Hattuşili kimdir ve ne yapmıştır? Hitit Kralları Birinci ve üçüncü Hattuşili’nin hayatı, dönemleri önemli olaylar ile ilgili bilgi.
Hattuşili Kimdir?
HATTUŞİLİ I, Hitit kralıdır (İÖ 1650-1620).
Hititleri gerçek anlamda devlet kimliğine kavuşturan kişi. Asıl adı: Labarna ya da Tabarna’dır. Kral olur olmaz Hattuşa Kenti’ni kendine başkent yaptı, adını da Hattuşalı anlamına gelen Hattuşili koydu. Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye’ye seferler düzenledi. Bu seferlerde Alalah Kenti’ ni ele geçirdi.
Daha sonra Güneybatı Anadolu’da bulunan Arzawa üzerine yürüdü. Kuzey Suriye’de bulunan Haşşu ve Hahhu kentlerini topraklarına kattı, bu kentlerden yüklü ganimetler elde etti. I. Hattuşili döneminde Hitit Devleti’nin temelleri atıldı, dış politikada genişleme ilkesi temel alındı. Vasiyetname niteliğini taşıyan iki çivi yazılı belge Kuşşara Kenti’nde yazıldığına göre burada ölmüş olmalıdır.
Kaynak 2
HATTUŞİLİ III, Hitit kralıdır (İÖ 1275 -1250).
II. Murşili’nin (İÖ 1345-1310) küçük oğludur. Ağabeyi Muwatalli’nin (İÖ 1310-1282), oğlu III. Murşili’yi (İÖ 1282-1275) tahttan indirerek kral oldu. Muwatalli döneminde Karadeniz yöresinde yaşayan Kaşkaları yendi ve Amasya ile eşitlenen Hakmiş Kenti’ni kendine başkent yaparak özerk niteliğe sahip bir tür bölge kralı oldu. 1285′ te Mısır’a karşı açılan Kadeş Savaşı’na katıldı. Muwatalli’nin ölümünden sonra (İÖ 1282) yerine III. Murşili adıyla oğlu Urhi-Teşup geçti. Yedi yıl süren bu dönem içinde Hattuşili yeğenine karşı bir mücadele sürdürdü ve onu Mısır’a kaçırtarak tahtı ele geçirdi (İÖ 1275).
Kral olduktan sonra bir barış izlemeye başladı. Dönemin güçlü krallıkları olan Asur ve Babil ile iyi ilişkiler içine girdi. Kadeş Savaşı’ndan 16 yıl geçmiş olmasına karşın Mısır ile barış antlaşması yapılmamıştı. İÖ 1270’te Mısır Firavunu II. Ramses ile tarihin ilk yazılı devletlerarası antlaşması olan Kadeş Antlaşması’nı karşılıklı olarak imzaladı. Hattuşili’nin nerede ve nasıl öldüğü bilinmemektedir. Yerine Puduhepa’dan olma oğlu IV. Tuthaliya geçti (İÖ 1250).
