Son Yazılar :
NKFUCOM
NKFUCOM

Hacı Bektaşı Veli Kimdir? Hayatı, Bektaşilik ve Eserleri

67
By on Biyografi
Advertisement

Hacı Bektaş Veli Kimdir? Hacı Bektaş Veli’nin hayatı, biyografisi, eserleri ve kökeni hakkında bilgiler. Bektaşilik inancı ilk nasıl ortaya çıktı?

Hacı Bektaş Veli

Hacı Bektaş Veli

Hacı Bektaş Veli

Hacı Bektaşi Veli (Farsça: حاجی بکتاش ولی ، Osmanlı Türkçesi: حاجی بکتاش ولی, Arnavutça: Haxhi Bektaşi Veliu) 1209-1271 yılları arasında yaşayan filozof. Anadolu’da yaklaşık 1209-1271 yılları arasında yaşadı ve ders verdi. Aleviler arasında ezoterik (manevi), rasyonel, ilerici ve hümanist olan İslami bir anlayışı otutmuştur. Alevi ve Bektaşi Müslümanları, Ali Bektaş’ın öğretilerinin kaynağı olduğundan, Hacı Bektaş’ın ʿAli ibn Abu Talib’in yolu olduğuna inanmaktadır. Asıl adı “Seyyid Muhammed ibn Sayyid İbrāhim Ātā” idi. Rum Saltanatı’nda gelişen ve Anadolu’ya göçler ile gelen Türkler üzerinde önemli etkisi olan figürlerden biriydi. Ayrıca, Kalplerin Sultanı ve Dervişlerin Dervişi olarak da anılır. Hacı Bektaşi Veli, Athnaşhariya’nın Şii Müslüman tarikatının yedinci imamı Musa Kazım’ın soyundandı.

Kimliği

Onun hakkında pek bir şey bilinmiyor, kökenleri gizemli bir şekilde gizleniyor ve biyografisinin çoğu efsanelere dayanıyor. Moğol fetihleri ​​sırasında anavatanını terk eden, Türk veya Fars kökenli olduğu ve Anadolu’da bir grup Horasani göçmen kökenli olduğu varsayılmaktadır. Aşıkpaşazade Tarihi’ne göre, ünlü Bābā Eliyās el-Khorāsān’ın oğlu olan “Muhlis Paşa” nın oğlu “Aşık Paşa” nın torunları tarafından yazılmıştır. Seyyit Muhammed ibn Seyyit İbrahim Ata, erkek kardeşi” Menteş ” ile birlikte Horosani tarikatına bağlı olmak için Sivas’a Anadolu’ya geldi.

Hacı unvanı hac yapmak için Mekke ve Medine’ye hac ziyareti yaptığını ima ediyor. Bektaşi Tasavvuf düzeninin eş anlamlısıdır ve Aleviliğin temel öğretmenlerinden biri olarak kabul edilir. İslam Ansiklopedisi’ne göre, “öğretilerinin merkezi ve kaynağı”, Alevilerin Hz. Muhammed’in (s.a.v) haklı halefi olduğuna inanan Hz. ALi iken, “Oniki Şia İmamını kabul eden” ve “Cafer Sadık’ı yüksek seviyede tutan” saygısı”.

Şii inancına ve otoriter olmayan öğretilerine rağmen, hem Osmanlı Devleti hem de modern ulus devleti Türkiye’nin tarihi ve kültüründe tanınmış bir figür olarak kabul edilir.

Bektaşi inancının yayılışı

Bektaşilik, Anadolu’dan Osmanlılar’a, öncelikle liderlerinin çoğunu İslam’a dönüştürmeye yardım ettiği Balkanlara yayıldı. Bektaşi Tasavvuf inancı, kurulduktan sonra seçkinlerinde inancı oldu. Bektaşilik Arnavutlar arasında çok popüler olmaya devam etti ve bu güne kadar Arnavutluk, Kosova ve Makedonya Cumhuriyeti’nde çok fazla Bektaşi tekkeleri bulunmaktadır. Osmanlı döneminde Bektaşi tekkeleri Mısır ve Irak’ta kuruldu, ancak bu ülkelerde Bektaşilik inancı kök salmadı.

