Kadim Sümer Tanrısı Enki, Özellikleri ve Hikayesi Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Mitolojide Sümer Tanrısı Enki kimdir? Şefkat Efendisi Enki’nin özellikleri, tabletleri, mitolojideki yeri, hikayesi hakkında bilgi.

enki

Enki

Sümer mitolojisinde Enki her şeyin umutsuz göründüğü anda sığınılacak son merci olarak karşımıza çıkar. Bu su tanrısının, Dilmun’a (bugün Bahreyn Adası) tatlı su sağladığına inanılır. Ayrıca Dicle Nehri’ni oluk oluk akan suyla doldurduğu söylenir. Hayat veren su, inanışa göre onun spermidir ve yeni tanrı kuşakları yaratarak kainatın gelişmesini sağlamıştır. Suyun temizleyici gücü sayesinde insanlığı kötülüklerden kurtarmıştır. Güçlü bir ayin ustası ve sihirbazlık sanatının hâkimi sayılır.

    • Sümer eserlerinde Enki aslında “Enkig” diye yazılır ve büyük olasılıkla, uzmanların daha önce sandıklan gibi “yeryüzü efendisi” değil, “şefkat efendisi” anlamına gelir.
    • Akad dilindeki adı “hayat” anlamına gelen Ea’ydı (özgün biçimi Hayya).
    • Enki tatlı su, bilgelik, zanaatkarlık ve sihirbazlık tanrısıydı.
    • Simgeleri arasında daha sonra birleştirilerek tek yaratık haline getirilen keçi ve balık vardı.
    • Enki’ye tapınılan asıl kent bugünkü Irak’ta yer alan kadim Sümer kenti Eridu’ydu.

Enki açıkgöz, bilge, yaratıcı, kurnaz ve kafası fikirlerle dolu bir tanrıdır. Aynı zamanda zanaatkarlığın atasıdır. Bir çömlekçi gibi ana tanrıçaların yardımıyla insanları yaratmıştır. Hatta bir keresinde kendi spermiyle gebe kalınca bir ana tanrıça tarafından kurtarılır. Tanrıçanın doğumu önlemesi rahimden yoksun olan Enki’yi rahatlatır. Bu gebeliğin sonucunda çeşitli şifalı bitkilerin doğduğu söylenir.

Enki’nin Dünyaya Düzen Verişi

Enki en yüce tanrısı Enlil’den diğer tanrılara belirli sorumluluklar ve kentler verme emrini alır. Ama emri yerine getirmeden önce, Sümer ülkesine, Ur kentine, Basra Körfezine, Indus Vadisi‘ne ve Mezopotamya göçebelerine iyi bir kısmet bahşetmeye karar verir. Dicle Nehri’ni suyla doldurur ve toprağı bereketli kılar. Ardından çeşitli tanrılara roller biçer ve böylece kanallar, fırtınalar, arpa, ekmek yapımı ve mimarlık gibi işlerden sorumlu tanrılar ortaya çıkar.

enki

Advertisement

İnanna’nın Enki’den ME’yi Alışı

Çeşitli şehir-devletlerinin tanrıları birbirlerini ziyaret etmekten hoşlanır. Buluşma kutlamaları çoğu kez taşkın bir hal alır. Aşk ve cinsel arzu tanrıçası İnanna’nın Eridu’da Enki’yi ziyaretinde de aynı şey yaşanır, ikisi de o kadar çok bira içer ki, Enki sızıp masanın altında yatar. Bunu fırsat bilen inana, onu, sahip olduğu 50 ME’yi, yani kent kültürüne, ruhban sınıfına, zanaatlara, savaşa, barışa ve başka şeylere hâkim olmak için gerekli tanrısal güçlerini vermeye ikna eder. Enki’nin ayılmasından önce, ME’yi alıp kendi kenti Uruk’a götürür.

Bir İnsan Dostu

Bütün diğer tanrılar büyük çaplı bir tufanla insanoğlunu yok etmek istediğinde, Enki insanların ufuktaki paketten kaçmasına yardımcı olur. Hayatta kalmalarını sağlamak için Ziusudra adlı bir adamın kulağına sazlar arasından fısıldayarak, hayvanları ve ailesini taşımaya yetecek büyük bir tekne yapmasını bildirir. Enki’nin koruduğu başka bir kişi olan bilge Adapa da onun gözetimi altında yelkenli tekneyi icat eder. Rahiplik cüppesi ve yağla sıvama gibi usulleri insanlara öğreten de Enki’dir. Birçok kaynakta Enki’nin insanlara hekimlik yardımında bulunduğu ve iyileştirici merhemler verdiği belirtilir.


Leave A Reply