Biyolojide amilaz nedir? Amilaz enzimi ne işe yarar, özellikleri nelerdir? Amilaz enzimi hakkında bilgi.
Amilaz Nedir? Biyoloji
Amilaz, nişasta moleküllerinin parçalanmasını hızlandıran bir grup enzimin ortak adıdır. Bu enzimler, bitkilerin binlerce glikoz molekülünden oluşturduğu nişasta moleküllerinin parçalanarak, birbirine bağlanmış yalnızca ikişer glikoz molekülünden oluşan maltoz moleküllerine dönüşmesinde katalizör işlevi görür.
Amilazların, nişasta molekülleri arasındaki bağları koparma biçimiyle birbirinden ayrılan ve biri alfa, öbürü beta amilaz olarak adlandırılan iki ayrı türü vardır.
Alfa amilaz canlı organizmalarda çok bol bulunan bir enzimdir. İnsanın ve memeli hayvanlardan birçoğunun sindirim sisteminde, biri pityalin adıyla bilinen ve tükürük bezlerince üretilen, öbürü amilopsin adıyla bilinen ve pankreas tarafından incebağırsağa salgılanan iki alfa amilaz önemli rol oynar. İnsandaki pityalin ve amilopsin enzimleri tükürük ve pankreas salgısından yalıtılarak incelenmiş ve birbirlerinden farklı olmadıkları anlaşılmıştır.
Pityalin ağızda besinlerle karışarak nişasta moleküllerini parçalamaya başlar. Gerçi besinler ağızda kısa bir süre için kalır, ama pityalinin etkisi midede daha birkaç saat kadar sürer. En sonunda, yüksek asitli mide salgıları besinlere karışmış olan pityalini etkisiz hale getirir. Pityalinin sindirim üzerindeki etkisi midedeki asit miktarına, midenin boşalma hızına ve besinlerin mide asitleriyle karışma oranına bağlıdır. En iyi koşullarda, besinlerle alınan nişastanın hemen hemen yarısı midedeki sindirim sırasında pityalin tarafından maltoza parçalanabilir.
Besinler incebağırsağa geçtiğinde, geri kalan nişasta molekülleri de amilopsin tarafından parçalanarak maltoza dönüştürülür. Pankreas salgıları onikiparmakbağırsağına döküldüğünden, nişasta sindiriminin çoğu incebağırsağın bu ilk bölümünde gerçekleşir.
İlk aşamada maltoza indirgenen nişasta molekülleri en sonunda glikoz molekülleri halinde parçalanır; bu glikoz molekülleri de bağırsak çeperlerinden hızla emilerek kana karışır. Onikiparmakbağırsağının çeperlerindeki hücreler tarafından yakalanan maltoz molekülleri, bu hücrelerin salgıladığı enzimler aracılığıyla parçalanır. Bazen amilaz grubundan sayılan bu bağırsak enzimleri grubunun aslında maltaz olarak kabul edilmesi daha uygundur.
Beta amilazlar mayalarda, küflerde, bakterilerde ve bitkilerin özellikle tohumlarında bulunur. Bu enzimler, dokumaların nişastamsı haşıllama maddelerinden temizlenmesinde ve tahıl tanelerinin mayalanabilir şekerlere dönüştürülmesinde kullanılan diyastaz adlı karışımın temel bileşenidir.
