini oluşturur.
Orman Yangınlarına Karşı Önlemler
Orman yangınlarına karşı, şehir itfaiyelerince kullanılan standart donanıma ek olarak taşınabilir pompalar, tankerler ve hafriyat makineleri gibi araçlar kullanılır. Orman yangınlarında kamu ya da orman sahibi özel kişiler tarafından yangınla mücadele konusunda özel eğitim görmüş ekipler görevlendirilir. Yangınla mücadelede doğrudan su sıkmanın yanı sıra, yangının ilerlediği doğrultunun önündeki bitki örtüsünü kaldırarak yangınla orman arasında bir boşluk (şerit) oluşturmak gibi yöntemler de kullanılır. Ancak yangının çok genişlediği ve açılan şeridin yetersiz kaldığı durumda bir karşı yangın hattı oluşturulur. Bu işlem, denetlenemeyen yangının, yolu üzerindeki yanıcı maddeleri temizlemek, yangının yolunu değiştirmek ya da ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla yapılır. Ancak karşı yangın çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabileceği için en son denenen yöntemlerden biridir.
Orman yangınlarında uçak ilk kez 1919’da California’da kullanıldı. Uçaklar ve helikopterlerin temel işlevi su boşaltmak, gözlemde bulunmak, iletişim sağlamak ya da personel, araç gereç ve malzeme taşımaktır.
