Ayrışma neye denir? Doğada ayrışma nasıl olur? Kimyada ayrışmanın kuralları nelerdir? Ayrışmanın özellikleri, hakkında bilgi.
Ayrışma; atmosfer, su ve canlıların etkisiyle mineral ve kayaçlarda oluşan değişimlerdir. Kayaçların oluşumları sırasında egemen olan çevre koşulları zamanla değişik yapı kazanır. Kayaçlar bu yeni koşullarda fiziksel ve kimyasal yapısını koruyamaz ve dengeye ulaşıncaya kadar değişime uğrar. Boyutları küçülerek ufalanır, kimyasal ve minerolojik yapısı değişerek yeni mineraller oluşur. Parçalanma ve ufalanmada en önemli rolü sıcaklık değişimleri ve don-çözülme olayı oynar. Kayaçların yapısındaki mineraller değişik genleşme özelliğine sahiptir. Sıcaklık değişimlerinde ısı altında değişik miktarlarda genleşen mineraller kayaç içerisinde parçalayıcı kuvvetlerin oluşmasına ve kayacın çatlamasına yol açar. Bu olayın yenilenmesiyle çatlak ilerler. Çatlak içine sızan sular donduğu zaman genleşir ve çatlak yüzeylerine 160 kg/cm^2 derecesinde basınç uygular. Kayalar çoğu zaman bu basınçlara dayanamayarak parçalanırlar. Kimyasal ayrışmada etkili olan yine yağmur ve yeraltı suyudur. Oksijen ve karbondioksit içeren sular kayaçları içerisindeki bazı mineralleri eritir, bir bölümünü de kimyasal değişikliğine uğratarak yeni minerallerin oluşmasına yol açar. Kimyasal ayrışma için en tipik örnek 4 plajioklas ve feldispatların killere, peridotitli kayaçların serpantine dönüşmesidir.
Kimya: Ayrışma; moleküllerin belirli bileşenlerine ayrılması, çözülmesidir. Yüksek ısı derecelerinde (termik ayrışma) çarpışma şiddeti ve ısı nedeniyle tanecik hareketlerinin artması yoluyla tuz çözeltilerinde bulunan moleküller zıt ön işaretli (+ ve -) elektrik yüklü iyonlarına ayrılırlar. Bunun sonucunda osmotik basınç artar ve çözelti elektrik iletir duruma gelir (elektro kimyasal ayrışma). Elektro kimyasal ayrışmayla elektroliz yöntemi, galvanizleme tekniği ve galvanik malzeme de elektroliz yöntemiyle ortaya çıkmıştır.
