Adana İli Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Adana ili nerededir? Adana ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.

adana-haritasi
ADANA;
Yüzölçümü: 9.416 km2.
İlçeleri: Seyhan, Yüreğir, Aladağ, Ceyhan, Feke, İmamoğlu, Karaisalı, Karataş, Kozan, Pozantı, Saimbeyli, Tufanbeyli, Yumurtalık.

Akdeniz Bölgesi’nde il ve aynı ilin merkezi kenttir. Kuzeyden Kayseri, kuzeybatıdan Niğde,doğudan Kahramanmaraş ve Osmaniye, güneydoğudan Hatay, batıdan İçel illeri, güneyde ise Akdeniz kıyılarıyla çevrelenir. Nüfus sıralaması bakımından Türkiye’nin 7. büyük ilidir (Osmaniye il yapılmadan [1996] önce 4. sırada yer almaktaydı).

Yüzey Şekilleri; Güneyinde geniş alüvyonlu ovaların yer aldığı Adana’ nın kuzey kesimi, Toros sistemine giren dağlar yüzünden oldukça engebeli ve yüksektir. İlin doğusunda Amanos Dağları’nın kuzey uzantıları yer alır. En yüksek doruklar ilin kuzeybatısında, kabaca kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan Ala-dağlar üzerindedir. Bu dağların il sınırları içinde kalan bölümünde Demirkazık Tepesi (3.726 m), Kaldı Dağı (3.724 m) ve Karanfil Dağı (3.060 m) gibi 3.000 m’ yi aşan doruklar vardır. Batı yamaçları oldukça dik ve sarp olan Aladağlar, genellikle ikinci zamanın Jura dönemindeki kalkerlerden oluşmuştur. Kuzeyde, ayrıca Bey Dağı (3.075 m). Dumanlı Dağ (2.562 m), Bakırdağ (2.171 m) ve Toklu Dağı (2.307 m) gibi dağlar yer alır. Bu dağların güneyinde toprak yapısı alüvyonlu geniş ovalık alanlar uzanır. Alçak düzlüklerden oluşan bu ovalık alan, iki büyük akarsu, Ceyhan ve Seyhan’ın taşıdıkları alüvyonların yığmalarıyla oluşmuştur. Bunlardan Ceyhan’ın ağız kesiminde büyük bir delta vardır. Bütünüyle Adana Ovası adı verilen havzanın, güneyde kalan bölüme Çukurova, kuzeyde kalan bölümüne de Yukarıovaya da Anazarba (Anavarza) Ovası adı verilir. Yukarıova’nın içinden geçen Ceyhan Irmağı zaman zaman taşarak zararlara yol açar. Toprakları çok verimli olan bu ovalardan Çukurova, batıya doğru il sınırlarını aşarak İçel’e kadar uzanır. Türkiye’nin sayılı tarım alanlarından biridir. Ovanın verimliliğinde, Seyhan ve Ceyhan ırmaklarından sağlanan sürekli sulama suyunun payı büyüktür. Akdeniz Bölgesi’nin en önemli ırmakları olan Seyhan ve Ceyhan il toprakları içindedir. Akdeniz iklim bölgesindeki bütün akarsular gibi, bu akarsuların rejimleri de düzensizdir. Kurak yaz aylarında akımlarında en az, karların eridiği bahardaysa en yüksek düzeye ulaşır. Seyhan Irmağı (560 km), Türkiye’nin Akdeniz’e dökülen en büyük ve en uzun ırmağıdır. Kuzeyde Toros Dağları’ndan Zamantı Suyu adıyla doğar; güneye doğru akarken, çeşitli suları toplar ve giderek büyür, önemli bir kolu olan Göksu ile birleşerek Seyhan adını alır. Ovada büklümler (menderes) çizerek batıda İçel İli sınırında, Deli Burnu’nda Akdeniz’e dökülür. Ceyhan ise hem Akdeniz Bölgesi’nin hem de Adana İli’nin ikinci büyük ırmağıdır (509 km). Kahramanmaraş İli sınırları içinde Elbistan’ın kuzeyindeki dağlardan doğar. Bu dağlardan doğan öteki derelerle (Hurman Suyu, Söğütlü Deresi, Göksu Çayı) birleşerek Kale Köyü’nün kuzeyinde Ceyhan adını alır. Doğudaki Engizek Dağı, batıdaki Berit Dağı ve Armut Dağı’ndan çıkan dereler de derin ve dar vadiler içinde güneybatı yönünde akarak Ceyhan’a ulaşır. Daha sonra Misis tepelerinin batısından geçen Ceyhan, geniş büklümler çizerek önce güneye sonra doğuya yönelir ve Hurma Boğazı’nda İskenderun Körfezi’ne dökülür. Ceyhan Irmağı’nın akım düzeni oldukça kararsızdır. İlkbaharda aşırı ölçüde su taşıdığından taşkınlara yol açar. Kurak aylardaysa oldukça cılız bir biçimde akar. İlde önemli barajlarımızdan sayılan Seyhan Baraj Gölü’nden başka, güneyde kıyıya dar ağızlarla denize açılan Akyatan, Akyayan, Kokarat ve Tuzgölü gibi birkaç kıyı gölü yer alır. Yapımı 1956’da tamamlanan baraj gölünün 1.6 milyar m3’lük su hacmi vardır. Bu gölden yararlanarak 160 bin hektara yakın alan da taşkınlardan korunmaktadır. Ceyhan Irmağı üzerinde 1975’te yapımına başlanan Aslantaş Barajı, 1984’te tamamlanarak işletmeye açılmıştır. Baraj, 1.150 milyar m3’lük su hacmiyle 120 bin hektarlık bir alanı sulamakta taşkınlardan korumaktadır.