Advertisement

Hacı Bektaş Veli’nin Eserleri:

1. Makalât: En önemli eserlerinden biridir. Arapça olarak yazmıştır. Tasavvuf esaslarını anlatmıştır. Tarikata yeni girenlere yol göstermek amacıyla yazmış olduğu bir eserdir. Dili sade ve anlaşılması kolaydır. Makalât; şeriat, tarikat, marifet, hakikat gibi dört kapıdan ve her kapının da on makamdan oluştuğu öğretici bir tasavvuf kitabıdır.

2. Fevaid: Faydalı sözler anlamına gelen dini ve tasavvufi konularını içeren Farsça bir eserdir. Hacı Bektaş Veli, bu kitapta konuları 105 faide başlığı altında toplamıştır.

3. Besmele Şerhi: Manisa Valide Camii Kütüphanesi’nde hicri 1315 tarihinde Rika yazısıyla yazılmış bir eseridir. Tire’de Hacı Necip Paşa Kütüphanesi’nde bulunan Hacı Bektaş Veli’nin olduğu söylenen Tefsir-i Fatiha’nın aynısıdır. Bu eser Rüşdü Şardağ tarafından bulunarak yayımlanmıştır.

4. Şathiye: 13. yüzyılın dil özelliklerini taşır. Özenle yazılmış değerli bir eseridir. İki sayfadan oluşmuştur. Öz Türkçe’dir.

5. Makalât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniye: Hacı Bektaş Veli’ye izafe edilen bir eseridir.

6. Hacı Bektaş’ın Nasihatleri: Hacı Bektaş Halk Kütüphanesi’nin 29 kayıt numaralı kitabıdır. Hacı Bektaş Veli’nin nasihat ve vesayetleri belirtilmektedir.

Advertisement

Hacı Bektaş Veli

Kaynak 2

HACI BEKTÂŞ-I VELÎ, (1208 – 1271)

Esas adı Muhammet bin Musa’dır. Bektâş, onun lakabıdır. Aslen Horasanlı olup Nişabur şehrinde doğmuştur. Ahmet Yesevi‘nin yerine geçen Lokman Perende’den eğitim aldıktan sonra Anadolu’da Sulucakarahöyük’e yerleşir.

Hacı Bektâş-ı Velî, Türk tarihinin en kritik zamanında Anadolu’ya gelmiş İslam ve tasavvuf düşüncesini göçebe Türklere anlatmış; onları sevgi ve birlik şemsiyesi altında birleştirmiştir. Ondaki sevginin kaynağı Allah sevgisidir. Düşünce olarak Ahmet Yesevî, Mevlâna, Yunus Emre‘den hiçbir farkı yoktur. Bunlar bir zincirin birbirini tamamlayan halkalarıdır.

Bugün için yedi kadar eseri bilinmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Makâlât, Hacı Bektâş’ın Nasihatları, Fâtiha Suresi Tefsiri, Besmele Tefsiri.


67 yorum

  14. alfa7 on

    duzeltmedir:haci adi osmanli asimilasyonudur.gercegi; hace ‘dir.700 yillik tarih ortodoks anlayisa suruklemeye calismistir.ancak ahmet yesevi sunniligi ve ekolu ile taban tabana zit antisistemik bir bilgeyimevcut ezbeli kaynaklar disinda aramak evrensel misyondur

    Reply
  23. erkan on

    hacı bektaşı veli büyük bir adamdı
    onu çok severdim ama yaşayamadı
    kendisine Allah rahmet elesin mekanı
    cennet olsun nur içinde yaşasın

    Reply
  38. melisa on

    gerçekten harika ödevden 100 aldım karneme sosyalım 5 geldi çoooooooookk teşekkürler ama yazması baya uzun oldu yınede ıyı 😀

    Reply
  43. Sude Zehra on

    çoooooooooooooooooooooooooooooooookkkkkkkkkkk teşekkür ederim herkese türkçe ödevimi burdan yaptım emeği geçen herkesten Allah razı olsun <3 😀 🙂

    Reply
  64. seyma on

    Ödevimi yapmam lazım ınsallah bu site bana yardımcı olur be sınavıma calısacagım ınsanlah yuksekot alırım

    Reply

Leave A Reply