İktisat Etiği Nedir?

İktisat Etiği Nedir? İktisat Etiği konuları ve örnekleri nelerdir? İktisat Etiğinin özellikleri hakkında bilgi.

İktisat etiği

Ekonomi etiği ya da iktisat etiği sosyal etiğin bir alt alanını oluşturur ve iyi bir hayatın etik ilkelerini verimlilik, yararlılık arttırımı ve değer yükseltme gibi iktisadi eylemin talepleriyle birleştirmeye çalışır. Bugün sırf kendi amaçları doğrultusunda ilerleyen bir ekonomik büyümenin sonucu olarak yaşadığımız çevre kirliliğini önlemek üzere, adil, barışçı bir ekonomik düzen için yeni bir model talep eden eleştiri sesleri giderek yükselmektedir. Bu bağlamda, bireylerden sadece kendi çıkarının ötesinde (en üst düzeyde kâr ve kazanca ulaşma amacı ötesinde) genel toplumsal pratiği göz önüne almaları ve ekonomik davranışının özeleştirisini yaparak düşünmeleri talep edilmektedir. İşletmelerin de işletme etiğine uymaları şarttır; böylelikle işletmelerin hem kendi bünyesinde çalışanlara (yönetim biçimi, idarecilik, çalışanların kararlara katılması, performanslarının değerlendirilmesi) hem müşterilere (malların kalite ve fiyat olarak adil olması) hem de rakip firmalara (rekabet koşulları, rekabet davranışı) karşı sorumluluklarım yerine getirmesi sağlanacak aynı zamanda da mal üretiminin zararlı yan etkilerini olabildiğince azaltması ve olumsuzlukların kaynağını sorgulayan ilkeye göre davranması mümkün olacaktır. Peter Koslowski ekonomi etiğine ilişkin yasayı şöyle formüle eder:

“Öyle bir davranış göster ki, iktisadi tutumun, ekonominin çifte görevine uygun olsun; hem insanlara ihtiyaç duydukları mallan en ekonomik yoldan sağla hem de insan pratiğinin ve kendini gerçekleştirmenin temel alanı oluşabilsin!” (Prinzipien der ethischen Ökonomie, 304)

Bugün ekonomi etiği içinde şu özel konular tartışılmaktadır (Peter Ulrich, Bernd Biervert, Kari Homann, Peter Koslowki)

• Ekonomik ve etik değer kuramları

• Ekonomik iktidar ve gücün sınırlandırılma imkânları

• Ekonomik ve etik mal-üretme öğretisi

• Serbest pazar ekonomisi içinde etik yükümlülükler

• Amaç-rasyonel ve teknokratik faaliyetlerin meşruluğu

• Ekonomik ve ahlâki yetkinlik

• Özgürleşimci sosyal politikalar