Göller Hakkında Bilgi ve Önemli Göllerimiz

Göl nedir? Göller nasıl oluşur? Türkiye ve Dünyadaki önemli göller ve özellikleri hakkında bilgi.

gol Göller; oluşması genellikle tektonik, volkanik vb olaylara bağlı olan, toprakla çevrili, derin ve geniş, tuzlu ya da tuzsuz, durgun su birikintisidir. Göllerin dünyadaki dağılımları dengeli değildir. Dünya göllerinin yaklaşık yansı Kanada’da bulunur. Florida’da irili ufaklı 30 bin, Türkiye’de Göller Bölgesi’nde en az 10 bin göle rastlanır. Tatlısu gölleri en çok Finlandiya ile İskandinavya’da, tuzlu göller ise Türkistan’da bulunur. Göl yükseltileri, deniz düzeyinin 430 m altındaki Ölü Deniz ile Himalaya bölgesinin 533 m üstündeki “gökdelen” gölleri arasında değişir. Derinlikler ise Afrika’daki çamura boğulmuş Çad Gölü ile son ölçümlerin en derin yerini 1.900 m’nin üstünde olarak saptadığı Asya’nın gözenekli Bay kal Gölü arasında değişimler gösterir. 371.000 km2 yüzölçümüyle Hazar Denizi dünyanın en büyük gölüdür. Tatlı su gölleri arasında yüzölçümü açısından Superior başta gelse de (82.362 km2) Büyük Göller’in beşini birden yutabilecek ya da tüm Baltık Denizi’ni kaplayacak büyüklükte olan Baykal en geniş kapsamlısıdır. Tüm göllerin suyu en tatlı olanı Rusya’nın Onega Gölü, bir zamanlar Kuzey Buz Denizi’nin bir koluyken, tatlısu gölü Bonneville’in giderek küçülen bir kalıntısı durumundaki Büyük Tuz Gölü, bugün Atlas Okyanusu’ndan yedi kat daha tuzludur. Bu su birikintileri önce bataklıklara sonra da çayırlara dönüşüp ömürlerini tüketirler. Elli yıl içinde dünya göllerinin yarısının kuruyacağı sanılmaktadır. Superior bile çok daha büyük bir gölün kalıntısıdır. Süreli yağışlar dışında toz çukurlan olan Avustralya ile Güney Amerika’nın playaları ölen göllerin başlıca örnekleri arasındadır. Ölü Vadi geçmişteki Menly Gölü’nün yatağından başka bir oluşum değildir. Her büyük göl çevresine uyum sağlamış bitki ve hayvan türlerinin minyatür bir dünyasıdır. Baykal başka hiçbir yerde bulunmayan türlerle dolup taşar. Tuzlu göller yararlı minerallerin, tatlısu gölleri ise su ve çeşitli balıkların kaynağıdır. Göller ayrıca önemli ticaret merkezleri, gözde tatil alanları ve genellikle de Türkiye’ deki Van, Manyas (Kuş) ya da Abant gibi eşsiz güzellikte olurlar. Büyük göller iklimi de etkiler. Yaşamsal önemi olan gölleri acımasızca kirleten insanoğlu, bu tehlikeyi görünce, büyük ırmaklarda barajlar kurarak su kaynaklarını yeniden oluşturmaya çalışmaktadır. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi, Türkiye’de de Fırat, Dicle ve Kızılırmak gibi akarsularda dev barajlar gerçekleştirilerek yapay göller oluşturulmuştur.