Demiryolları nedir? Demiryolları ilk ne zaman yapılmaya başlandı ve nasıl gelişti, önemi nedir, tarihçesi hakkında bilgi.
Demiryolu; insanlara taşıt işlerinde büyük kolaylık sağlayan bir düzendir. Demiryollarının kurulmasıyla şehirler, ülkeler arasında gidip gelme, yük taşıma çok kolaylaşmış, medeniyet daha hızlı ilerlemiştir.
Önceleri hayvanlarla, sonraları motorlu araçlarla çekilen tekerlekli taşıt araçlarının gitmesi için döşenmiş çelik raylara «demiryolu» denildi. Bugün ise, «demiryolu» denilince, yollarıyla, taşıt araçlarıyla, köprü ve tünelleriyle, istasyonlarıyla bir tüm olarak tren işletmeleri akla gelir.
Raylı yollar yapmak düşüncesi ilk defa İngiltere’de maden ocaklarında kömür taşımak ihtiyacından doğdu. 1776’da Sheffield yakınlarında böyle bir yol yapıldı. Önceleri rayları tahtadan yaptılar, sonradan üzerlerini madenlerle kapladılar, en sonunda da raylar çelikten yapıldı. Halk için ise, ilk hat, 1301’de, gene İngiltere’de Wandsworth ile Croydon arasında açıldı.
Bugünkü anlamda demiryolu ancak lokomotifin icadından sonra meydana geldi. İskoçya’lı James Watt’in buhar makinesini keşfinden sonra (1767) bu makinenin raylar üzerindeki arabalara uygulanması düşünüldü. 1813’te Blackett adında bir İngiliz Newcastle şehri yakınlarında Wylam kömür ocaklarında kullanılmak üzere, basit ve çok gürültü çıkaran ilk lokomotifi meydana getirdi, Bir yıl sonra George Stephenson dikey çift silindirli bir lokomotit yaparak buharla yürütme usulünü ortaya koydu.
Demiryolunun Gelişmesi
George Stephenson bir beygir hızında yol alabilen bu lokomotifini geliştirdikten sonra, İskoçya’da Stockton’la Darlington arasında kurulan ilk demiryolu bu lokomotifle işlemeye başladı Ondan sonra lokomotifler hızla gelişti. Amerika’da Best Frend, Fransa’ da Marc Seguln gibi mühendisler bu gelişmeye geniş çapta yardım ettiler.
Lokomotiflerin gelişmesiyle birlikte rayların da uzatılmasına devam edildi. Böylece ilk teşebbüslerin üzerinden yüz yıl geçtiği sırada dünyadaki rayların uzunluğu 1900 lü yılların başlarında 1 256 000 kilometreyi bulmuştu. köprücülük, tünelcilik de çok ilerlediğinden, muazzam demiryolu köprüleri, tünelleri yapıldı. Bildiğimiz demiryollarından başka, özel ihtiyaçlar için üç raylı dağ demiryolları, dekovil sistemi denilen dar hatlı demiryolları meydana getirildi.
Tramvaylar için elektrik kuvvetinden faydalanıldıktan sonra, 1895’te ilk defa Amerika’da demiryolunda elektrik kullanıldı. Daha sonraları motorlu trenler ortaya çıktı.
Türkiye’de demiryolu yapılmasına 1856 eylülünde bir İngiliz şirketine verilen imtiyazla başlandı. İlk yapılan hat İzmir – Aydın demiryoludur. 27 ocak 1860’ta 23 kilometrelik bir kısmı işletmeye açıldı (130 kilometre olan tamamı ise 11 yılda bitti).
Yorum yapılmamış
çok iyi bir şey