Frizbi sporunun doğuşu ve gelişimi nasıl olmuştur? Frizbinin tarihi, tarihçesi hakkında bilgi.
Frizbinin Tarihi
ANTİK ÇAĞDA DİSK
Uçan disk (flying disc) olarak adlandırılan frizbinin izleri milâttan önceye dek gitmektedir. Atletizmin disk atma dalının kökeni olduğu söylense de, Yunanlıların milâttan önce 400’lerde düzenlediği olimpiyat oyunlarında frizbiye benzer şekilde disk fırlatma yarışları yaptıkları bilinmektedir. Milâttan önce 202’de Romalı askerlerin Hannibal’ın ordusunu yenmek için kalkanlarını kesici alet gibi fırlatmasıyla Zarma savaşını kazandıkları da bilinen bir tarihsel gerçektir.
1968 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Utah eyaletinde yapılan kazılarda çıkarılan kırık çamur disklerin üzerindeki; “Oyun yakala, oyunlar icat et, uçup git.” şeklinde çözülen yazı, eski çağlarda benzer sporların yapıldığını göstermektedir.
Frizbi bugünkü yolculuğuna, okul bahçelerinde öğrencilerin birbirlerine ince bir plâk fırlatıp tutması ile başladı. Frizbinin gelişim sürecindeki en önemli adım disklerin sert plâstikten üretilmesi oldu. Bu dönemden sonra frizbi, her yerde kolayca yapılabilmesi ve adrenalin salgısını hızlandıran bir spor olması nedeniyle hızla gelişti.
FRİZBİNİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
Frizbi isminin ortaya çıkmasının İlginç bir hikâyesi vardır. 1871’de, Amerikan İç Savaşı’nın ardından, William Russel Frisbie, yaşadığı Bransford’dan ayrılarak bir ekmek üretim şirketinin (Old Baklng Company) Bridgeport, Conneticut’taki tesislerinin başına geçer. İlerleyen yıllarda bu fırını satın alan Frisbie, kendi ismini taşıyan bir şirket kurar ve ekmek ile tatlı çeşitleri üretir. Zamanla büyüyen şirket ülkeye yayılır.
1920’lerde Yale Üniversitesi öğrencileri, Frisbie’nin turtalarını yedikten sonra, disk biçimindeki ince plâktan yapılan kabı fırlatıp tutmaya çalışarak yeni bir eğlence yaratırlar. Gün geçtikçe yayılan bu eğlenceye Harvardlı öğrenciler Frisbieing ismini verir. İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından Amerikalı Frederick Morrison, halkın uçan dairelere karşı ilgisi üzerine daire biçiminde plâstikten bir disk üretmeyi düşünür ve 1948 yılında hayalini gerçekleştirir. Bu disk Arcuate Vane modeli olarak bilinmektedir. Morrison’un ürettiği disklerin Frisbie’nin turta kaplarından daha kullanışlı olduğunu keşfeden öğrenciler oyunlarında bu modeli kullanmaya başlarlar. Morrison’un 1951 yılında ürettiği Pluto Platter modeli, büyük bir satış başarısı yakalamasının yanı sıra frizbi diskinin bugünkü modelinin de anası sayılır.
Morrison ve birkaç girişimci arkadaşı Harvardlı öğrencilerin Frisbieing ismini verdiği bu plâstik disklere “frisbee” ismini koyar. 1967 yılında takımlar arasında amatör turnuvalarla hayat bulan frizbi sporunda, ilk geniş katılımlı turnuva 1969 yılında yapılır. Michigan Teknoloji Üniversitesinin düzenlediği bu turnuvada “California Masters” takımı büyük bir başarı sağlar. 1970 yılında Goldy Norton ve Jon Davis’in çabalarıyla uluslar arası frizbi turnuvaları düzenlemek için ilk tohumlar atılır. 1970’lerde Amerika Birleşik Devletlerinde düzenlenen turnuvalar, 1980’lerde uluslar arası düzeyde yapılmaya başlanır.
Günümüzde, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada ile hemen hemen tüm Avrupa Birliği ülkelerinde hem yerel, hem de uluslar arası düzeyde profesyonel turnuvalar düzenlenmektedir. Her yıl farklı bir ülkede yapılan bu turnuvalar büyük ilgi görmektedir.
Frizbi batı ülkelerinde profesyonel düzeyde yapılmaktadır. Belirli kuralları ve oyun alanı bulunan bu profesyonel turnuvalarda ülke takımları karşı karşıya gelir. Ülkemizde amatör düzeyde yapılan ve tatil yörelerinin eğlence araçlarının başında gelen frizbi, hem bireysel hem de takım düzeyinde, farklı stillerde oynanır.
