Bilge Kağan Kimdir?

0
Advertisement

Bilge Kağan Kimdir? Bilge Kağan hayatı, biyografisi, hükümdarlık dönemi, öneli olaylar hakkında bilgi.

Bilge Kağan; Göktürk hükümdarıdır (683-734).

Kutluğ İlteriş Han’ın oğludur. Babası öldüğünde (691) yaşı küçük olduğu için tahta geçen amcası Kapagan Han’ın 716’da ölümü üzerine, Göktürk hakanı olan Tosi’nin başarısız yönetimi hoşnutsuzluk yaratınca Bayırku kabilesinin desteğiyle tahta çıktı. Kardeşi Kültigin de orduların komutanlığını üstlendi. Hükümdarlığının ilk yılında yönettiği beş seferle Oğuzları, Edizleri ve Tonraları yendi; Ötüken üzerine yürüyen Oğuzları püskürttü. 717’de başkaldıran Uygurları yenilgiye uğratarak hükümdarları İlterber’i etkisiz bıraktı; Karlukları yeniden egemenliği altına aldı.

Çin’e yaptığı barış önerisinin kabul edilmemesi üzerine bu ülkeye karşı durumunu güçlendirmek isteyen Bilge Kaan, Kırgızlarla Türkeşleri denetimi altına alarak Göktürk Devleti’nin birliğini sağlamayı başardı. 727’de Tibet hükümdarının Çinlilere karşı birleşerek bir güç birliği oluşturma yolundaki önerisini geri çevirip ayrıca durumu Çin imparatoruna bildirmesi üzerine Çinlilerle araları düzeldi ve Çin hükümdarı Hüan-Tsung yılda 10 bin top ipek göndermeyi üstlendiyse de çok geçmeden Çinlilerin Göktürklere karşı ayaklanan Kitanları desteklemesi üze-rinebu dostluk bozuldu (730). Bu arada Oğuzlar da ayaklandılar ve bir Oğuz baskını sırasında Kültigin öldürüldü (731). Büyük bir cenaze töreninin ardından Bilge Kağan’ın yeğeni Yoluğ Tigin’e Orhun harfleriyle Türkçe ve Çince olarak hazırlattığı ünlü yazıt mezarına dikildi (732). Bir Çinli prensesle evlenen Bilge Kağan, 734’te ayaklanmaya yol açan Kitanlarla Tatabılar üzerine yürüyerek büyük bir bozguna uğrattıysa da dönüşünde zehirlenerek öldürüldü. Ölümü komşu ülkelerde, hatta Çin’de bile büyük bir üzüntüye yol açan Bilge Kaan için Yoluğ Tigin’ in hazırladığı bir yazıt dikildi (735).


Leave A Reply