Akıl İle İlgili Atasözleri ve Anlamları Açıklamaları, İçinde Akıl Geçen Atasözü

İçinde ve anlamında akıl ve aklın önemi geçen atasözleri nelerdir? Bu atasözlerinin açıklamaları ve anlamları. Akıl ile ilgili atasözleri ve açıklamaları.

Arka resim kaynak: pixabay.com

Akıl İle İlgili Atasözleri ve Anlamları

• * acıklı başta akıl olmaz:
  büyük sıkıntılar içinde bulunanlar mantık dışı işler yapabilirler.
• * akçe akıl öğretir, don yürüyüş:
  imkânların fazlalığı insanların iyi işler yapmasını kolaylaştırır.
• * akıl adama sermayedir:
  bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.
• * akıl akıl, gel çengele takıl:
  bir sorunun nasıl çözümleneceğini düşünememe durumunda söylenen bir söz.
• * akıl akıldan üstündür:
  bir kimsenin aklına gelmeyen bir çare, başka birinin aklına gelebilir.
• *akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var:
  1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır.
• *
  akıl için yol (tarik) birdir:
  doğruyu bulmak için aklın izleyeceği bir tek yol vardır, bu yoldan gidenlerin hepsi aynı sonuca varır.
• * akıl kişiye (adama) sermayedir:
  bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.
• * akıl olmayınca ne yapsın sakal?:
  kişi yaşlandığında olgunlaşmayıp akılsız kalmışsa çocukça işler yapar.
• *akıl para ile satılmaz:
  delice iş yapan zenginler bulunduğu gibi akıllıca iş yapan fakirler de vardır.
• * akıl yaşta değil, baştadır:
  akıllı olmanın yaşla ilgisi yoktur, bazı küçükler büyüklerden daha akıllı olabilir.

Devamı

• * akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş:
  insan kendi aklını, düşüncesini başkasınınkinden üstün görür.
• * akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış:
  insan kendi aklını, düşüncesini başkasınınkinden üstün görür.
• * akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır:
  akılsız kimse iyi niyetli olsa dahi yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını hesap edemediğinden dostuna bilmeyerek fenalık edebilir, akıllı düşmanın yapacağı kötülükse akıl yoluyla sezilir ve gereken tedbir alınabilir.
• * akıllı düşününceye kadar deli çocuğunu (oğlunu) everir:
  kendilerini akıllı sananlar çok kez akılsız diye tanınanlardan daha az başarı gösterir.
• * akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer:
  atak kişi tehlikeyi göze alarak işe girişir ve çabuk sonuç alır.
• * akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını:
  çocuk akıllı ise babasından mal kalsın diye beklemez, malı kendisi kazanır; akılsızsa babası ne kadar çok mal bırakırsa bıraksın, değerini bilmez ve onu kısa zamanda bitirir.
• * akıllı, sözünü akılsıza söyletir:
  başkası adına konuşmak, insanın başını derde sokar.
• * akılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çeker:
  bir işte düşüncesizce davranan kişi her türlü olumsuz sonuca katlanır.
• * akılsız köpeği (ahmak iti) yol kocatır:
  iyice düşünülmeden, tasarlanmadan yapılmaya çalışılan iş sırasında birçok sorun ortaya çıkar ve kolay bir iş bile zorlaşır.
• * akla gelmeyen başa gelir:
  insan ummadığı, düşünmediği şeylerle karşılaşabilir.
• * aklı başa yaş getirir:
  deneyim, yıllar içerisinde elde edilir.
• * aklın yolu birdir:
  iyi düşünüldüğünde ayrı ayrı kimselerce varılacak sonuç hep aynıdır.
• * aklına geleni işleme, her ağacı taşlama:
  sonunu düşünmeksizin aklına eseni yapan, herkese sataşan kimse bu davranışının büyük zararlarını görür.
• * aklınla rezil olursun, aklınla vezir olursun:
  aklını iyi kullanan saygı görür, kullanmayan kendini küçük düşürür.
• * arı söğüdü, akıllı öğüdü sever:
  herkes işine yarayan şeyi benimser.
• * baht (akıl) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta:
  kişi talihsiz olursa giriştiği hiçbir işten olumlu sonuç alamaz.

Devamı

• * balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir:
  insan, tedbirsizliği yüzünden bir felakete uğradıktan ve iş işten geçtikten sonra neden şöyle yapmadım, neden böyle yapmadım diye üzülür.
• * bir adama kırk gün (deli dersen deli, akıllı dersen akıllı olur) ne dersen o olur:
  sürekli telkinlerle bir kişinin bilinç altına birtakım inançlar, duygular yerleştirilebilir.
• * bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış:
  bir insan bazen akla ve mantığa sığmayan bir iş yapar; yapılan iş, hiçbir kurala uymadığı için pek çok akıllı insan bunu düzeltmeye çalışır, fakat başaramaz.
• * deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun:
  akılsız kimse iyi niyetli olsa dahi yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını hesap edemediğinden dostuna bilmeyerek fenalık edebilir, akıllı düşmanın yapacağı kötülükse akıl yoluyla sezilir ve gereken tedbir alınabilir.
• * hangi akla hizmet ediyor?:
  ne gibi bir düşünce ile böylesine olmayacak, mantıksız bir iş yapıyor?
• * herkes aklını pazara çıkarmış, yine kendi aklını almış:
  insanlar kendi akıllarını başkalarının aklından üstün görürler.
• * herkesin aklı bir olsa koyuna çoban bulunmaz:
  herkes aynı şeyi bilse ve yapabilseydi, geri kalan işleri yapacak kimse bulunamazdı.
• * koyma akıl, akıl olmaz:
  hep başkalarının verdiği akılla hareket eden kimse, bir yere kadar başarılı olur, daha sonra ne yapacağını bilemez.
• * oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin:
  çocuk akıllı ise babasından mal kalsın diye beklemez, malı kendisi kazanır; akılsızsa babası ne kadar çok mal bırakırsa bıraksın, değerini bilmez ve onu kısa zamanda bitirir.

Devamı

• * sokma akıl sekiz adım gider:
  hep başkalarının verdiği akılla hareket eden kimse, bir yere kadar başarılı olur, daha sonra ne yapacağını bilemez.
• * tatsız aşa su neylesin, akılsız başa söz neylesin:
  işe yaramayan nesneyi küçük çabalarla bir şeye benzetmek boş olduğu gibi aptal kişiyi de sözle akıllandırmak imkânsızdır.
• * tayfanın akıllısı, geminin dümeninden uzak durur:
  akıllı işçi, beceremeyeceği yönetim işine el atmaz.
• * tembele iş buyur, sana akıl öğretsin:
  tembel, kendisine buyurulan işi yapmamak için ya onun yapılmasına ihtiyaç bulunmadığını söyler ya da buyurulan biçimde değil, kendisinin işine gelen biçimde yapmayı önerir.
• * keskin zekâ keramete kıç attırır:
  zeki kimse, bir işin nereye varacağını keramet sahibi kimseden daha iyi bilir.