Hapşırma nedir? Farklı sebep ve nedenlerle meydana gelen hapşırma olayı nasıl meydana gelir? Hapşırık ve hapşırma ile ilgili genel bilgiler.
Hapşırma nedir?
Hapşırma dediğimiz olay, vücudumuzun refleks olarak gerçekleştirdiği fiziksel bir durumdur. Burun organımızın bazı durumlarda, burnumuzun içerisindeki sinirleri uyaracak bir tozla, soğuk havayla, polenle, karabiberle ve benzer uyaranlarla karşı karşıya kalması sonrasında hem burunun, hem gırtlağın ve çenenin, hem diyaframın hem de karın bölgesinin aynı anda gösterdiği tepkilerin bütününe hapşırma adı verilmektedir.
Bazı durumlarda hapşırma tepkisi o kadar hızlı ve çabuk olmaktadır ki, biz fark etmeden hapşırığımız sırasında burnumuzdan dışarı çıkan havanın hızı 150 km.’lik bir hızı bulabilmektedir. Hapşırığın gerçekleştiği esnada tüm metabolizmada yoğun ve baskın bir basınç, beynimizden ve karnımızdan başlayarak tüm vücudumuza yayılır. Bu yayılım esnasında kan çok yoğun bir biçimde damarlarımıza ulaşmaktadır.
Vücudumuzdaki alt solunum yollarının ve üst solunum yollarının en önemli ve en iyi olduğu savunma mekanizması olarak bilinen hapşırma, sağlıklı bir kalp yapısı için oldukça önemli ve gerçekleştirilmesi gereken bir eylemdir. Hapşırdığımızda akciğerlerimizde normal solunumla dışarıya atamadığımız ve birikmiş olan ölü hava, hapşırık vasıtasıyla dışarı atılabilmektedir. Bunun dışında yine hapşırık esnasında sinüs kanalları açılarak beyin damarlarının da genişlemesine sebep olunmaktadır.
Sosyal bir ortamda hapşırma esnasında refleks olarak burnunu kapatmaya çalışan kişiler görülebilmektedir.
Ancak bu çok fazla tehlikeli ve asla yapılmaması gereken bir harekettir. Hapşırırken burnunuzu tıkamanın bayılma, damar yırtılması, kalp krizi ve hatta ileri boyutlarda felce neden olma gibi çok ciddi sonuçları vardır. Bu yüzden hiç bir zaman durum ne olursa olsun hapşırırken burnun rahat bırakılması ve tıkama gibi müdahalelerde bulunulmaması gerekmektedir. Hapşırmanın şiddetine göre çok şiddetli hapşırmaların yaşandığı durumlarda kişi burnundan bir sıvı geldiğini hissedebilir.
Eğer böyle bir sıvı akışı gerçekleşiyorsa sonrasına boyundaki kaslar hareketlenmeye başlar ve aniden bir nefes verme olayı gerçekleştirilir. Nefesi verme esnasında kişinin ses telleri tamamen kapanmaktadır ve vücut içindeki basınçta hızlı bir şekilde artış yaşanır. Artan basınca daha fazla dayanamayacak duruma gelen ses telleri kendisini serbest bırakarak biriken havayla birlikte şiddetli bir sesle vücut dışına atım gerçekleştirilir ve hapşırık gerçekleşmiş olur.
Hapşırma olayında burnun içerisinde biriken mikroplar, zararlı maddeler gibi ürünler de doğal yollarla dışarıya atılabilmektedir. Bazı durumlarda kişi sadece bir kez değil, arka arkaya pek çok kez hapşırabilmektedir ve durum da bir kez hapşırmak kadar doğal olmaktadır. Çünkü hapşırığın üç dört kez ard arda yaşanması, burnun içindeki rahatsız edici durumun hala devam ediyor oluşuna ve metabolizmada burundaki sinirlerin aynı şekilde uyarılarak hapşırığın devam ettirilmesi komutuna işaret olarak gösterilebilmektedir.
Hapşırık esnasında burnun asla tıkanmaması gerekliliğinden ötürü, en azından ağızdan da çıkabilecek mikropların etrafa yayılmaması adına mutlaka ağızın çok fazla bastırılmayacak şekilde kapatılması gereklidir. İmkanınız olursa bir peçete yardımıyla ya da suratınıza kolunuzu siper ederek dirsek boşluğunuza hapşıra bilmeniz en mantıklı engelleme yöntemidir. Çoğu kişinin hapşırığı sırasında ağzını avuç içi ile kapatması son derece yanlış bir harekettir çünkü hapşırırken ağızınızdan çıkan mikroplar doğruca avucunuza yapışmaktadır. Bundan sonra dokunduğunuz her yere ve her kişiye bu mikropları bulaştırarak karşınızdakini de hasta etme ihtimaliniz yüksek seviyelerde olabilmektedir.
Hapşırık hakkında bilinen en ilginç noktalar ise:
Her insanın hapşırdığı anda kalbinin milisaniyelik süreçlerde durduğu ve sonrasında tekrar çalıştığı. Hiç bir insanın hapşırırken gözlerini açık tutamayacağı. Bunun sebebi de bireylerin fark edemeyeceği çabuklukta ve seviyede bir acı çekmesinden ötürü vücudun refleks olarak gözleri kapatması olarak gösterilir. Ciddi bir ortamdayken hapşırığınızı engellemek isterseniz burnunuzdaki kıkırdağın orta kısmına acı verecek şekilde 1-2 saniyelik süreçlerle bastırmanızın yeterli olacağıdır.
