Dil Bilgisi Nedir? Dil Bilgisinin Çalışma Kolları ve Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Dil bilgisi nedir, özellikleri nelerdir? Dil bilgisi işleyiş ve ele alınış açısından kaça ayrılır, çalışma kolları nelerdir, hakkında bilgi.

dilbilgisi

Dil Bilgisi

Eski Yunanlılar ve Eski Hintlilerden beri insanlar doğru yazıp okumak amacı ile dillerinin bağlı olduğu kuralları tespit etmeye çalışmışlardır. Bu kuralların meydana getirdiği bilgi koluna dil bilgisi (grammaire) denmiştir. Diğer bir ifadeyle bir dilin sesten başlayıp cümleye ulaşan bütün dil birliklerinin oluşturdukları düzeni ortaya koyan ve bunların bağlı oldukları kuralları belirleyen bilime dil bilgisi adı verilir. Dil bilgisi, dili iyi kullanma sanatını öğretir. Duygu ve düşünceleri daha düzgün ve tam olarak anlatmaya yardım eder. Dil bilgisi dili ele alış ve işleyiş durumuna göre bazı kollara ayrılır:

Karşılaştırmalı Dil Bilgisi:

Aynı ana dilden gelen dilleri veya bir dilin lehçelerini ses, şekil, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımlarından karşılaştırmalı olarak inceleyen dil bilgisi koludur.

Tarihi Dil Bilgisi:

Bir dilin, bir lehçenin veya bir dil ailesinin gramer yapısını tarihi devrelerdeki değişme ve gelişmelerine göre ele alıp inceleyen dil bilgisi koludur.

Tasvirci Dil Bilgisi:

Bir dilin veya lehçenin belli bir zamandaki durumunu, yapı ve işleyişini, tarihi gelişmeleri hesaba katmaz. Yani karşılaştırma yapmadan tespit etmeye çalışan dil bilgisi koludur.

Advertisement
Dil bilgisi konuları bakımından da şu bölümlere ayrılır:

Ses Bilgisi (Fonetik): Bir dilin sesleriyle bu seslerin sözcük içinde sıralanış biçimlerini, uğradıkları değişiklikleri ve vurgu, ton gibi ses olaylarını inceleyen dil bilgisi koluna verilen isimdir.

Şekil Bilgisi (Morfoloji): Dildeki kökleri, bunların birleşme yollarını, eklerin çeşitli anlam ve görevlerini, dilin türeme ve çekim özelliklerini, kısaca dilin biçimle ilgili özelliklerini konu edinen dil bilgisi koludur.

Kök Bilgisi (Etimoloji): Bir dildeki kelimelerin şekil yapılan ile anlamları arasında ilgi kurar.  Kelimelerin yapı ve anlamlarını köklerine doğru izleyerek ilk defa hangi köklere dayandıklarını ve zaman içinde hangi safhalardan geçerek ne gibi gelişmeler gösterdiklerini inceleyen dil bilgisi koludur.

Cümle Bilgisi (Sentaks): Sözcüklerin öbekler ve cümleler biçiminde dizilişini, cümle yapısını ve cümle türlerini inceleyen dil bilgisi koluna verilen isimdir

Anlam Bilgisi (Semantik): Sözcüklerin anlamlarını, dilin bütün birimlerinin birbiriyle ilişkilerini ve bunların anlam üzerindeki etkilerini; eş anlamlılık, zıt anlamlılık, çok anlamlılık, anlam iyileşmesi, anlam kötüleşmesi, anlam daralması, anlam genişlemesi gibi anlam olaylarını inceleyen dil bilgisi koluna verilen isimdir.

Lehçe Bilgisi (Diyalektoloji): Bir dile ait ağızların derlenmesi, tasnifi ve incelenmesiyle uğraşan dil bilgisi koluna verilen isimdir.

Advertisement


Leave A Reply