Eduard Lalo kimdir ve ne yapmıştır? Eduard Lalo’nun hayat hikayesi, eserleri, besteleri ve müzik kariyeri hakkında bilgi.
Eduard Lalo Kimdir?
LALO Edouard, Fransız bestecisi (Lille 1823-Paris 1892).
İspanyol kökenli bir ailenin oğluydu. Paris Konservatuvarı’nda F.A. Habeneck’in öğrencisi olarak eğitim gördü. Paris’te bir süre kemancı olarak çalıştıktan sonra bağımsız besteciliği yeğledi. Orkestra eserlerinin çalınmaya başladığı 1872’ye kadar pek fazla tanınmadı.
İspanyol Senfonisi adı verilen keman konçertosunun (1874) ilk kez ünlü İspanyol kemancısı Pablo de Sarasate tarafından 1875’te alınması üzerine adı müzik çevrelerinde duyuldu ve dikkati çekti. Geç romantik bir besteci olan Lalo’nun eserleri erken izlenimci özellikler de gösterir. Ses eserleri, oda müziği, piyano parçaları, orkestra eserleri, bir piyano korçertosu, bir viyolonsel konçertosu, dört keman konçertosu, Namouna balesini (1882) ve le Roi d’Ys (Ys Kralı) operasını (1888) besteledi.
Kaynak – 2
Eduard Lalo; 27 Ocak 1823, Lille — 22 Nisan 1892, Paris; Fransız bestecisidir. Bir İspanyol ailesindendir. Paris Konservatuarında Habaneck’in öğrencisi olarak eğitim görmüştür.
Başlıca yapıtları: Keman ve orkestra için «Symphonie Espagnole», «Fantasie Norvégienne», «Concerto Russe» viyolonsel konçertosu, «Le Roi d’Ys» adlı opera.
LE ROİ d’YS (Ys Kralı)
Üç perdelik operadır.
Metin: Edouard Blau.
Bestecisi: Eduard Lalo
İlk oynanış: 1888 Paris.
Başlıca kişiler: Mylio (Tenor), Karnak (Bariton), Ys Kralı (Bas), Margared (Soprano). Rozenn (Soprano).
Konunun geçtiği çağ ve yer: Efsane çağlarında Fransa’nın Atlantik kıyılarında gömülü olduğu sanılan Ys ülkesi.
Konusu:
Ys Kralının kızı Margared, düşman ülkenin başbuğu Prens Karnak’la evlenmekte, böylece yeni bir barış çağının başlaması halkı sevindirmektedir. Ancak hem Margared, hem de kardeşi Rozenn aynı adamı, Mylio adlı komutanı sevmektedir. Mylio seferden dönmüş, sevdiği Rozenn’e kavuşmuştur. Komutanın dönüşünü haber alan Margared evlenmekten vazgeçer, yeni bir savaşın başlamasına sebep olur. Mylio savaştan başarıyla döner, Rozenn’le evlenmemesi için engel kalmamıştır. Yenilgiye uğrayan Prens Karnak kızkardeşini delice kıskanan Margared’den yardım diler, kenti denizden koruyan bendin anahtarını ister ve alır. Mylio ile Rozenn’in düğününde denizin büyük bir gürültüyle ve çılgın dalgalarla kente yürüdüğü görülür Komutan bu düşmanlığı yapanı anlamış, ele geçirdiği Prens Karnak’ı öldürmüştür. Kral ve halk sulardan kurtulmak için bir tepeye sığınır, Margared yaptığı kötülüğün acısıyla kendini dalgalara atar, bu sırada kentin koruyucusu St. Corentin gücünü göstermiş, sular çekilmeye başlamıştır.
‘Ys Kralı’ ulusal Fransız operasının pek az örneklerinden biridir. Lalo yapıtı için genellikle Bretagne bölgesi folklorundan yararlanmış, bilinen bir Fransız efsanesine dayanan konuyla ulusunun sahnelerine her zaman sevilen bir yapıtı vermiştir.
Tanınmış bölüm: «Uvertür».
İSPANYOL SENFONİSİ «Symphonie Espagnole» Op. 21
İlk yorumu: 1875 Paris.
Bestecisi: Eduard Lalo
Soyundaki İspanyol kanı ve çağında İspanyol müziğine olan düşkünlük besteciyi keman ve orkestra için İspanyol ezgilerinden esinli bir yapıt vermeye zorlamış, bu yolda 1874 yılı boyunca süren çalışmaları ertesi yıl sonuçlanmıştır. İspanyol Senfonisi’nin ilk defa büyük İspanyol kemancısı Pablo de Sarasate tarafından çalınması bu renkli partisyonun elde ettiği üne yardımcı olmuştur. Gene aynı kemancıya adanan yapıt beş bölümden kuruludur. Ancak üçüncü bölüm «intermezzo» genellikle çalınmaz Birinci bölüm (Allegro non troppo) keman ve orkestranın ortak girişiyle başlar, ilk «tema»yı sununcaya dek çeşitlemeleri işler. İkinci bölümü (Scherzando; Allegro molto) kısa orkestra cümlesi açar, solo kemanın lirik vals «tema»sını nefesli çalgıların süslemeleri ve bunların kemandaki yankısı sürdürür. Üçüncü bölüm (İntermezzo) solo kemanın tatlı melodisiyle gelişir. Dördüncü bölüm (Andante) nefesli çalgıların şarkısıyla başlar, melodiyi solo keman taşır. Ve Son Bölüm (Rondo) önce orkestrada yansıyan, sonra kemana geçen bir «Saltarello» ile biter.
VİYOLONSEL KONÇERTOSU (Re minör)
İlk yorumu: 1877 Paris.
Bestecisi: Eduard Lalo
Viyolonselcilerin zevkle yorumladıkları bu renkli yapıt çalgıya sağladığı türlü olanaklarla seçkinleşir. Besteci konçertoyu çağının ünlü viyolonselcisi Adolphe Fisher’e adamış, yapıt ilk defa aynı sanatçı tarafından yorumlanmıştır.
Birinci bölüm (Prelude; Lento, allegro maestoso) sonat biçiminde düzenlenmiş olup «birinci» ve «ikinci» temalar solo çalgı tarafından sunulur. İkinci bölümde (İntermezzo; andante con moto) gene viyolonselin tanıttığı bir tema «allegro» ölçüsünde bir diğer «tema»nın çeşitlemelerine dek sürer. Üçüncü bölüm (Rondo; Andante, allegro vivace). Ağır tempolu girişten sonra parlak bir «rondo» belirir, yapıt solo çalgı ve orkestranın coşkun akorlarıyla sona erer.
