Romalılar düzinelerce tanrı ile tanrıçaya dua eder ve her yıl 100’ün üzerinde şenlik kutlarlardı. Burada tanrılar ile tanrıçaların bir listesini ve belli başlı Roma şenliklerine dair kısa açıklamaları bulabilirsiniz.
TANRILAR VE TANRIÇALAR
Roma tanrılarının çoğu Yunanlardan gelmektedir. Belli başlı tanrılar ve tanrıçalardan oluşan bu listede, Yunanca
isimler de parantez içerisinde belirtilmektedir.
- Apollo (Apollon) – Güneş, müzik iyileştirme ve kehanet tanrısı
- Bacchus – Baküs (Dionysos) – şarap tanrısı
- Ceres (Demeter) – ekin ve hasat tanrıçası
- Cupid (Eros) – aşk tanrısı
- Diana (Artemis) – ay ve avcılık tanrıçası
- Dis (Plüton) – Yer Altı Dünyası tanrısı
- Flora – Roma’nın bahar ve çiçek tanrısı
- Fortuna (Tykhe) – iyi şans tanrısı
- Ianus — Roma’nın kapı ve köprü
- Iuno (Hera) – tanrılar kraliçesi, kadın ve doğum tanrıçası
- Iuppiter – Jüpiter ya da Iove (Zeus) — tanrıların kralı, gökyüzü, yıldırım ve şimşek tanrısı
- Mars (Ares) — savaş tanrısı
- Mercurius – Merkür (Ilermes) -Jüpiter’in mesajlarının taşıyıcısı, ticaretin ve hırsızların tanrısı – . _
- Minerva (Athena) — bilim ve bilgelik, zanaât ve savaş tanrıçası
- Neptunius – Neptün (Poseidori) deniz tanrısı
- Roma – Roma’nın tanrıçası
- Saturnius – Satürn (Chronos) – çiftçilik tanrısı
- Venüs (Aphroclite) – aşk ve güzellik tanrıçası
- Vesta (Hestia) – ocak tanrıçası
- Vulcan (Hephaistös) – demircilerin ve zanaatçıların tanrısı
ŞENLİKLER VE BAYRAMLAR
Bunlar, Roma’da yıl içinde kutlanan belli başlı şenliklerden bazıları. Adları ve tarihleri bilinenler belirtilmiştir.
1 Ocak
MS 153 yılından sonra, 1 Ocak Roma yılının başlangıcı kabul edildi. Bir önceki yılki koruyuculuğuna teşekkür olarak Jüpiter’e boğalar kurban ediliyor ve Senato’ya başkan olarak iki yeni consul göreve başlıyordu.
Ocak Ayının Başı – Compitalia
Kırsal bölgelerde, çiftliklerini yeni yıl için kötülüklerden arındırmak isteyen çiftçiler, bir hayvan kurban ediyorlardı. Şehirde ise insanlar yolların kesiştiği yerlerde adaklar sunuyor, ardından üç gün süren kutlamalar başlıyordu.
13-21 Şubat – Parentelia
Romalılar ölü akrabalarının mezarlarına çiçek, süt ve şarap koyuyorlardı. Bunun amacı ölülerin açlık çekmesini ve yaşayanlara dadanmasını engellemekti.
15 Şubat – Lupercalia
Kurban edilmiş keçilerin derilerini kuşanan gençlerden oluşan iki ekip, Roma’daki Palatinus Tepesi çevresinde koşuyorlardı. Koşarken, keçi derisinden kamçılarla, izleyicileri kamçılıyorlardı. Kamçıların dokunduğu kadınların yakın bir gelecekte çocuğu olacağına inanılıyordu.
22 Şubat- Caristia
Parantalia’nın bitiminde aileler bir yemekte toplanıyorlardı.
1 Mart
Roma yılı daha önceki dönemlerde bu tarihte başlıyordu. Roma’daki Vesta Tapınağı’nın ateşi Vesta Rahibelerince 1 Martta yeniden yakılıyordu. Rahiplerin yaptıkları dansların da ilk günüydü. Oniki genç rahip, ellerinde kutsal kalkanlarla Roma etrafında dans ediyorlardı. Dans 19 gün sürüyor ve dans edenler her gece başka bir evde
ağırlanıyorlardı.
15 Mart – Anna Perenna
Yıl tanrıçası Anna Perenna’ya adanan bayramı kutlamak için insanlar Tiber Nehri kıyısında piknik yapıyorlardı. Bazı Romalılar, içtikleri şarap kadehi sayısı kadar yıl yaşayacaklarına inanıyorlardı.
