Cumhuriyet Dönemi Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar

Cumhuriyetin ilanından sonra toplumsal alanda yapılan inkılaplar nelerdir? Toplumsal yaşayışın düzenlenmesi hakkında bilgi.

Cumhuriyet Dönemi Toplumsal Alanda Yapılan İnkılaplar

Türkiye Cumhuriyeti çağdaşlaşmayı amaç edinmiştir. Yönetimde, eğitimde hukukta yeni ve köklü değişiklikler yapıldı. Devlet ve hukuk düzeni toplumsal yaşayışı düzenlemek için var olan kurumlardır. Devlet ve hukuk düzeni laikleşirken bu gelişme toplumsal yaşayışa da yansımıştır.

1) Din Kurumlarının Düzenlenmesi:

30 Kasım 1925’te çıkarılan bir kanunla, tekke, türbe ve zaviyeler kapatıldı. Halkın inanç-lannın kötüye kullanılmasının önüne geçilmiş oldu.

Kapatılma Nedenleri:

a) Laiklik ilkesinin yerleştirilmesi, çağdışı kalmış bu kurumların, laik düzende gereksizliği.

b) Halkın din yoluyla sömürülmesini önleme, toplumdaki bölünme ve huzursuzlukların kaldırılmaya çalışılması.

►Aynı kanunla “şeyhlik, müritlik, dedelik, dervişlik” gibi ünvanlarm kullanılması yasaklandı.

2) Kıyafette Değişiklik:

25 Kasım 1925’de Şapka Giyilmesi Hakkındaki Kanun kabul edildi. Kıyafette değişiklik şapka konusunda yapıldı.

25 Kasım 1934’te çıkarılan bir kanunla da din adamlarının, ibadet yerleri dışında dini kıyafetleriyle gezmeleri yasaklandı. Yalnızca Diyanet İşleri Başkanı ve diğer dinlerin en yetkili kişileri, özel kıyafetleriyle dolaşabileceklerdi.

Atatürk, Türk kadınının giydiği çarşafa ve yüzüne örttüğü peçeye toplumdan tepki geleceğini düşünerek karışmamıştır. Türk kadını bilinçlendikçe kendiliğinden modern kıyafetleri benimseyeceklerini düşünmüş, zamana bırakmıştır.

Önemi:

a) Başa giyilen fes, kavuk serpuş gibi giysilerin dinle ilgisi olmadığı anlatılmış, geri kalmışlığın bir unsuru ortadan kaldırılmıştır.

b) Günlük hayatta laikliğe aykırı görüntüler silinmiştir.

c) Giyim kuşamdaki karmaşaya son verilerek, birlik ve beraberlik güçlendirilmiştir.

3) Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik:

►Türkiye Cumhuriyeti, batılı devletlerle takvim, saat ve ölçülerdeki farklılığı önlemek için değiştirme kararı aldı.

►Bu farklılık, olayların tarihlerinin karşılaştırılmasını, ticaret işlerinin sağlıklı yürütülmesini ve resmi ilişkileri zorlaştırıyordu.

►O zamana kadar kullanılan Hicri ve Rumi takvimler yerine 26 Aralık 1925’te çıkarılan bir kanunla Miladi takvim kabul edildi. 1 Ocak 1926’da yürürlüğe girdi.

►Alaturka saat yerine uluslararası saat sistemi kabul edildi. Ülke içinde saat birliği sağlandı.

►Hafta sonu tatili düzenlendi. Cumartesi öğleden sonra ve pazar günü hafta sonu tatili oldu.

►1 Nisan 1931’de kabul edilen bir kanunla yeteri kadar belirli olmayan, bölgelere göre değişen eski ölçü birimleri değiştirildi. Okka yerine kilo, arşın, endaze, kulaç yerine metre kabul edildi. Yurdun her yerinde aynı ölçü düzeni kuruldu. Uluslararası ticari ilişkilerde önemli kolaylıklar sağlandı.

4) Soyadı Kanunu:

►21 Haziran 1934’te resmi ilişkilerin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmeşi, kişilerin kimliklerinin doğru olarak saptanabilmesi için Soyadı Kanunu kabul edildi. Bu kanuna göre herkes, gülünç, ahlaka aykırı olmamak ve Türkçe olmak şartıyla istediği soyadını alabilecekti.

►T.B.M.M. Türk ulusunun bir şükran ifadesi olarak Mustafa Kemal’e “Atatürk” soyadını verdi.

►Aynı yıl kabul edilen bir kanunla, toplumsal ayrıcalık ifade eden eski ünvanların kullanılması yasaklandı. Böylece, kanun önünde eşitlik ilkesinin gerçekleşmesinde önemli bir adım atıldı.