İklim ve Bitki Örtüsü; İlin dağlık kesimleri dışında tipik Akdeniz iklimi görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Toros Dağları’nın oluşturduğu doğal engel, kuzeyden, İç Anadolu üzerinden gelen soğuk hava akımlarının etkisini azaltır. İl daha çok güneyden gelen hava akımlarının etkisi altındadır. Yıllık ortalama sıcaklık 18.7°C’dir. En soğuk ay 9.3°C ortalamayla ocaktır. En sıcak ay ise 28.1°C ortalamayla ağustostur. İlde yaz mevsiminde zaman zaman sıcaklıklar 40° C’nin üstüne çıkar. Düşük sıcaklıkların 0°C’nin altında olduğu gün sayısı yılda 7’yi geçmez. Bugüne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık değeri 45.6°C (ölçüldüğü tarih 24.8.1958) en düşük sıcaklıksa -8.4°C’dir (ölçüldüğü tarih 20.1.1964). Adana’nın yıllık ortalama yağış miktarı 648.8 mm’dir. İlin dağlık kesimlerinde, yükselti nedeniyle iklimin bu özellikleri bazı değişiklikler gösterir. Yazlar, Toroslar’ın yüksek yaylalarında serin, kışlarsa soğuktur. Kışın eteklere bol düşen yağmurlara karşılık, yükseklere yoğun kar düşer. Toroslar’ın denize bakan yamaçları üzerinde eteklerden yükseklere doğru gidildikçe yağış miktarında artma görülür.

Adana çevresinde dağılım gösteren bitki örtüsü, Akdeniz ikliminin özelliklerini taşır. Ancak, yerleşim ve tarım alanlarının yer aldığı alçak düzlüklerde doğal bitki örtüsü insan eliyle büyük ölçüde değişikliğe uğramış, çoğu yerde bütünüyle ortadan kaldırılmıştır. Geçmişte bitki örtüsü, sıcağı seven, kuraklığa dayanıklı kızılçam ve bazı meşe türleri gibi kuru ormanlardan oluşuyordu. Bütün Akdeniz’de geniş yayılışı olan maki topluluğu, sözü edilen ormanların varlığını korudukları yerlerde hemen kıyı gerisinden başlayan ve 800 m’ye kadar çıkan maki toplulukları içinde görülen küçük kızılçam orman kalıntıları bu olgunun kanıtıdır. 800 m’den sonra başlayan ormanlar, daha alçak düzeylerde yayvan yapraklı (çoğunlukla meşe), yükseklerdeyse iğne yapraklı ağaçlardan (karaçam, ardıç, köknar ve sedir) oluşur. Kuru orman özelliğindeki bütün bu ormanlarda ormanaltı örtüsü yok denecek kadar seyrektir. Yaz mevsiminin uzun ve kurak geçmesi, bitki örtüsündeki çeşitliliği ve sıklığı azaltır. Ormanların % 56’sı iğne yapraklı, % 35’i yayvan yapraklı, geriye kalanı ise karışık türdendir.

Advertisement

Ekonomisi;Adana, Akdeniz Bölgesi’nin en büyük, aynı zamanda tarım ve endüstri etkinlikleri bakımından en gelişmiş ilidir. Seyhan ve Ceyhan ırmaklarının yüzyıllar boyu taşımış olduğu dolgu maddeleriyle oluşan ve zamanla genişleyen ova, Türkiye’nin birim alanda, en yüksek verimin alındığı pamuk ve buğday ekim alanlarından biridir. Adana’da da ekonomik etkinliklerin temelini tarım oluşturur. Çağdaş, makineleşmiş tarımın yanı sıra, Seyhan Irmağı üzerindeki barajdan yararlanılarak gerçekleştirilen sulamayla, Türkiye’de en çok pamuk, pirinç, susam, yerfıstığı ve turunçgiller yetiştiren il, Adana’dır. İlin ovalık kesiminde (Çukurova, Yukarıova) daha çok pamuk ve endüstri bitkileri, dağlık kesiminde ise buğday yetiştirilir. Ekime elverişli alanların çoğunluğu tarla tarımı, geriye kalanı da endüstri bitkilerine ayrılmıştır. Tahıllar içinde buğday başta gelir. Buğdayı endüstri bitkilerinden pamuk izler. Bu iki temel ürünün dışında, arpa, susam, yerfıstığı gibi ürünler ekilir. Ayrıca çeşitli sebzeler, bağ ve meyve üretimi de önemlidir. Meyve ağaçları içinde portakal başta gelir. Tarım etkinliklerinin dışında, çiftçinin bir başka geçim kaynağı olan hayvancılık da oldukça gelişmiştir. Hayvancılık, özellikle dağlık yörelerde yaşayan köylünün önemli geçim kaynağıdır. Toroslar üzerinde yer alan yaylalardaki otlak ve çayırlık alanlarda beslenen büyük ve küçükbaş hayvan sayısı oldukça yüksektir.


Leave A Reply