Göktürk Devletinin özelliklerinin maddeler halinde yazılmış olduğu Göktürk Devleti hakkında bilgi veren yazımız.
• Hun Devleti’nin parçalanmasından sonra Orta Asya’daki Türkler Avarlar’ın egemenliğine geçmişti. Bumin Kağan, 552’de Avarlar’a karşı ayaklanarak Göktür Kağanlıgı’nı kurdu.
• Göktürkler, Kağanlık düzeyine şadlık ve yabguluk aşamalarından geçerek ulaştılar. Şadlık, hanedan mensubu askerî komutanlara verilen unvandır. Yabguluk ise, devletin önemli bir bölümünü elinde tutan yarı bağımsız hükümdarlık unvanı olarak kullanılmıştır.
• Göktürkler yazıyı kullanan ve kendilerine “Türk” diyen ilk kavimdir.
• İpek Yolu’na sahip olma mücadelesi Göktürk, Bizans ve Sâsânileri sık sık karşı karşıya getirmiştir.
• Bumin Kağan ölümünden önce Göktürk Kağanlığı’nı ikiye ayırmış, batı bölümünü kardeşine bırakmıştı. Ölümünden sonra iktidar mücadelesi başladı.
• Çinlilerin de bu mücadeleyi körüklemesi sonucu GöktürK Kağanlığı iyice zayıfladı ve siyasi birlik bozuldu.
• Kutluk Han 681’den itibaren Göktürkleri yeniden bir araya getirerek 2. Göktürk Kaganlıgı’nı kurdu. Bu nedenle bu devlete Kutluk Devleti de denir. Bu Kağanlığın en parlak dönemi Bilge Kağan, Kültigin ve Vezir’ Tonyukuk zamanlarıdır.
• Devletin zayıflaması üzerine Türk boylarından Basmıllar, Karluklar ve Uygurlar isyan ederek 742’de Göktürk Kaganlığı’nı yıktılar.
• Göktürklerden günümüze kalmış en önemli eserler Orhun Kitabeleri’dir. Bu kitabeler Türk tarih ve edebiyatının ilk yazılı belgeleridir.
