Atatürkçü düşünce sistemi ve Atatürkçülüğün özellikleri nelerdir? Atatürk ilkeleri, özellikleri hakkında kısaca bilgi.
ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİ VE ATATÜRK İLKELERİ
ATATÜRKÇÜLÜK: Temel esasları Atatürk tarafından belirlenen; Devlet hayatına, fikir hayatına ve ekonomik hayata ilişkin gerçekçi fikirlere ve ilkelere denir.
Atatürkçülük; Türk ulusuna, bugün ve gelecekte tam bağımsızlığa, huzur ve refaha sahip olması, devletin ulus egemenliği esasına dayandırılması, aklın ve ilmin rehberliğinde, Türk kültürünün çağdaş uygarlık düzeyi üzerine çıkarılması amacını hedef alır.
Atatürk İlkelerinin Ortak Özellikleri:
►İlkeler Türk toplumunun ihtiyaçlarından doğmuştur. Bunların kabul edilmelerinde ve benimsenmelerinde dış baskı ve zorlama yoktur.
►İlkeler, akla, mantığa uygundur.
►İlkeler, Atatürk tarafından hem sözle hem de uygulama ile belirlenmiştir.
►İlkeler, birbirinden ayrılamaz, tek tek değerlendirilemez. Bunlar bir bütünü oluşturan öğelerdir.
ATATÜRK İLKELERİ
Atatürkçü dünya görüşünün temelini oluşturan altı ilke 5 Şubat 1937’de “Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır ifadesiyle Anayasaya girdi.
A- TEMEL İLKELER
1. Cumhuriyetçilik: Doğrudan doğruya ulus egemenliğine dayanan, yöneticileri halkın oyu ile belli bir süre için seçilen devlet biçimine cumhuriyet denir.
►Cumhuriyetçilik ilkesi temel ilkelerin başında gelir. Atatürk’ün ödün vermediği temel iki ilkeden birisidir. (Cumhuriyetçilik-Laiklik)
►Devletimizin temel yapısını ve biçimini belirleyen ilkedir.
►Cumhuriyette son söz ulusça seçilmiş meclisindir.
►Ulusun, yönetimi belirli sınıfların, ailelerin ve toplumsal grupların eline bırakılamaz.
►Cumhuriyet, demokrasi içinde işleyen en ideal rejimdir.
►Cumhuriyetin korunması gelecek kuşaklara emanet edilmiştir.
2. Milliyetçilik: (Ulusçuluk)
►Bu ilke Atatürkçü anlamda İmparatorluk, Osmanlılık, ümmetçilik anlayışlarına karşı belirlenmiş ve önerilmiştir.
►Atatürk; Misak-ı Milli’nin temellerini oluşturan fikirleri 1907 de ortaya atmış, İmparatorluğun dağılacağını, temeli Türk olan devletin kurulmasının ve çizilecek sınırlar içinde korunmasının kaçınılmaz olduğunu söylüyordu.
►Kurtuluş Savaşı; bütün kurumlarıyla bir önceki devletten farklı, milliyetçi bir Türk devleti kurmak için yapılmıştır.
►Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde Türk Dili konuşan, Türk kültürü ile yetişen ve Türk fikrini benimseyen her bireyi Türk kabul etmektedir.
►Çağdaş olmayı kabul eden bu ilke, ulusu din ve mezhep farklılıkları ile bölmek isteyen her davranışın karşısındadır.
►Ülkenin öz kaynakları, sanayi ve ticaretiyle kalkınmasını öngörür.
►Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi birleştirici ve bütünleştiricidir.
►Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı vatanın bütünlüğünü ve ulusun bağımsızlığını her şeyin üstünde tutar.
►İnsana ve insanlığa değer verir. Barışçıdır, insancıldır, ırkçılığı reddeder.
Atatürk milliyetçiliğinde, milli birlik ve beraberliği güçlendiren unsunlar:
a) Milli Eğitim
b) Misak-ı Milli
c) Dil, tarih, kültür ve amaç birliği
d) Milli Kültür
e) Türklük Şuuru ve manevi değerler
3) Halkçılık:
►Bir ulusu oluşturan çeşitli mesleklerin ve grupların içinde yer alan insanlara halk denir.
►Halkçılık ilkesi cumhuriyetçilik ve milliyetçilik (ulusçuluk) ilkelerinin doğal ve zorunlu bir sonucudur.
►Bu ilkeye göre, hiçbir kişiye, aileye zümreye veya sınıfa ayrıcalık tanınmaz. Ulusun bütün bireyleri, kanun önünde eşittir.
►Ulus egemenliğini esas alır, demokrasiyi öngörür.
►Bu ilkeye göre, Türk toplumunda sınıflaşma yoktur. Meslek ve çalışma grupları vardır.
►Devletin vatandaşa, vatandaşında devlete karşı hak ve sorumluluklarını çağdaş şekilde düzenler.
4) Devletçilik:
►Ekonomik kalkınmada, özel girişimcilik rededilmez.
►Ancak, toplumun yararı gözetilerek devleti, düzenleyici, planlayıcı, işletmeci kabul etmek gerekir.
Amaç: Türk toplumunun, çağdaş uygarlık ve refah düzeyine yükseltmektir.
5) İnkılapçılık:
Amaç: Her yönüyle çağdaş bir toplum haline gelmektedir.
►Atatürk inkılaplarının korunmasını ve geliştirilmesini öngörür.
►Atatürk ilkelerine canlılık ve süreklilik kazandırır.
►Atatürk’ün çizdiği yolda durmadan ilermemezi sağlar.
►Bu ilke Atatürk inkılaplarını, Osmanlı Devleti yenileşme çabalarından ayıran temel farkı gösterir.
6) Laiklik:
Laiklik: Devlet düzeninin, hukuk kurallarının dine değil, insan aklının ürünü olan bilime dayandırılmasıdır.
►Kişiler dinsel inançlarında özgürdür.
►Devlet dini inançlarından ötürü kişilere ayrıcalık tanımaz.
►Laiklik anlayışında din, devlet işlerine ve politikaya karıştırılmaz.
►Hoşgörü, inanç ve vicdan hürriyeti esastır.
B- BÜTÜNLEYİCİ İLKELER
1. Ulusal Egemenlik
2. Ulusal Birlik ve Beraberlik, ülke bütünlüğü
3. Özgürlük ve Bağımsızlık
4. Yurtta Barış Dünyada Barış
5. Akılcılık ve Bilimsellik
6. Çağdaşcılık ve Batılılaşma
7. İnsan ve insanlık sevgisi
Not:
►1924-1928 yılları arasında laiklik ilkesi doğrultusundaki inkılaplar tamamlanmıştır.
►1920-1923 yılları arasında Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusundaki inkılaplar tamamlanmıştır.
►Bütünleyici ilkeler yorumla ortaya çıkmışlardır.