23 Mart – Tubilustrium
Savaş tanrısı Mars adına düzenlenen dinsel törende, kutsal savaş trompetleri takdis ediliyordu. Bununla, savaşta başarı kazanılması amaçlanıyordu.
4-10 Nisan – Ludi Megalenses
Anadolu’daki Büyük Ana Tanrıça Kybele’yi yüceltmek ve ona şükretmek için oyunlar düzenleniyordu.
12 – 19 Nisan – Ludi Ceriales
Ekin ve hasat tanrısı Ceres için oyunlar düzenleniyordu.
21 Nisan — Parilia
Başlangıçta Parilia, koyunların tümü yıkandığında kutlanan ve kırsal bölgede yapılan bir şenlikti ama sonraları Roma’da, şehrin kuruluşu olarak kutlanılmaya başladı. Roma’da insanlar şenlik ateşine adaklar atıyor ve sonra da alevlerin etrafında dans ediyorlardı. Şenlik, açık alanda büyük bir ziyafetle sona eriyordu.
28 Nisan – 3 Mayıs – Floralia
Bahar tanrıçası Flora’yı yüceltmek ve ona şükretmek için yapılan bu kutlama, Ludi Florales olarak da bilinirdi. Masalara çiçekler yığılıyor, insanlar çelenkler giyiyor ve dans ediyorlardı.
9 Haziran – Vestalia
Evli kadınlar Roma’daki Vesta Tapınağı’nı ziyaret ederek, tanrıçaya yemeklerden oluşan hediyeler sunuyorlardı. Vestalia, fırıncıların tatil günüydü, çünkü Vesta Bakireleri tuzlu undan özel bir ekmek pişiriyorlardı.
24 Haziran – Fors Fortuna
Bu gün Roma’da büyük halk tatiliydi. İnsanlar sabahleyin Tiber Nehri’nde kürekli teknelerle Roma’nın hemen dışında, tanrıça Fortuna’ya sunulan adakları izlemeye gidiyorlardı.
Günün kalanı piknik yaparak ve içki içerek geçiriliyordu.
6-13 Temmuz – Ludi Apollinares
Bu şenlik, Cumhuriyet döneminde tanrı Apollo adına düzenlenen kutlamalarla ilişkiliydi. İmparatorluk dönemindeyse yalnızca, tiyatro gösterileri, oyunlar ve yarışlara bir bahane oldu.
13 Ağustos
Av tanrıçası Diana adına düzenlenen ziyafet günüydü. Köleler o gün izinli oluyorlardı ve kadınların, saçlarını yıkaması bir görenekti.
5-19 Eylül – Ludi Romani
Jüpiter’i yüceltmek ve ona şükretmek için düzenlenen oyunlar, yarışlar ve tiyatro oyunlarının olduğu, 15 gün süren bir şenlikti. 13 Eylül’de Jüpiter Tapınağı’nda bir inek kurban ediliyor ve burada büyük bir ziyafet düzenleniyordu. Jüpiter, Juno ve Minerva heykelleri giydirilerek divanlara yerleştiriliyor, böylece onların da ziyafete katılması sağlanıyordu.
4-17 Kasım – Ludi Plebeii
On üç gün süren ve Jüpiter’i yüceltmek ve ona şükretmek için düzenlenen bu kutlamalarda, insanlar tiyatro oyunlarını, arena oyunlarını ve yarışları izliyorlardı. On üç Kasım’da senatörler ve yargıçlar için bir ziyafet düzenleniyordu.
Aralık Başı – Bona Dea Ayinleri
“İyi tanrıça” ve kadınların koruyucusu Bona Dea’yı yüceltmek ve ona şükretmek için düzenlenen, sadece kadınların katıldığı bir şenlikti. Dans, alkollü içkiler ve kutsal nesnelere tapınmanın yer aldığı bu gizli törenlere, erkeklerin katılması yasaktı.
17 Aralık – Saturnalia
Başlangıçta Saturrıalia yalnızca bir gün sürüyordu ama sonradan neredeyse bir haftaya uzatıldı. Şenlik, çiftçilik tanrısı Satürn’ün tapınağında, bir kurban töreniyle başlıyordu. İnsanlar oyunlar oynuyor, birbirlerine hediyeler veriyor ve efendiler bir günlüğüne köleleriyle yer değiştiriyorlardı.
