Alkollerin fiziksel özellikleri nelerdir? Molekül ağırlıkları, doymuş monoalkoller, alkollerin bağları hakkında bilgi.
Alkollerin Fiziksel Özellikleri
Doymuş monoalkoller dizisinin ilk üyeleri renksiz, nötral özellik gösteren kendilerine özgü kokuları ve yakıcı tadları olan sıvılardır. Metanol, etanol ve propanol suyla her oranda karışırlar. Karbon sayısı 4-11 olan alkoller suda sınırlı oranda çözünen yağımsı sıvılardır. Dizinin daha yüksek üyeleri ise suda çözünemeyen tadsız ve kokusuz katılardır.
Alkolün molekül ağırlığı büyüdükçe, moleküldeki hidrokarbon zinciri belirleyici olur ve hidroksil grubunun etkisi azalır. Bunun sonucu olarak büyük moleküllü alkoller fiziksel davranış bakımından doymuş hidrokarbonlara (parafinler) benzerler. Dizinin ilk beş üyesinin kaynama noktaları sırasıyla, metanol: 64,6; etanol: 78,4; h-propanol: 97,2; h-bütanol: 117,8 °C ve n-pentanol: 138’dir. Dizinin ardışık üyelerinin kaynama noktaları arasındaki fark 10 karbon atomu içeren alkollere kadar 18-20°C’dir. Daha fazla karbon içeren alkollerde bu fark azalmaya başlar. İzomeri gösteren alkoller durumunda normal yani düz zincir yapısında olan izomerin kaynama noktası daha yüksektir. Alkoller, suyun (H-O-H) hidrojen atomlarından birinin bir alkil grubuyla yer değiştirmesi sonucu oluşmuş gibi düşünülebilirler.
Alkollerin dipol momente sahip olması, alkol molekülünün su molekülüne benzer biçimde açısal bir yapısı olduğunu gösterir. Ayrıca suyun dipol momentinin doymuş alkollere oranla daha büyük olması, alkoldeki oksijenin bağ açısının itme etkileri nedeniyle sudakinden daha büyük olduğunu gösterir. Monoalkollerin suya benzer biçimde bağıl olarak yüksek olan kaynama noktaları moleküller asosiyasyon adı verilen bir olaydan kaynaklanır. Bir molekülün hidroksil grubundaki hidrojen atomu ile başka bir molekülün hidroksil grubundaki oksijen atomu arasında bir hidrojen bağı ya da hidrojen köprüsü oluşur. Bunun sonucunda alkol molekülleri birbirlerine hidrojen bağlarıyla bağlı bir zincir oluştururlar. Alkollerin böyle hidrojen bağlarıyla bağlanarak oluşturdukları zincirler katı durumda kararlıdır. Sıvı durumda bazı hidrojen bağları kopar ve yenileri oluşur.
Buhar durumunda ise tek tek alkol molekülleri vardır. Hidrojen bağları normal kimyasal bağlara oranla daha zayıf olmakla birlikte buharlaşma sırasında, yani sıvı durumdan gaz durumuna geçişte, bu bağların kopması gereklidir. Bağların kopması enerji gerektirdiğinden alkollerin kaynama noktaları kendilerine karşılık olan duymuş hidrokarbonların kaynama noktalarına oranla çok daha yüksektir.
